- Kategori
- Çalışma Yaşamı
İş emniyeti için gerekli yasal mevzuat bigileri
İş yerlerinde emniyetli çalışmak, işi bilinçli bir şekilde yapmak çok hayatidir.
Uzun yıllar fabrikalarda iş emniyeti / iş güvenliği ile ilgili sistemlerin kurulması ve yürütülmesi çalışmalarını yürüttüm. İşyerlerinde alınması gerekli emniyet önlemlerine ilişkin deneyimlerimi aşağıda paylaşmak istiyorum.
Bu bilgilerin, bu konularda bilgi sahibi olmak isteyenlere, İş Sağlığı ve Güvenliği Belgesi (OHSAS 1801) almak isteyenlere ve/veya sosyal uygunluk / sosyal sorumluluk çalışması içinde olanlara başlangıçta epey yararlı olacağını düşünüyorum.
Tabii bu çalışmalar için sürekli mevzuatı takip etmek, işin sürekli içinde olmak da çok önemli.
ÖZET
1.KALDIRMA ARAÇLARI ( VİNÇ, CARASKAL, FORKLIFT, ASANSÖR, LIFT, MOBİL VİNÇ VBG.)’NIN PERİYODİK KONTROLÜ 3 AYDA BİR YAPILIR.
2.ASANSÖRLER DE KALDIRMA EKİPMANI OLDUĞU İÇİN PERİYODİK KONTROLLERİ 3 AYDA BİR YAPILIR.
3.HAVA TANKLARI VE KOMPRESÖRLERİN (BASINÇLI KAPLAR) PERİYODİK KONTROLÜ YILDA BİR YAPILIR.
4.BUHAR VE SICAK SU KAZANLARININ PERİYODİK KONTROLÜ YILDA BİR YAPILIR.
5.ELEKTRİK TOPRAKLAMASI PERİYODİK KONTROLÜ YILDA BİR YAPILIR.
6.PARATONERİN PERİYODİK KONTROLÜ YILDA BİR YAPILIR.
7.JENERATÖRÜN PERİYODİK KONTROLÜ ZORUNLU DEĞILDİR ANCAK HER AN ÇALIŞIR TUTULMASINDA (YILDA BİR KEZ BAKIM YAPILMASINDA) FAYDA VARDIR.
8.FORKLIFT KULLANANLARIN "FORKLIFT KULLANMA YETERLİLİK BELGESİ" OLMALIDIR.
9.KAZAN YAKANLARIN "KAZANCI BELGESİ" OLMALIDIR.
10.AĞIR VE TEHLİKELİ IŞLERDE ÇALIŞANLAR İÇİN YILDA BİR "SAĞLIK RAPORU" DÜZENLENİR.
11.GIDA İŞİNDE ÇALIŞANLAR 6 AYDA BİR PORTÖR MUAYENESİ (VEYA GAITA KÜLTÜRÜ, GAITADA PARAZIT, BOĞAZ KÜLTÜRÜ, BURUN KÜLTÜRÜ) OLMALIDIR.
12.TOZLU İŞLERDE ÇALIŞANLAR 6 AYDA BİR GÖĞÜS RADYOGRAFİSİ (VEYA AKCIĞER GRAFISI) ÇEKTİRMELİDİR.
13.GÜRÜLTÜLÜ İŞLERDE ÇALIŞACAKLARA, İŞE ALINIRKEN VE ÇALIŞMA SIRASINDA PERİYODİK OLARAK GENEL SAĞLIK MUAYENESİ (ODYOMETRİK MUAYENE, İŞİTME TESTLERİ) YAPILMALIDIR.
14.İŞYERLERINDE GÜRÜLTÜ ÖLÇÜMÜ YAPILMALIDIR. GÜRÜLTÜ RAPORU OLMALIDIR.
15.ÇALIŞANLARA, İŞÇİ SAĞLIĞI VE İŞ GÜVENLIĞI EĞİTİMİ VERMEK MECBURİDİR.
16.ÇALIŞANLARA, YANGINLA MÜCADELE EĞİTİMİ VERMEK MECBURİDİR.
17.BULAŞICI HASTALIKLARA ( HBS AG - HBS AB- GRIP- TBC- TIFO- KOLERA VB.) KARŞI ÖNLEM ALMAK MECBURİDİR.
18.BENZEN, TÜREVI, İNCELTIİCİLER, SOLVENTLERLE ÇALIŞANLARA PERİYODİK SAĞLIK MUAYENELERİ YAPTRILMASI MECBURİDİR.
19.YANGINLA İLGİLİ MECBURİYETLER VARDIR.
20.TÜM KURUM VE KURULUŞLARDA İSTİHDAM EDİLEN HER YİRMİ PERSONEL İÇİN “TEMEL İLK YARDIM SERTİFİKASI” ALMIŞ ÇALIŞAN BULUNDURMAK MECBURİDİR.
21.GIDA İLE TEMAS HALİNDE BULUNAN PERSONELİN HİJYEN EĞİTİMİ ALMASI MECBURİDİR.
22.EMNİYETSIZ DURUMLARA KARŞI SÜREKLİ RİSK DEĞERLENDİRMELERİ İLE TEDBİR ALINMASI MECBURİDİR.
23.İÇME SUYU ANALİZ RAPORLARI ALINMALIDIR.
24.KEMİRGEN/HAŞERE İLE MÜCADELEYE KARŞI İŞYERLERİNiN ÖNLEM ALMASI MECBURiDiR.
25.ARAÇ EMiSYON İZiNLERİ
26.DEŞARJ İZNi (YA DA KANAL BAĞLANTI BELGESİ)
27.EMİSYON (BACA GAZI) İZNİ
28.MAKİNE VE BİNALARIN SİGORTA POLİÇESİ
29.ARITMA SU ANALİZ RAPORU
30.İŞLETME BELGESİ
31.ÇED RAPORU
32.GSM RUHSATI
Kaldırma Araçları ( Vinç, Caraskal, Forklift, Asansör, Lift, Mobil Vinç vbg.)’nın Periyodik Kontrolü 3 ayda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
YEDİNCİ BÖLÜM : KALDIRMA MAKİNALARINDA ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Madde 373 - Normal vinçler ile oklu, raylı, köprülü, ayaklı köprülü, tek raylı, motorlu seyyar, seyyar
atelye vinçleri ve platformlu kaldırıcı arabalar, maçunalar, elektrikli, pnömatik, hidrolik zincirli ve halatlı
palangalar gibi kaldırma makinaları ve araçların tamburları, kaldıracağı yüke ve kullanılacak halatın
çap, nitelik ve sargı sayısına uygun olarak yapılacak ve iki yanı gerekli yükseklikte faturalı olacaktır.
