İhracatta finansal okur yazarlık

Bu yazımda finansal okuryazarlık kavramını ve ihracatta finansal okuryazarlık kavramının neden önemli olduğunu inceleyeceğim.

Günümüzde her kişi ve kurumun çalışmak durumunda olduğu banka(lar) var. Kredi kartı kullanmasanız bile maaşınız bir bankaya yatıyor, fatura ödemeleriniz için bir banka şubesine gidiyorsunuz, EFT/havale için internet şubesiniz kullanıyorsunuz. Yani “Benim bankayla işim olmaz” deme durumunuz yok maalesef.

Şahıslar için banka seçimi biraz daha kolay. Eğer uzun vadeli bir kredi kullanmadıysanız (konut kredisi, araç kredisi gibi) banka esnekliğiniz son derece yüksek. Yani bir bankadan diğer bankaya kısa sürede geçebilirsiniz. Hatta faiz oranı daha uygunsa konut kredinizi bile başka bir bankaya taşıyabilirsiniz.

Şahıslar için banka esnekliği yüksek fakat bu durum şirketler için bu kadar kolay değil. Çalışmakta olduğunuz bankada uzun vadeli kredileriniz olabilir, piyasa ödemesi için keşide ettiğiniz çekler olabilir. Tahsil edilmesi için bankaya verdiğiniz çekler olabilir. Kredi kullanmak için bankaya ipotek vermiş olabilirsiniz. Yani sonuç olarak bir şahıs kadar hızlıca banka değiştiremezsiniz.

İhracatçı firmalar için durum biraz daha karışık. Piyasa ödemelerinizi çek keşide etmeden nakit olarak yapıyor olabilirsiniz. Kredi de kullanmamışsınızdır. Tahsile verilmiş çekiniz yoktur. Kredi kullanmadığınız için bankaya vermiş olduğunuz ipotek de yok fakat banka değiştirmek çok hoş karşılanmaz. Kimler tarafından mı? Satış yapmakta olduğunuz müşterileriniz tarafından.

Her ne kadar ülkemizde banka değişikliği kafalarda soru işareti yaratmasa da yurtdışından bakıldığında durum öyle değil. Her banka değişikliği, yurtdışındaki müşterinizde “Neden banka değiştirdi?” sorusunu canlandırır. “Firmada bir sorun mu var? Banka ile sorun mu yaşadı?” müşterinizin aklına gelen bazı sorulardandır. Bu nedenle firmalar için önem taşıyan banka seçimi, ihracatçı firmalar için çok daha önemlidir.

BANKA SEÇİMİNDE NEYE DİKKAT ETMELİYİM?

Banka seçimi önemli dedik. Değiştirilmesi müşterilerimiz tarafından hoş karşılanmaz dedik. Peki, çalışacağımız bankayı seçerken neye dikkat etmeliyiz?

MASRAF

Her firma, öncelikle ödeyeceği masrafları bilmek ister. İhracatçı firmalardan alınabilecek farklı masraflar mevcut. Bu cümleyi 10 sene farklı kurumlarda ticari bankacılık alanında çalışan biri olarak söylüyorum. Bazılarını sayacak olursak, hesap işletim ücreti, gelen bedel kesintileri, SWIFT masrafı, telegrafik transfer masrafı, vesaik gönderim masrafı diyebiliriz. Bu masraflar bankalar tarafından alınıyor. Çalışmayı planladığınız banka ile bunları önceden açıkça görüşmekte fayda var. Bazı bankalar yıllık belirli bir ücret alarak masrafları sıfırlamak veya azaltmak yoluna gidebiliyorlar. Ya da vadesiz mevduat ortalamanız yüksek olacaksa siz de banka ile masrafsız çalışmak için görüşebilirsiniz.

