Ilgaz Anadolu'nun sen yüce bir dağısın

Okullarda şarkısını da öğrendiğimiz “Ilgaz Anadolu’ nun Sen Yüce Bir Dağısın” yani Ilgazımız küçük ama bir o kadarda şirin bir ilçedir. İlçe olarak pek bilinmese de dağ olarak bilinen güzelliği ayrıdır. Bir ara tv de yayınlanan yarışma programından dolayı Kastamonu iline bağlı sanılmaktadır. Ilgaz dağı Kastamonu il sınırına kadar olan kısım Çankırı’ ya – Çankırı il sınırından sonraki kısım olan yani yarışma programının olduğu dağ oteli Kastamonu il sınırında olduğu için çoğu kez Ilgaz ismi Kastamonu ili ile anılmaktadır. Fakat Ilgaz ilçe olarak Çankırı iline bağlıdır. Her iki ile de 1 saat mesafededir.

Ilgaz Dağları, Kuzeyinde Araç, Gökırmak, güneyde Ulusu-Devrez Çayı oluklarıyla çevrilmiştir. Ilgaz Dağları Filyos Irmağı'na dökülen Soğanlı Çayı'nın Boyalı Pazar'da meydana getirdiği dirsek yakınından başlayarak, doğuda Kızılırmak'ın kazdığı vadiye kadar devam eder. Batı-güneybatı ile doğu-kuzeydoğu yönünde kesintisiz olarak devam eder. Ilgaz Dağları'nın uzunluğu 140 ile 150 km olup genişliği 30 ile 40 km kadardır. Ilgaz Dağı'nın en yüksek doruğu Kastamonu'nun 30 km kadar güneyindeki Büyük Hacettepe'sidir(2587 m). Diğer yüksek tepesi ise orta bölümde olup, 2530 m yüksekliğindeki Çatal Ilgaz Tepesi'dir. Çok daha dik olan güney yamaçları Kuzey Anadolu fay sistemi ile boydan boya kesilen Ilgaz Dağları, kuzey ve güneydeki tektonik kökenli tersiyer havzalarını ayırır. Jeolojik yapısı karmaşıktır.

Ilgaz Dağları'nın yıl boyu akışlı suları ve zengin bitki örtüsünün oluşturduğu şartlar, aşırı avlanmaya rağmen nesillerini devam ettiren geyik, karaca, ayı, yaban domuzu, kurt, tilki, tavşan, keklik gibi yabani hayvanlara uygun yaşama ortamı oluşturmaktadır. Bununla alakalı ağızda dolaşan mizahi sözlerde bulunmaktadır.

Ilgaz Dağı Uludağ, Palandöken gibi dağ turizminde pek ismi geçmese de, kış sporları ve turizmi bakımından son dönemlerde önemini artmıştır. Gerçekten görülmeye, gidilmeye ve de tanıtılmaya değer bir yerdir. Bu yönü ile doğayla bir arada olmak için yaza göre kış mevsimi daha canlıdır.

ILGAZ

Antik çağda Kummensa, Climata, Olgassys daha sonraları Kimistene olan Ilgaz adı, eteklerinde kurulmuş olduğu Ilgaz Dağı'ndan almıştır. Ilgaz Dağlarına Olgasis denmiş olması ve adının bu sözcüğün Ilgaz şekline dönüşmesi sonucu bu adı almıştır yönünde de tezler vardır.

Anadolu’nun Türkler tarafından yerleşmesi ile değişik Oğuz boylarının vatanı olan Ilgaz; Beylikler döneminde bir ara yönetimde bulunan Koçhisarlıoğlu beyliğine izafeten Osmanlı İmparatorluğu döneminde Koçhisar-ı Bala olarak adlandırılmıştır. Ilgaz ile ilgili Osmanlı kayıtlarına 1854 yılında rastlanır. Kastamonu Salnameleri'nde ilçenin adı Koçhisar veya Koçhisar-ı Bala olarak geçmektedir.

Bucura Köyü bu tarihlerde ilçenin merkezi konumundadır. Bucura’nın büyük bir yangın felaketine uğraması sonucu bu sefer ilçe merkezi şimdiki Belören bucağına nakledilmiştir. Ilgaz’ın 1888 yılında belediye teşkilatına kavuştuğu yönünde kayda rastlanmışsa da itiyatla karşılamak gerekir. 19. yy’ın ikinci yarısında Çankırı’ya bağlı iken, Kastamonu’ya bağlanmıştır. Osmanlı yönetim birimi içinde Çankırı’ya bağlı bir kadılık merkezi iken, Hicri 1284 tarihinde Mecidiye adını verilerek ilçe yapılmıştır.Ilgaz adını alması 1922 yılında, Çankırı’ya bağlanması ise 1929 yılında gerçekleşmiştir. Koçhisar adının Ilgaz olarak değiştirilmesinde Şereflikoçhisar’ın başındaki şerefli sözcüğünden dolayı onlar şereflide biz değimliyiz diyerek tepki gösterildiği ve adının değiştirildiği rivayeten anlatılmaktadır…

Tarım ve hayvancılığın ağırlıklı olarak geçim kaynağı olduğu ilçe, başta Ankara ve İstanbul'a göç vermekte ve bu şehirlere giden Ilgazlılar'dan sürekli yerleşenler genellikle Devlet kademelerinde çeşitli çalışırken, mevsimlik olarak göç edenler inşaat sektöründe çalışmakta ve belirli zamanlarda memleketlerine geri dönmektedirler. Ilgaz'ın kuzey ve doğusu Kastamonu, güneyi Çankırı merkez, Yapraklı ve Korgun, batısı ise Kurşunlu ilçeleriyle çevrilidir. 782 km²lik biryüzölçümü olan ilçenin Çankırı'ya olan uzaklığı ise 51kilometredir.

Ilgazımızın da yine her yıl Ilgaz Dağı Kültür ve Turizm Festivali yapılmaktadır. Bu festival isim olarak kiraz festivali olarak ta konuşmalar arasında geçmektedir. Festival ilçenin doğayla iç içe olan Kırkpınar Yaylasında gerçekleşmektedir. Küçük, ve doğal güzelliği olan Ilgaz İlçesini ve Ilgaz Dağını sizlere tanıtmak istedim.

Kaynak: ilgaz-ilgazlilar-yeşililgaz-çankiri