Madde 374 - Kaldırma makinalarının çelik halat uçları, tambur içine sağlam bir şekilde bağlanacak
ve halat üzerindeki kaldırma kancaları en aşağı seviyede olduklarında, tambur üzerinde en az iki tam
devir yapacak boyda halat sarılı kalmış bulunacaktır.
Madde 375 - Elektrikle çalışan kaldırma makinalarında, belirtilen üst ve alt noktalar geçildiğinde,
elektrik akımını otomatik olarak kesecek ve tamburun hareketini otomatik şekilde frenleyecek bir
tertibat bulunacaktır.
Madde 376 - Kaldırma makinaları, kabul edilen en ağır yükün en az 1, 5 katını, etkili ve güvenli bir
şekilde kaldıracak ve askıda tutabilecek güçte olacak ve bunların bu yüke dayanıklı ve yeterli yük
frenleri bulunacaktır.
Madde 377 - Elektrik veya basınçlı hava ile çalışan ve yerden kumanda edilen kaldırma
makinalarının manevra halatlarında, dolaşmaları önleyecek gerekli tedbirler alınacaktır.
Madde 378 - Kaldırma makinaları ve araçları her çalışmaya başlamadan önce, operatörleri
tarafından kontrol edilecek ve çelik halatlar, zincirler, kancalar, sapanlar, kasnaklar, frenler ve otomatik
durdurucular, yetkili teknik bir eleman tarafından üç ayda bir bütünüyle kontrol edilecek ve bir kontrol
belgesi düzenlenerek işyerindeki özel dosyasında saklanacaktır.
Madde 379 - Kaldırma makinalarında yüklerin kaldırılmaları, indirilmeleri veya taşınmaları,
yetiştirilmiş manevracılar tarafından verilecek el ve kol işaretlerine göre yapılacaktır.
Madde 380 - Bir kaldırma makinasında birden çok işçi görevli bulunduğu hallerde, kaldırma
makinası operatörü, bağlayıcı, sapancı veya diğer görevlilerden yalnız birinden işaret alacak ve
işaretçi, operatör tarafından kolayca görülebilecek yerlerde duracaktır.
Operatör, her kim tarafından verilirse verilsin, her dur işaretini daima yerine getirecektir.
Asansörler de kaldırma ekipmanı olduğu için Periyodik Kontrolleri de 3 ayda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 25 - İşyerlerinde kullanılacak insan ve yük asansörlerinin, yürürlükteki mevzuatın ve tekniğin
öngördüğü şekilde imal ve inşaa edilerek kurulması ve bakımlarının yapılması şarttır.
Asansörlerin imali, inşası, kurulması, muayene ve bakımı, bu işlerin fenni, teknik ve kanuni
sorumluluğunu taşıyabilecek nitelik ve ehliyeti bulunduğu Hükümet veya belediyelerce kabul edilen
teşekkül veya şahıslara yaptırılacaktır.
Her işveren, asansörlere ait kullanma iznini ve periyodik muayene raporlarını, işyerinde
bulundurmak ve denetlemeye yetkili makam ve memurların her isteyişinde göstermek zorundadır.
Asansör boşluğundan, asansörün çalışmasına özgü tesis ve tertibattan başka, hiç bir şekilde halat,
tel ve boru gibi sair malzeme veya tesis geçirilmeyecektir.
Asansör makine dairesi veya boşlukları, geçit olarak kullanılmayacak ve buralara hiç bir şey depo
edilmeyecektir. Bu yerlere girilmesini sağlayacak kapılar, her zaman kilitli bulundurulacak ve ancak
sorumlu elemanlar tarafından açılacaktır.
Yük asansörlerinde, insan taşınmaması esastır. Bu yasağı belirten levhalar, her kat kapısına ve
kabin içine, görülür bir şekilde konulacaktır. Ancak, işin gereği olarak insan taşınması halinde, insan
asansörlerindeki güvenlik koşulları, bu asansörlerde de bulunacaktır.
Bütün asansör kabinlerinde, taşıyabilecekleri en çok yükü açıkça gösteren levhalar
bulundurulacaktır.
Kat kontağı bulunmayan yük asansörlerinde asansörcü bulundurulacaktır.
Bina dışında kurulan yük asansörlerinin çerçevesi, tabandan en az 3 metre kadar sağlam bir şekilde
örtülecek ve ayrıca kapıların bulunduğu cephe, yüksekliği boyunca tamamen kapatılacaktır.
Parlayıcı ve patlayıcı maddelerin bulunduğu yerlerde, kıvılcım tehlikesine karşı, asansörlerin kabin
kızakları ile kapıların çarpan kısımları, ağaç veya kıvılcım çıkarmayan metal veya alaşımlarından
yapılmış olacaktır.
Hava Tankları ve Kompresörlerin (Basınçlı Kaplar) Periyodik Kontrolü yılda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 227 - Basınçlı kapların hidrolik basınç deneyleri, en yüksek çalışma basıncının 1, 5 katı ile
yapılacaktır.
Kontrol ve deney sonucu kullanılması sakıncalı görülen, güvenlikle çalışmayı sağlayacak teçhizatı
eksik olan ve bağlantı parçaları uygun bir şekilde bağlanmamış bulunan basınçlı kaplar, eksikleri
tamamlanıncaya ve arızalar giderilinceye kadar kullanılmayacaktır.
Madde 244 - Kompresörlerin güvenlikle çalışmalarını sağlamak üzere; kompresörlerin montajından
sonra ve çalıştırılmasından önce, kompresörler üzerinde yapılacak değişiklik ve büyük onarımlardan
sonra, periyodik olarak yılda bir kontrol ve deneyleri, ehliyeti Hükümet veya mahalli idarelerce kabul
edilen teknik elemanlar tarafından yapılacak ve sonuçları, sicil kartına veya defterine işlenecektir.
Kompresörlerin her kademesinde basınç deneyi, o kademede müsaade edilen en yüksek basıncının
1, 5 katı ile yapılacaktır.