HİZMET KALİTESİ

Banka seçiminde hizmet kalitesi de son derece önemli. Hizmet kalitesi derken kastetmek istediğim, bankanızın sizinle olan iletişimi ve işlemlerinizi nasıl gerçekleştirdiği. Sizin taleplerinizi hızlı ve sağlıklı bir şekilde gerçekleştiriyor mu? Birkaç örnek verelim:

• İhracat bedellerini gecikmeden hesabınıza alıyor mu?
• İhracat bedelleri hakkında size bilgi veriyor mu?
• İhracat bedellerinin SWIFT mesajlarını gönderiyor mu?
• İhracat bedellerinden alınan masraf var ise detaylı açıklama yapıyor mu?
• İhracat bedelinizi bozdurmak istediğinizde işlemleriniz gecikmeden yapılıyor mu?
• Kredi kullanıyorsanız, ihracat taahhüdünüzün kapanmasında size yardımcı oluyor mu?
Aldığınız hizmette sıkıntı yaşıyorsanız, yanlış bankayı seçmiş olabilirsiniz.

MUHABİR BANKA AĞI

Muhabir banka, başka bir ülkedeki bankanın, yapılan anlaşmaya göre yetkili kılınması diyebiliriz. Yani yapılan anlaşma kapsamında, başka bir bankaya belirlenen ülke için işlem yapma yetkisi verilir.
Bir ihracatçı firma için muhabir banka ağı çok önemli. Muhabir banka ağının geniş olması işlemlerinizi hızlandıracaktır. Çünkü o ülke ile bağlantı için başka bir aracı bankaya ihtiyaç olmaz. Ayrıca geniş muhabir ağı, banka masraflarınızı da azaltır. Ne kadar az banka, o kadar az masraf diye özetleyebiliriz.

EXIMBANK KREDİSİ LİMİTLERİ/KOSGEB ANLAŞMALARI

Eximbank; ihracatı destekleme amacıyla çalışan, özel ve kamu bankalarının da ortaklığının olduğu bir kurumdur. Eximbank kredileri, banka kredilerine oranla çok daha düşük faizlidir.
Çalışmayı planladığınız bankanın Eximbank kredi limitleri de sizin için önemli olacaktır. Firmanızın bankadaki kredi limiti olduğu gibi, bankaların da Eximbank nezdinde kredi limiti bulunur. Bankalar Eximbank kredisi verdikçe limitleri dolar. Bu limit ne kadar boşsa, sizin Eximbank kredisi kullanabilme ihtimaliniz artar.
Ayrıca zaman zaman KOSGEB ile yapılan anlaşmalarla, ihracatı destekleyen krediler/hibeler veriliyor. Bankanız bu KOSGEB ile çalışan bankalar arasında ise sizin de bu imkanlardan yararlanma şansınız artacaktır.

PAZARLIK YAPIN

Millet olarak pazarlık yapmayı seviyoruz. Hele ki bir ürün alıyorsak. Aynı pazarlığı bankalardan alacağımız hizmet için de yapabiliriz. Bazı bankalar müşterilerinin belirli taahhütleri için baştan peşin olarak promosyon ödemesi yapıyorlar. “Yılda 5 milyon USD ihracat bedelin benim bankama gelsin, sana 5.000 TL promosyon ödeyeyim” gibi. Karşılayabileceğiniz hacimler için bu imkanı sunan bankalar ile pazarlık yapabilirsiniz. Veya bu durumu masrafsızlık için kullanabilirsiniz. “Sizin bankanıza yılda 10 milyon USD ihracat bedeli yönlendiririm ama benden masraf almayacaksınız” gibi.

Bu yazımda kısaca finansal okuryazarlık ve banka seçiminde önemli hususlara dikkat çekmeye çalıştım. Yazı hakkında öneri/eleştirileriniz veya sorularınız için bana bilgi@ihracateksperi.com e-posta adresinden ulaşabilirsiniz.

Sevgilerimle,

Ümit Osman YILMAZ

İhracatEksperi.com