Hedef pazar araştırmasında internet

İhracata karar vermiş firmaların, ürünlerini etkili olarak sunabilecekleri doğru pazarlar bulabilmeleri için hedef pazar araştırması yapmaları gerekiyor. İyi bir pazar araştırması, ürünlere olan talebi ve ürünlerin hedef pazarda göstereceği performansın tahmininde firmalara kolaylık sağlar. Hedef pazar belirlenmesi ve ürünlerin hedef pazarlarda konumunun analiz edilmesi konusunda fikir edinmek amacıyla yapılacak ilk iş, kamuya açık kaynaklardan elde edilecek bilgiler ışığında bir masa başı çalışması yapmak olacaktır. Pazar hakkında toplanacak veriler arasında, işletmenin karar almasında önemli görülen verilerin belirlenmesi ve bu verilerin belirli aralıklarla güncellenerek takip edilmesi faydalı olur.

Pazar araştırmasında kamuya açık, ücretsiz kaynaklarla yapılacak araştırmalardan sonra, ileri aşamada bazı önemli bilgilerin veri sağlayan profesyonel firmalardan ücreti karşılığında satın alınması, olası müşterilere ziyaretler yapılması, hedef pazarlara yapılacak olan ticari heyetlere katılım da gerekli olabilecektir. Dolayısıyla pazar araştırması firma için bir masraf olarak düşünülmemeli, bütçe ayrılması gereken bir yatırım olarak ele alınmalı. Firmalar pazar araştırması amaçlı yurt dışı seyahatleri, araştırma raporu ve istatistiklerin satın alınması, sektörel nitelikli ticari heyetlere katılım, e-ticaret sitelerine üyelik gibi konularda devlet desteklerinden de faydalanılabilirler.

Pazar araştırmasında önemli noktalar

Pazar araştırmasına başlamadan önce ürünlerin GTİP (Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu) kodlarının öğrenilmesi gerekiyor. Ticarete konu olan eşyalar gümrükte işlem görürken bu kodlar üzerinden işlem görürler. Ürünün GTİP koduna göre gümrük vergisi oranı belirlenir, uygulanacak bir önlem varsa (kota uygulaması, muayene ve teste gönderim gibi) uygulanır. Her ülkenin tarife cetvelindeki ilk altı rakam tüm dünyada aynıdır. Türkiye, Avrupa Birliği ile ortak gümrük birliğine sahip olmasından dolayı, Türkiye’nin sekizli bazdaki kodları ve ürün grupları Avrupa Birliği ülkeleri ile aynıdır. GTİP kodunun belirlenmesinde TÜİK, Gümrük Müsteşarlığı ve İGEME'nin sitelerinden faydalanılabilir.

İnternet kullanımının yaygınlaşmasıyla birlikte arama motorları bilgilere ulaşmada en çok faydalanılan araç haline geldiler ve firmalara, dünyanın her tarafından arama yapan kişilere görülür ve bulunur olma imkânı sağlıyorlar. Google, Yahoo, Search, Lycos, Ask, Alta Vista bunlara örnek olarak sayılabilir. Arama motorlarını etkin bir şekilde kullanıp asıl ulaşılmak istenilen bilgiye daha net ulaşabilmek için gelişmiş arama seçeneklerini kullanmak gerekiyor. Search Engine Guide sitesinde de belirli coğrafik bölgelere odaklanmış arama motorları listesine ulaşılabilir. Arama motorlarında arama yaparken ürünler ve potansiyel müşterileri tanımlayan kelimeler ve eş anlamlıları belirlenmeli. İnternetteki birçok kaynak İngilizce olduğu için kelimelerin İngilizce karşılıkları veya hedef pazarın kullandığı dildeki karşılıklarının bilinmesinde de fayda var.