Buhar ve Sıcak Su Kazanlarının Periyodik Kontrolü yılda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 207 - Buhar ve sıcak su kazanlarının; imalinin bitiminde, monte edilip kullanılmaya
başlamadan önce, kazanlarda yapılan değişiklik veya onarım veya revizyonlardan sonra, yılda bir
periyodik olarak ve en az üç ay kullanılmayıp yeniden servise girmeden önce, kontrol ve deneyleri,
ehliyeti Hükümet veya mahalli idarelerce kabul edilen teknik elemanlar tarafından yapılacak ve
sonuçları sicil kartına veya defterine işlenecektir.
Madde 208 - Her işveren, işyerlerindeki kazanlar için bir sicil kartı veya defteri tutacak, bunlara,
yapılan onarım, bakım ve deneyleri, günü gününe işleyecektir.
Madde 209 - Kazanların hidrolik basınç deneyleri, en yüksek çalışma basıncının en çok 1, 5 katı ile
yapılacak, kontrol ve deneylerin sonucu uygun bulunmayan kazanlar, uygunluk sağlanıncaya kadar
kullanılmayacaktır.
Madde 210 - Kazanlar ehliyeti Hükümet veya mahalli idareler tarafından kabul edilen kişiler
tarafından işletilecektir.
Elektrik Topraklaması Periyodik Kontrolü yılda bir yapılır.
Topraklama devresi, düşük dirençli iletkenden yapılmış olacak ve bağlandığı cihazın izolesinde meydana gelecek en büyük kaçağı (kısa devreyi) iletecek kapasitede olacak veya devrede, gerektiğinde o cihazı devreden çıkaracak, uygun bir devre kesme tertibatı bulunacak ve topraklama tesisatı, uygun bir şekilde korunacaktır. Elektrik iletkenlerinin mahfazaları, metal mahfaza boruları, elektrik teçhizatının metal koruyucuları ve diğer gerilim altında bulunmayan yalıtılmış kısımları uygun bir şekilde topraklanacaktır. Alternatif veya doğru akımla çalışan çıplak metal kısımlı elektrik cihazları, uygun bir şekilde topraklanacaktır. Topraklama sisteminin uygunluğu yılda bir defa direnç ölşçümü yapılarak kontrol edilerek belgelendirilecektir. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü MAdde: 295, 296,297,353), Topraklama Yönetmeliği Madde:10-EK/P),
Paratonerin Periyodik Kontrolü yılda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 343 - İşyerlerindeki parlayıcı, patlayıcı ve yanıcı maddelerin imal edildiği, işlendiği veya depolandığı yerler, yağ, boya veya diğer parlayıcı sıvıların bulunduğu binalar, yüksek bacalar, yüksek binalar ile üzerinde direk veya sivri çıkıntılar yahut su depoları gibi yüksek yerler bulunan binalar, yıldırıma karşı yürürlükteki yönetmelik ve şartnamelere göre yapılacak yıldırımlık tesisatı ile, hava hatları ise uygun kapasitedeki parafudrlar ile korunacaktır. (İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü)
Paratonerler ve yıldırıma karşı alınan koruyucu tertibat yılda en az bir defa ehliyetli bir elemana kontrol ettirilecektir.
Düzenlenen belge ilgililerin her isteminde gösterilmek üzere işyerinde saklanacaktır. (Parlayıcı Patlayıcı Tehlikeli ve Zararlı Maddelerle
Çalışılan İşyerlerinde ve İşlerde Alınacak Tedbirler Hakkında Tüzük Madde:57)
Jeneratörün periyodik kontrolü zorunlu değil ancak her an çalışır tutulmasında (yılda bir bakım yapılmasında) fayda vardır.
BİNALARIN YANGINDAN KORUNMASI HAKKINDA YÖNETMELİK
Bakanlar Kurulu Kararı : 12/6/2002-2002/4390
Resmî Gazete : 26.7.2002/24822
...
Jeneratör
Madde 66 - Birincil veya ikincil enerji kaynağı olarak jeneratör kullanılan tüm bina ve yapılarda aşağıdaki önlemler alınacaktır.
a) Jeneratörün kurulacağı odanın duvarları, tabanı ve tavanı en az 90 dakika süreyle yangına dayanabilecek şekilde yapılacaktır.
b) Jeneratörün içinde bulunacağı odanın bina içinde konuşlandırılması, bir yangın durumunda çıkan dumanların ve sıcaklığın binadaki kaçış yollarına sirayet etmeyeceği ve serbest hareketi engellemeyeceği şekilde yapılacaktır.
c) Jeneratörün yakıt deposunun bulunacağı yer için 23 üncü maddedeki kurallara uyulacaktır.
Forklift kullananların Forklift Kullanma Yeterlilik Belgesi olmalıdır.
İş makinelerini kullanan operatörlerin ehliyetli olmaları gerekmektedir. Operatörlük belgesi bulunmayan işçilerin iş makinelerini kullanmalarına izin verilmemelidir.
(İş Kanunu Madde: 77; Yapı İşlerinde Sağlık ve Güvenlik Yönetmeliği EK IV-Bölüm II Madde : 8.2, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununun Değişik 42. Maddesi gereğince MEBnca tesbit edilen, Makine Mühendisleri Odaları, Tarım ve Köyişleri Bakanlığı ve MEBnca İş Makinelerini Kullanacak Olanlara Verilecek, İş Makineleri Kullanma Sertifikası (Operatörlük Belgesi) İle İlgili Esaslar Mad.:1-2-3-4-5-6-7-8-9-12-13 )
İşyerinde lastik tekerlekli iş makinesi kullanılıyorsa bu aracı kullanan kişinin G-Tipi Operatör Ehliyetine sahip olması gerekmektedir.
Kazan yakanların Kazancı Belgesi olmalıdır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 210 - Kazanlar ehliyeti Hükümet veya mahalli idareler tarafından kabul edilen kişiler
tarafından işletilecektir.
Ağır ve tehlikeli işlerde çalışanlar için yılda bir Sağlık Raporu düzenlenir.
