Hopa

Tatilimizin ikinci durağı Hopa’ydı. Hopa, Artvin’in Karadeniz sahilinde Gürcistan sınırındaki ilçesi. Hopa’nın Sarp sınır kapısına doğru son beldesi Kemalpaşa’da konakladık. Sarp, Kemalpaşa’nın köyü. Sınır kapısının açılmasıyla yörede belirgin bir canlanma olmuş. Gürcüler, günü birlik gelip alışveriş yapıyorlar. Yine burada çalışma için gelip uzun süre kalanlar da var. Bu yörede yaşayanlar da Gürcistan’a rahatlıkla geçebiliyor. Sarp’ın ilerisinde biliyorsunuz Batum var. Bizim pasaportumuz olmadığı için geçemedik, olsaydı rahatlıkla geçip bu eski şehri de görme imkânımız olacaktı. Başbakanımızın dediği kimlik ile geçiş ne yazık ki sadece vaatte kalmış. Kemalpaşa’da başta Gürcülere yönelik birçok tekstil ağırlıklı alıveriş imkanı var. Vergilerdeki değişikliğe kadar çok alışveriş oluyormuş. Şimdi yine var ama söylenenlere göre eskiye göre çok az. Konakladığımız mahallenin hemen yanında geniş bir araziye kurulmuş “İstanbul Bazaar” isimli AVM var. Birçok tanınmış marka bu merkezde şube açmış.

Yörede yaşayan halk Türkçenin yanında Lazca da konuşuyor. Rize’nin doğusunda (Ardeşen) başlayıp Gürcistan’a kadar olan bölgede Lazları hissedebiliyorsunuz. Yeni nesilde Lazca, her yerde olduğu gibi burada da zayıflama gösteriyor. Son yıllarda beğenilerek dinlenen Lazca türküleri bölgede sıkca görebiliyorsunuz. Ülkemizde yaşayan kürt etnik kültürünün haykırışı Lazlarda gözlenmiyor. Yörede CHP’ye yönelik sempati rahatlıkla görülüyor. Yöreye yakın olmasına rağmen R.T.Erdoğan, burada sevilmiyor. AKP’ye oy verenler, belki daha iyi hizmet gelir düşüncesinde.

Yörede yine Rize’de başlayan benim gördüğüm Gürcü sınırına kadar çaycılık en büyük gelir kapısı. Kemalpaşa’da çaydan önce pirinç yetiştirilirmiş. Çay’ın keşfi ile birlikte pirinçten vazgeçilmiş. Son yıllarda Kivi’de de atak var. Hemen hemen her türlü meyve yetiştiriliyor. Temmuz ayında dalından portakal koparıp yedik. Karadeniz sahilinin o büyüleyici yeşilliği Sarp sınır kapısına kadar devam ediyor. Ötesini bilmiyorum. Sahilden içeriye doğru ilerlediğinizde rakım birden yükseliyor, vadiler, dereler, çay bahçeleri (tarım anlamında) sizi birbirinden güzel ovalara çıkarıyor. Temiz hava sizi etkiliyor. Yörenin kahvaltısı ve et kültürü kesinlikle tadılmalı. Muhlama ( Trabzon tarafında Kuymak, Artvin ve Rize’de Muhlama deniliyor), Hamsili ekmek, Karalahana sarması ve Mezgit mutlaka yenmeli. Buraya gelirseniz, Tulum’u canlı dinlemenizi ve horon vurmanızı tavsiye ederim. Hele Ali Baran Kadem gibi bir usta ile tanışırsanız büyük keyif yaşarsınız.

Artvin sınırları sahilde Arhavi’de başlayıp Sarp (Kemalpaşa) sınır kapısına kadar devam ediyor. Merkez içeride, Borçka, Yusufeli, Şavşat, Ardanuç içeride. Bu bölgelere bir iki imkansızlık nedeni ile gidemedik. Özellikle Çoruh nehri görülmeye değer olmalıydı. Sahil çakıllı, kumsal yok, ama yinede denize girmek mümkün ve keyifli.

Bu bölgeye özel gelmek zor, tavsiyem en azından bu yöreyi kapsayan kültür turlarına katılın….