Internet'e Fiyasko Yatırımlar

Sık sık gazetelerde A firması B firmasını satın aldı yada belirli bir yüzdesine ortak oldu diye okuyoruz. Birçok sektörde (finans, sigorta vb.) güç ve zaman alan birleşme ve satınalmaların konu internet olduğunda çok güç olmadığını görürsünüz. Fakat yapısı itibari ile internet başarıların olduğu kadar başarısızlıklarında oldukça fazla yer aldığı bir sektördür.

Aslında kullanıcı olarak bizler herhangi bir internet sitesinin sahibinin kim olduğuna, kar mı zarar mı ettiği ile ilgilenmeyiz. İhtiyaçlarımıza ve beğenimize hitap ettiği sürece. Fakat ne zaman bir internet projesi zarar etmeye başlar yada kar etmeye karar verir o noktada kullanıcılara döner ve para ister. İştebu noktada belki bir kısmımız “hayrola” demeye başlar. Çünkü “internet bedava olması gereken bir platform olarak algılanır”. Halbuki internet uygulamalarında özellikle çok kullanıcılı sistemler (ör. Bankaların internet şubeleri vb.) için milyonlarca dolarlık yatırımlar yapılmaktadır.

Şimdi bizlere bedavaya verilen ve benim fiyasko olarak adlandırdığım sizi şaşırtacağını düşündüğüm yatırımlara iyisinden kötüsüne doğru bakalım; (Fakat ortada büyük bir satıcı başarısı olduğu kesin)

1. Hotmail - Microsoft tarafından 1998 yılında 400 milyon dolara alındı. En büyük 2. bedava email servisi idi, hem bu değişmedi ve hatta geriledi, üstelik Microsoft’a bir fayda sağlamadı. Servisi dünyada 4 ülkede paralı halegetirmepilot çalışması yapıldı ki Türkiye bu ülkelerdne biriydi, yıllık 5 YTL’ye alan çıkmadı neredeyse.

2. Skype - eBay tarafından 2005 yılında 2.6 milyar dolara alındı. Asıl işi açık artırma olan bir site herhangi bir plan yada strateji almadan bu işe yatırım yaptı. Halen her ik isistem birbirinden bağımsız, birbirine katma değer sağlamadan işlemekte.

3. MySimon - CNET tarafından 1999 yılında 700 milyon dolara alındı. Fiyat karşılaştırma sitesi olarak birçok ucuz proje tarafından geçildiği gibi hiç bir zaman ciddi bir başarı yakalayamadı.

4. BlueMountain.com – Excite tarafından 1999 yılında 780 milyon dolara laından online posta kartı firması oldu.

5. Lycos - Terra Networks tarafından 2000 yılında 4.6 milyar dolara alındı. Hatta satış 12.5 milyar dolardan başlayıp %50 düşüyor bile.

6. Netscape - AOL tarafından 1998 yılında 4.2 milyar dolara alındı. Tam bu sırada Microsoft’un bedava tarayıcısı(browser) tarafından yenilmeye başladı. Bu konuda AOL’nin bir stratejisi olmadığı için Internet Explorer’a yenildi.

7. GeoCities – Yahoo tarafından 1999 yılında 3.56 milyar dolara alındı. Fakat enteresan bir şekilde geocities domain’li site neredeyse kalmadı yada pazarlamadılar. Sanki alıp kapattılar gibi oldu. Eğer biraz kafalarını çalıştırsalardı bugünkü Myspace onlar olabilirlerdi.

8. Excite – Kablo firması olan @Home tarafından 1999 yılında 6.7 milyar dolara alındı. Kullanıcı başına 394 dolar ödediler. Bu firmada Excite’ı alına tamamen öldürdü.

9. AOL - TimeWarner ile 2000 yılında birleşti. Aradan 6 yıl geçti ama bu birleşmeden çıkan hiçbir enteresan sonuç yok.

10. Broadcast.com – İşte bomba bu: Yahoo tarafından 1999 yılında 5 milyar dolara alındı. Kullanıcı başına 710 dolar ödediler. Olacak iş değil. Bu parayla Mark Cuban Dallas Maverics basketbol takımını satın aldı. Düşünün artık.