Ağır ve Tehlikeli İşlerde çalışacak işçilerin işe girişlerinde ve işin niteliğine ve şartlarına göre bedence bu işlere elverişli ve dayanıklı olduklarının fiziki muayene ve gerektiğinde de laboratuvar bulgularına dayanılarak hazırlanan hekim raporu ile belirlenmesi zorunludur.İşin devamı süresince de bu işlerde çalışmalarında bir sakınca olmadığının en az yılda bir defa hekim raporu ile tespiti zorunludur. Bu raporlar işyeri hekimi, işyeri ortak sağlık birimi, işçi sağlığı dispanserleri, bunların bulunmadığı yerlerde sırasıyla en yakın Sosyal Sigortalar Kurumu, Sağlık Ocağı, Hükümet veya Belediye hekimleri tarafından verilir. (İş Kanunu Madde:86, Ağır ve Tehlikeli İşler Yönetmeliği Madde:5, Ek_II)
Gıda işinde çalışanlar 6 ayda bir Portör Muayenesi (veya Gaita Kültürü, Gaitada Parazit, Boğaz Kültürü, Burun Kültürü) olmalıdır.
Gıda işlerinde çalışan işçilerin bulaşıcı hastalıklarının olup olmadığının belirlenmesi amacıyla; periyodik olarak 6 ayda bir kez portör taramasından geçirilmeleri sağlanmalıdır. (İş Kanunu Madde:77, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü Madde:57/7, Umumi Hıfz. Kanunu Madde:126)
Tozlu işlerde çalışanlar 6 ayda bir Göğüs Radyografisi (veya Akciğer Grafisi) çektirmelidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM : TOZLARLA ORTAYA ÇIKABİLECEK MESLEK HASTALIKLARINA
KARŞI ALINACAK ÖZEL TEDBİRLER:
Madde 76 - Her türlü maden ocaklarında, taş ve kiremit ocaklarında, dökümhanelerde, tekstil
(amyant dahil), bütün şeker ve çimento, inşaat, seramik ve benzeri sanayi kollarındaki işyerlerinde
yapılan çalışmalarda, tozların zararlı etkilerinden korunmak için bu Tüzüğün diğer maddelerinde
belirtilen hususlarla birlikte aşağıdaki özel tedbirler alınacaktır:
1) Tozlu işyerlerinde genel havalandırma ile birlikte, uygun aspirasyon sistemi ile tozun, çevre
havasına yayılmasını önlemek için, su perdeleri, vakum ve uzaktan kumanda sistemleri kurulacaktır.
Toz çıkaran işler, teknik imkanlara göre, kapalı sistemde yapılacak veya bu işler, diğerlerinden tecrit
edilecektir. İşyeri havasındaki toz miktarı, belirtilen miktarı geçmeyecektir.
2) Toz çıkaran işlerde, işyeri tabanı, işin özelliğine ve teknik imkanlara göre, ıslak bulundurulacak,
delme işlerinde, toz çıkmasını önlemek için, yaş metotlar uygulanacaktır.
3) Toz çıkaran işlerde çalışan işçilere, işin özelliğine ve tozun niteliğine göre uygun kişisel korunma
araçları ile maskeler verilecektir.
4) Tozlu işlerde çalışan işçilerin, vardiya sonunda yıkanmaları veya duş yapmaları, yıkanmadan
yemek yememeleri ve yatağa girmemeleri sağlanacaktır.
5) Tozlu işlerde çalışacak işçiler, işe alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, göğüs
radyografileri alınacak ve solunum ve dolaşım sistemi hastalıkları ile cilt hastalığı olanlar, göğüs
yapısında bozukluk bulunanlar, bu işlere alınmayacaklardır.
6) Tozlu işlerde çalışan işçilerin, periyodik olarak, sağlık muayeneleri yapılacak ve her 6 ayda bir,
göğüs radyoğrafileri alınacaktır. Solunum ve dolaşım sistemi hastalıkları ile cilt hastalığı görülenler, bu işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır.
Gürültülü işlerde çalışacaklara, işe alınırken ve çalışma sırasında periyodik olarak genel sağlık muayenesi (Odyometrik Muayene, İşitme Testleri) yapılmalıdır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 78 - Gürültünün zararlı etkilerden korunmak için aşağıdaki tedbirler alınacaktır:
1) İşyerlerinde gürültü çıkaran makinaların monte edilmeleri sırasında, işyeri tabanı, titreşimi ve sesi
azaltacak malzeme ve sistemle yapılacaktır.
2) Gürültülü işyerlerinin duvarları, sesin yansımasını önleyecek malzeme ile kaplanacak ve bu
binalar, çift kapılı, çift pencereli inşa edilecektir. Duvarlar, ses geçirmeyen malzeme ile yapılacaktır.
3) Gürültünün azaltılamadığı hallerde, bu Tüzüğün 22 nci maddesi hükümleri uygulanacaktır.
4) Gürültülü işlerde çalışacak işçilerin, işe, alınırken, genel sağlık muayeneleri yapılacak, özellikle
duyma durumu ve derecesi ölçülecek, kulak ve sinir sistemi hastalığı olanlar ile bu sistemde arızası
bulunanlar ve hipertansiyonlular, bu işlere alınmayacaklardır. Ancak doğuştan sağır ve dilsiz olanlar,
bu işlere alınabileceklerdir.
5) Gürültülü işlerde çalışan işçilerin, periyodik olarak, genel sağlık muayeneleri yapılacaktır. Duyma
durumunda azalma ve herhangi bir bozukluk görülenler ve kulak ve sinir hastalığı bulunanlar ve
hipertansiyonlu olanlar, çalıştıkları işlerden ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır.
İşyerlerinde Gürültü Ölçümü yapılmalıdır. Gürültü Raporu olmalıdır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 22 - Ağır ve tehlikeli işlerin yapılmadığı yerlerde, gürültü derecesi 80 desibeli geçmeyecektir.
Daha çok gürültülü çalışmayı gerektiren işlerin yapıldığı yerlerde, gürültü derecesi en çok 95 desibel
olabilir.
Ancak, bu durumda işçilere başlık, kulaklık veya kulak tıkaçları gibi uygun koruyucu araç ve gereçler
verilecektir.
Çalışanlara, İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Eğitimi vermek mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 3 - İşveren, işçilere yapmakta oldukları işlerinde uymaları gerekli sağlık ve güvenlik
tedbirlerini öğretmek ve iş değiştirecek işçilere yenisinin gerektiği bilgileri vermek zorundadır.
Çalışanlara, Yangınla Mücadele Eğitimi vermek mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 116 - Yangın tehlikesine karşı etkili ve yeterli söndürme malzemesi ile bu malzemenin
kullanılmasını öğrenmiş personel veya ekipler, çalışma süresince işyerlerinde hazır bulundurulacaktır.