Ülkeler hakkında güncel verilere ulaşmak için kullanılacak bir kaynak da Dış Ticaret Müsteşarlığı'nın Müşavirlikler internet sitesidir (www.musavirlikler.gov.tr). Buradan ilgili ülkeyi seçerek ülke hakkındaki raporlara, istatistiksel bilgilere, ülke yasal mevzuatına, fuar ve ihalelere, firma listelerine ve ülkedeki ticaret müşavirimizin iletişim bilgilerine ulaşılabilir. Yine ülke raporları konusunda İGEME, DEİK ve ihracatçı birliklerine ait internet sitelerindeki ülke raporları faydalı olacaktır. Ayrıca yabancı dilde hazırlanmış raporlara da CIA'in (www.cia.gov) ve FITA'nın (www.fita.org) sitelerinden ulaşılabilir.

Ülke raporlarının haricinde belirli bölgeler hakkında daha detaylı araştırmalar yapmak gerekecektir. Bu iş için de ilgili ülkelerin ve bölgelerin ticaret ve sanayi odaları, devlet kurumları, işadamı dernekleri gibi kuruluşların internet sayfalarının listelendiği Dünya Ticaret Örgütü'nün www.intracen.org/tpo sayfasından faydalanılabilir. Aynı zamanda www.chamberfind.com sitesinden hedef pazardaki ticaret ve sanayi odalarına ait bilgilere ulaşılabilir. Hedef ülkelerdeki resmi istatistik kurumlarına ait internet sitelerinden pazarın demografik, coğrafi, ekonomik, kültürel, teknolojik yapısı hakkında ayrıntılı incelemeler yapılabilir.

Ürünler ile ilgili taleplerin dünya genelindeki durumunun incelenmesi için Eurostat, AB ihracat yardım, Dünya Ticaret Örgütü, Dünya Bankası, Birleşmiş Milletler, Uluslararası Ticaret Merkezi, OECD, Dünya Tarım Örgütü gibi uluslararası resmi kuruluşların internet sitelerindeki verilerden faydalanılabilir. Bunların arasında Uluslararası Ticaret Merkezi'nin sunduğu pazar analiz araçları, ülke pazarları ve ürünlerin pazarlarda seyirleri açısından pazar büyüklüğü ve seyri, ithalatın nerelerden ne oranlarda yapıldığı, ortalama fiyatlar gibi oldukça yararlı veriler sunuyor.

İyi bir ihracatçı firma, kendisiyle ilgili olan B2B sitelerine üye olmalı. Europages, Thomas Global, Hoover's, Kelly Search, Kompass gibi küresel, bölgesel, sektörel veya ülkesel çaptaki B2B e-pazaryeri sitelerinde aramalar yapılarak hedef pazardaki potansiyel müşterilere ait bilgiler, alım-satım teklifleri ve işbirliği bilgilere erişim sağlanabilir. Ücretli veritabanlarına üyelik konusunda kullanılabilecek destekler ve ön onay almış e-ticaret siteleri hakkında detaylı bilgi almak için İGEME'ye başvurulabilir.

Ürünlerin ülkelere göre gümrük vergilerini öğrenmek için, Dünya Ticaret Merkezi'nin www.macmap.org, Uluslararası Gümrük Organizasyonu'nun www.wcoomd.org/tariff, AB pazara giriş veritabanının mkaccdb.eu.int internet adresinden faydalanılabilir.

Pazar araştırması yapılırken, hedef ülkenin döviz kuruyla ilgili bilgi almak için Merkez Bankasının internet sitesi veya diğer yurtdışı siteler olan Yahoo finance, XE veya Oanda gibi sitelerden faydalanılabilir.

Yine hedef pazar araştırması sırasında yabancı dilde yayınlanmış internet sitelerindeki bilgilerin çevirisinin yapılması gerekebilecektir. Bu konuda Google Translate, Windows Live Translator, Babelfish gibi sitelerden yararlanılabilir.

Hedef pazarlarda yapılan fuarlar ile ilgili olarak Expodatabase, Expocentral, Fuarplus, Auma Messen gibi sitelerden bilgi almak mümkün. Ayrıca bireysel ve ulusal bazda katılımlarda destek verilen ülkeler ve fuarlar listesine DTM'nin internet sitesinden ulaşılabilir.