Bulaşıcı Hastalıklara ( HBs Ag - HBs Ab- Grip- TBC- Tifo- Kolera vb.) karşı önlem almak mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
BİRİNCİ BÖLÜM : BULAŞICI HASTALIKLARA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER:
Madde 57 - Bulaşıcı hastalıkların çıkması ihtimaline karşı, işyerinde ve işçilere ait yatıp kalkma
yerlerinde ve diğer müştemilatında bu Tüzüğün ikinci kısmında yazılı tedbirlerden başka, aşağıda
yazılı sağlık tedbirleri alınacaktır.
1) İşyerleriyle müştemilatının ve özellikle işçi konutlarının ve helalarının temizliği artırılacak ve
buralarda kullanılan içme ve kullanma suları, gerektiğinde sterilize veya dezenfekte edilecektir.
2) İşyerleri ile işçi konutlarında sivrisinek, sinek, tahtakurusu, pire ve benzeri zararlıların yokedilmesi
için, sık sık gereken temizleme tedbirleri alınacak ve fenni usullere göre, gerekli emniyet kurallarına
uyularak ensektisit, rodentisit uygulaması yapılacak ve bunların yuvaları yakılacak ve yokedilecektir.
Farelere karşı da, diğer etkili rodentisitler kullanılacak ve gerektiğinde bunlar, fenni usullerle
yokedilecektir.
3) İşçiler, sık sık temizlik ve özellikle muayenelerine tabi tutulacaklar, bekar işçilere özgü binalardaki
yataklar v.b. eşya aynı şekilde kontrol edilecektir.
4) İşyerleri ve müştemilatı ile işçi konutları etrafında gübre, süprüntü ve benzeri pislik biriktirilmeden
kaldırılacak, haşeratın üremesine yarayacak su birikintileri akıtılacak veya kurutulacaktır.
5) Bulaşma ihtimali olan işyerlerinde ve işlerde, işçilere, uygun koruyucu elbise, çizme ve benzeri
gerekli malzeme verilecek, maden ocakları, yeraltı ve benzeri işlerde derinden bulaşma tehlikesine
karşı, çıplak ayakla çalışma önlenecektir.
6) Bulaşıcı hastalıkların çıkmasına yol açan yiyecek maddelerinin, işyerlerinde bulundurulması ve
tüketilmesi, işveren veya işveren vekillerince önlenecektir.
7) Yeniden işe girecek işçilerden, bulaşıcı bir hastalığı bulunmadığına dair sağlık raporu ile çiçek
aşısı kağıdı aranacak, sağlık dosyasında saklanacaktır.
Ayrıca, 560 sayılı KHK ile düzenlenen 22692 sayılı yönetmelik gıda hijyen ve sanitasyonu bölümü, personelle ilgili önlemler.
Personelin yasal süreler içinde genel sağlık ve taşıyıcılık kontrolleri yaptırılmalıdır
Benzen, Türevi, İncelticiler, Solventlerle çalışanlara periyodik sağlık muayeneleri yaptrılması mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 71 - Benzen (benzol) ve bileşikleri gibi aromatik hidrokarbonlarla yapılan çalışmalarda,
bunların zararlı etkilerinden korunmak için aşağıdaki tedbirler alınacaktır:
1) Solventler, tinerler ve benzerleri ile deri, plastik ve benzerlerinden mamul eşya imalat sanayiinde
kullanılan her çeşit yapıştırıcı maddelerin içinde bulunan benzen miktarı(% 1) den fazla olmayacaktır.
2) Benzen ve bileşikleri ile çalışılan yerlerde, genel havalandırma ile birlikte, uygun aspirasyon
sistemi yapılacak ve çalışmalar, kapalı sistemde olacaktır.
3) Açık sistemlerle kuru temizleme işlerinde benzen kullanılması yasaktır.
Kapalı sistemlerle yapılan kuru temizleme işlerinde malzeme, kapalı sistemlerde kurutulacak, hiç bir
şekilde açıkta kullanılmayacaktır.
Yağ ekstraksyonu işlerinde, ancak, kapalı sistemlerde benzen kullanılacaktır.
4) Benzen ile çalışılan işyerlerinde, yangına ve patlamaya karşı, gerekli tedbirler alınacaktır.
5) Benzen ile çalışılan işyerlerinde, benzenin havadaki konsantrasyonu, hacmen milyonda 20 den
fazla olmayacaktır. Daha yüksek benzen konsantrasyonuyla çalışmak zorunluluğu bulunan
işyerlerinde, işçilere uygun hava maskeleri, sıvı benzen ile çalışılan hallerde, özel ayakkabı, eldiven ve
özel iş elbisesi gibi korunma araçları verilecektir.
6) Benzen ve bileşikleri ile çalışacak işçilerin, işe alınırken, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel
sağlık muayeneleri yapılacak, kan yapıcı sistem ve karaciğer hastalığı bulunanlar, bu işlere
alınmayacaklardır.
7) Benzen ve bileşikleri ile çalışan işçilerin, periyodik olarak, klinik ve laboratuvar usulleri ile genel
sağlık muayeneleri yapılacak, kan yapıcı sistem ve karaciğer hastalığı görülenler, bu işlerden
ayrılacaklar, kontrol ve tedavi altına alınacaklardır.
Yangınla ilgili mecburiyetler
Taşınabilir Yangın Söndürme Tüpleri ve Motopomplar 6 ayda bir kontrol edilmesi mecburidir.
Yine Yangın Alarm ve Tahliye Denemeleri/Tatbikatları 6 ayda bir yapılması mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
BEŞİNCİ KISIM : İŞYERLERİNDE İŞKAZALARINI ÖNLEMEK ÜZERE ALINACAK GÜVENLİK
TEDBİRLERİ VE BULUNDURULMASI GEREKEN ARAÇLAR
BİRİNCİ BÖLÜM : İŞYERLERİNDE YANGINA KARŞI ALINACAK GÜVENLİK TEDBİRLERİ
Madde 109 - Ani yangın veya patlama tehlikesi arzeden ameliyeler; işçiyi tehlikede bırakmayacak
şekilde düzenlenmiş tesislerin bulunduğu ayrı binalarda veya ateşe dayanıklı duvarlarla ayrılmış
bölümlerde yapılacaktır.
Madde 110 - İşçilerin, işyerinin herhangi bir kısmında, ateş ve dumana karşı korunmuş bir merdiven
boşluğuna veya ateş kesici bir duvarın kapısına ulaşabilecekleri uzaklık;
1) Çok tehlikeli yerlerde 15
2) Tehlikeli ve az tehlikeli yerlerde 30
metreyi geçmeyecektir.
Madde 111 - 100 den (100 dahil) az işçi çalıştırılan işyerlerinde, geçit yollarının genişliği, en az 120
santimetre olacak ve 100 den fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, her 100 kişi için bu genişlik, 60
santimetre artırılacaktır.
500 den (500 dahil) fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, en az 2 çıkış yeri bulundurulacaktır.
Madde 112 - Merdiven boşlukları ile imdat çıkış yollarının her iki tarafında, kolaylıkla açılan ve
kendiliğinden kapanabilen ateş kesici yanmaz kapılar bulunacaktır.
Madde 113 - Çıkış kapıları, menteşeli olacak ve dışarıya açılacaktır. Bu kapıların kullanılmasında
sakınca görüldüğü hallerde, yatay sürgülü kapılar kullanılacaktır. Çıkış kapılarının arasındaki uzaklık 5
metreden fazla ve kapı genişlikleri de 120 santimetreden az olmayacaktır. Çıkış kapıları kolayca
görülecek şekilde işaretlenecek ve bu kapıların önünde ve civarında çıkış veya bunların görülmesini
güçleştirecek hiç bir engel bulundurulmayacaktır.
Madde 114 - İşyerlerinde çalışma saatleri içinde hiç bir giriş ve çıkış kapısı kilitli veya bağlı
bulundurulmayacaktır.
Madde 115 - İşyerlerindeki asansör boşlukları yanmaz malzeme ile korunmayan asansör
boşluklarında insan ve yük taşıyacak asansör tesis edilmeyecektir.
Madde 116 - Yangın tehlikesine karşı etkili ve yeterli söndürme malzemesi ile bu malzemenin
kullanılmasını öğrenmiş personel veya ekipler, çalışma süresince işyerlerinde hazır bulundurulacaktır.
Madde 117 - İşyerlerinde yangının söndürülebilmesi için yeterli miktar ve basınçta su
bulundurulacaktır.
Genel şebekeden basınçlı su sağlanamadığı hallerde, yeterli suyu verecek depolar veya havuzlar
yapılacak ve bunlardan veya akarsulardan suyu çekecek motorlu pompa ve boru tesisatı yapılmış
olacak veya seyyar motopomplar bulundurulacaktır.
Madde 118 - İşyerlerinde suyu çekecek motorlu pompa ve boru tesisatı ile motopomplar her an iyi
işler halde bulundurulacaktır.
Motopomplar en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol tarihleri motopompun üzerine
yazılacaktır. Motopomplarla günde bir defa, beş dakika su ile işletme deneyi yapılacaktır.
Madde 119 - İşyerlerindeki yangın muslukları, kolay erişilir uygun yerlerde tesis edilecek ve soğuk
havalarda suyun donmasını önlemek için, tesisat gerekli şekilde korunacaktır.
Yangın muslukları, sık sık açılıp akıtılarak borularda ve tesislerde tortuların birikmesi önlenecektir.
Madde 120 - İşyerlerinin uygun yerlerinde yeterli miktarda yangın hortumu bulundurulacak, yangın
hortumları, yangın muslukları, ve diğer yangın söndürme tertibatının bağlantıları (rekor ve vanaları)
mahalli itfaiye normlarına uygun olacaktır.
Lastik olmayan hortumlar, her kullanıştan sonra boşaltılıp kurutularak kontrol edilecektir. Lastikli
hortumlar en geç üç ayda bir kontrol edilecektir.
Yırtık, delik ve bağlantıları bozuk hortumlar kullanılmayacaktır.
Madde 121 - Alüminyum veya magnezyum tozlarının yanması halinde, karpitin depolandığı veya
suyun teması ile yanıcı veya zehirli gazlar çıkması muhtemel yerler ile gerilim altındaki elektrik
tesislerinin bulunduğu yerlerde çıkan yangınlarda hiç bir suretle su kullanılmayacaktır.
Yağ, akaryakıt, boya veya organik tozlar gibi parlayıcı maddelerin yangınlarında ve alçak gerilim
elektrik tesislerindeki yangınlarda su kullanılmayacak, ancak gayet ince su serpintisi veya su sisi ile
yangın savunması yapılacaktır.
Yangında suyun kullanılmayacağı yerler ile bunların girişlerine ve işyeri giriş kapısı üzerine gerekli
uyarma levhaları konulacaktır.
Madde 122 - Su sisi püskürtme tesisi vanaları, daima açık tutulacak ve bu vanalar gerektiğinde
ancak sorumlusunun izni ile kapatılabilecektir.
Püskürtmenin etkili bir şekilde yayılmasını sağlamak için, her püskürtücü kafa altında en az 60
santimetrelik bir boşluk bırakılacaktır.
Madde 123 - İşyerlerinde yangın başlangıçlarında kullanılmak üzere, otomatik püskürtücüler
bulunan yerler de dahil, seyyar yangın söndürme cihazları bulundurulacaktır. Bu cihazlar, işyerinde
çıkabilecek yangınların çeşidine ve yapılan işin özelliği ile işyerlerindeki maddelerin cinsine etkili
nitelikte olacaktır.
Yangın söndürme cihazları, görünür ve erişilir yerlere konulacak ve önlerinde engel
bulundurulmayacaktır.
Madde 124 - Parlayıcı sıvılar, yağlar veya boyalardan doğacak yangınlarda su kullanılmayacak, su
yerine, içinde köpük, karbon tetraklörür, karbon dioksit ve bikarbonat tozu veya diğer benzeri etkili
maddeler bulunan yangın söndürme cihazları kullanılacaktır.
Madde 125 - Gerilim altındaki elektrik tesis ve cihazlarında çıkan yangınlarda, karbon dioksitli,
bikorbonat tozlu veya benzeri etkili diğer tiplerde yangın söndürme cihazları, gerilim değeri ve tesis ile
söndürme cihazları arasındaki uzaklıklara ait aşağıdaki hususlar gözönünde bulundurularak
kullanılacaktır.
15 kv. a kadar gerilimli tesislerde : 1 metre,
15-35 kv. a kadar gerilimli tesislerde : 2 metre,
35 kv. dan yukarı gerilimli tesislerde : 3 metre,
Madde 126 - Magnezyum veya alüminyum toz ve talaşlarının bulunduğu yerlerde çıkabilecek
yangınlara karşı, sulu, karbon dioksitli ve köpüklü bütün söndürücülerin kullanılması yasaktır. Bu çeşit yangınların, çemberlenmek suretiyle etkili şekilde tecridini sağlamak için, işyerlerinde yeteri kadar kuru ve ince kum veya mıcır gibi yanmaz maddeler bulundurulacaktır.
Madde 127 - 124, 125, 126 ncı maddelerde sözü edilenlerin dışındaki maddelerin yangınlarına
karşı; söndürme araçları olarak, su veya kum dolu kovalar ve sodyum bikarbonat tozlu, karbon
dioksitli, köpüklü, asitli veya benzeri tiplerde seyyar yangın söndürme cihazları bulundurulacaktır.
Madde 128 - Seyyar yangın söndürme cihazları, en az 6 ayda bir defa kontrol edilecek ve kontrol
tarihleri, cihazlar üzerine yazılacaktır.
Köpüklü tip (Sodyum bikarbonat - asitli) yangın söndürme cihazları, en az senede bir defa tamamen
boşaltılıp yeniden doldurulacaktır.
Karbon dioksitli, bikorbanot tozlu, karbon tetraklörürlü ve benzeri kimyasal maddeli yangın
söndürme cihazları, kullanılıştan sonra derhal yeniden doldurulacaktır.
Madde 129 - Yangına karşı savunma ile görevli personel, işyerinin yangın durumuna ve
kullanacakları yangın söndürme cihazlarının özelliklerine ve bu cihazların içindeki kimyasal maddelerin doğuracakları tehlikelere karşı eğitileceklerdir.
Madde 130 - İşyerlerinde yeteri kadar, otomatik çalışan veya el ile hareket ettirilen alarm tertibatı
bulundurulacaktır.
Otomatik alarm tertibatının düğmeleri, iyi görülebilir ve erişilebilir bir yere ve özellikle imdat çıkış
yolları üzerine konulacaktır.
Yangın alarm sesleri, işyerinde bulunabilecek diğer bütün sesli cihaz veya tertibattan ayrı bir
perdede ve işyerinin her tarafından kolayca duyulabilecek güçte olacaktır.
Yangın ve alarm tesisleri işyerinin aydınlatma ve kuvvet şebekesinden ayrı bir kaynaktan
beslenecektir.
Madde 131 - İşyerlerinde 6 ayda bir alarm ve tahliye denemeleri yapılacak, bu denemeler, yetkili ve
tecrübeli bir şef, işyeri bekçileri ve yeteri kadar yardımcılardan kurulu bir ekibin gözetimi altında
yapılacak ve işyeri yangın planına uygun olarak tertiplenecektir.
Madde 132 - Özel itfaiye teşkilatı bulunan işyerlerinde, en az ayda bir defa yangın savunma ve
söndürme denemeleri, özellikle beklenmedik anlarda ve gerçek yangın şartlarına en uygun bir şekilde
yapılacak ve bu sırada gerekli savunma teçhizat ve tertibatı da kullanılacaktır.
Madde 133 - Özel itfaiye teşkilatı bulunmayan işyerlerinde, bekçiler ile çalışanlar arasından yeteri
kadar yardımcılar seçilerek bir yangın söndürme ekibi kurulacak ve bu ekip personeline, yangın
halinde yapacakları görevler gösterilecek ve yangına karşı savunma eğitimi yapılacak, ayrıca hangi
söndürme cihaz ve aletlerinin, hangi çeşit yangına karşı kullanılacağı da öğretilecektir.
Madde 134 - İşverenler, yeni aldıkları işçilere, bir yangın tehlikesi halinde kullanılacak cihaz ve
aletlerin yerlerini ve imdat çıkış yollarını göstereceklerdir.
Madde 135 - İşyerlerindeki kömür stokları, eni 3. boyu 6 ve yüksekliği 3 metreyi aşmayan yığınlar
halinde olacaktır. Uzun süre bekletilecek kömür yığınlarının üstü güneş ve yağmura kapalı olacak, en
geniş kesitleri hakim rüzgara çevrilecektir. Hava cereyanını çoğaltmak için, yığınların içine delikli
borular (filtreler) konulacak ve yığınlara hariçten herhangi bir ısı gelmemesi için, gerekli tedbir alınmış
olacaktır.
Madde 136 - İşyerinde 65
C'den daha sıcak bulunan toz halindeki kömürler, soğutulmadan silo ve depolara konulmayacaktır.
Bu silo ve depolar, yanmaz maddeden yapılmış olacak ve ocak, fırın, buhar borusu ve benzeri ısı
verici kaynaklardan uzak bulundurulacaktır.
Madde 137 - Talaş, saman veya benzeri parlayıcı malzemenin 1 tondan fazlası, ayrı kagir binalarda
veya işyeri dahilinde tavan, taban, duvar ve kapıları yanmaz maddeden yapılmış yerlerde
depolanacaktır.
Buraların pencere ve kapılarına, cam ve güneş ışığını doğrudan doğruya geçirebilen şeffaf
malzeme konmayacaktır.
1 tondan daha az miktarda bulundurulması gerektiği hallerde, bu malzeme, madeni kapakları
kendiliğinden kapanan, ayaklı sandıklar içinde bulundurulacaktır.
Madde 138 - Patlayıcı, parlayıcı veya kolay yanıcı maddelerin bulunduğu veya işlendiği yerlerde,
sigara içilmesi, kibrit veya çakmak taşınması ve yakılması ve her türlü alev veya kıvılcım yaratabilecek
maddelerin bulundurulması yasaktır. Bu husus, işyerlerinin gerekli yerlerinde uyarma levhaları ile
belirtilecektir.
Madde 139 - İşyerlerindeki parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve benzeri atıklar, toplattırılacak, işyerinde
veya işyerinden uzaklaştırılarak zararsız hale getirilecek veya yok edilecektir.
Madde 140 - Parlayıcı, patlayıcı, yanıcı ve benzeri atıklar, açık havada yakılarak yok edilirken
gerekli tedbirler alınacak ve yakma işi, bina veya malzemeden en az 15 metre uzakta yapılacak ve
kolay parlayıcı atıklar, usulüne uygun ve ayrı olarak yok edilecektir.
Madde 141 - İşyerlerindeki kül, cüruf ve kurum yığınları, çukurlara veya binalardan en az 15 metre
uzaklıkta bir yere konulacaktır. Bu çukurlar ve yerler tamamen dolmadan, bunlar işyerinden
uzaklaştırılacaktır.
Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için “Temel İlk Yardım Sertifikası” almış çalışan bulundurmak mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 93 - Kişisel ilk yardım paketleri; kazaya uğrayanın ilk yardımcı gelinceye veya bir sağlık
tesisine gönderilinceye kadar, kendi kendine gerekli pansumanı yapacak veya ağrısını giderecek
nitelikte malzeme ve ilaçlarla donatılacaktır.
Kişisel ilk yardım paketleri, maden, tünel, yeraltı karayolları ve demiryolları işçileri gibi kaza ihtimali
çok olan, dağınık ve münferit çalışmayı gerektiren işyerlerindeki işçilere verilecektir.
Bu paketler, küçük ve kullanışlı malzeme ve ilaçları dış etkilere karşı koruyacak plastik veya madeni
ambalajlı olacaktır.
Kişisel ilk yardım paketi, çalışmayı önlemeyecek ve düşmeyecek şekilde, iş elbisesi cebine konacak
veya uygun bir yerine bağlanacaktır.
Kişisel ilk yardım paketinin, gerektiğinde nasıl ve ne şekilde kullanılacağı, ilgililere öğretilecek, buna
ait yazılı bir yönerge paket içine konacaktır.
Kişisel ilk yardım paketinin içinde, aşağıda yazılı ilaç ve malzeme bulunacaktır:
- Kullanma yönergesi,
- Pamuk (Küçük paket),
- Gazlı bez (Steril),
- Sargı bezi,
- Yapıştırıcı band (Steril),
- Analjezik hap,
- Tendürdiyot (1 veya 2 ampul),
- Sülfamitli toz.
İlkyardımcı ve Zorunlu İlkyardımcı İstihdamı (Değ:R.G: 18.3.2004/25406)
Madde 16- Tüm kurum ve kuruluşlarda istihdam edilen her yirmi personel için bir, ilgili mevzuata göre ağır ve tehlikeli işler kapsamında bulunan işyerlerinde, her on personel için bir olmak üzere, bu Yönetmeliğe göre yetkilendirilmiş merkezlerden en az "Temel İlkyardım Eğitimi" sertifikası almış İlkyardımcının bulundurulması zorunludur.
Madde 29-Bu Yönetmelikte belirlenen usul ve esaslara uymayanlar ile yasaklara aykırı hareket edenlere bu Yönetmelikte öngörülen müeyyideler uygulanır. Bunlar, cezai ve hukuki sorumlulukları bakımından genel hükümlere tabidir.
İlkyardımcı bulundurmayan kurum ve kuruluşlara, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 295 inci maddesi hükmü doğrultusunda işlem yapılır.
506 Sayılı SSK Kanunu 11/A Maddesi a) bendine göre;
İşyerinde personelin başına gelen her türlü olay iş kazasıdır, işyerinde personelin başına gelen maruziyet iş kazası sayılması sebebiyle ölüm ya da yaralanma durumunda aşağıdaki hukuk süreci ile karşı karşıya kalınabilir
1.RÜCU (GERİ ALMA) TAZMİNATI
“ Kazayı geçirdiğim sırada çevremde bir ilkyardımcı olsa idi daha az zarar görürdüm” ifadesi ile yasaya rücu edilerek tazminat davası açılabilir.
SSK Yasasının 10. ve 26. Md.
2.MANEVİ TAZMİNAT
3.MADDİ TAZMİNAT
Borçlar Yasası Md.46
a) İş Göremezlik Tazminatı
b) Destekten Yoksun Kalma Tazminatı
Borçlar Yasası Md.45
4857 SAYILI İŞ KANUNU MADDE 77.
4857 Sayılı İş Kanunu Madde 77 de İşverenlerin sorumluluğu şöyle tanımlanmaktadır;
İşverenler; İşçileri karşı karşıya bulundukları mesleki riskler, alınması gerekli tedbirler, yasal hak ve sorumluluklar konularında bilgilendirmek ve gerekli iş sağlığı ve güvenliği eğitimini vermek zorundadırlar.
07/04/2004 tarih ve 25426 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan, “Çalışanların İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimlerinin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik” esaslarına göre aşağıdaki eğitimlerin verilme zorunluluğu mevcuttur.
GENEL İŞ SAĞLIĞI VE GÜVENLIĞI EĞITIM KONULARI:
• Temel İş Sağlığı ve Güvenliği Eğitimi ( 4857 Sayılı İş Kanununca Zorunlu )
• Risk Değerlendirmesi Eğitimi
• Yangın ve Yangından Korunma Eğitimi ( 4857 Sayılı İş Kanununca Zorunlu )
• İlkyardım Eğitimi
• Acil Durum Planlama Eğitimi
YENİ ÇIKAN İŞ GÜVENLİĞİ YÖNETMELİĞİ 15 Ağustos 2009 Tarihli Resmi Gazete
• Sayı: 27320
• Tanımlar
• MADDE 4
• g) İlkyardımcı: 22/5/2002 tarihli ve 24762 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan İlkyardım Yönetmeliğine göre ilkyardımcı sertifikası almış kişiyi,
• İlkyardım ve acil müdahale
MADDE 22 – (1) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi ile ortak sağlık ve güvenlik birimi;
a) İşyerinde kaza, yangın, doğal afet ve bunun gibi acil müdahale gerektiren durumları belirler. Acil durum planının hazırlanmasını, ilkyardım ve acil müdahale bakımından yapılması gerekenleri ve uygulamaları organize eder, yürütür ve ilgili diğer birim, kurum ve kuruluşlarla işbirliği yapar.
b) İşyerinde, ilkyardımcı olarak görevlendirilecek kişilerin gerekli eğitimleri almasını sağlayacak organizasyonu yapar.
(2) İşyeri sağlık ve güvenlik birimi, işyerindeki çalışma süresince açık bulundurulur. Bu süre içerisinde, yeterli sayıda ilkyardımcı görevlendirilir.
(3) İş sağlığı ve güvenliği hizmetinin ortak sağlık ve güvenlik birimlerinden sağlanması, işyerlerinde İlkyardım Yönetmeliğine göre yeterli sayıda ilkyardımcı bulundurulması zorunluluğunu ortadan kaldırmaz.
Gıda ile temas halinde bulunan personelin Hijyen Eğitimi alması mecburidir.
560 sayılı KHK. öe düzenlenen 22692 sayılı yönetmelik madde 20, işyeri sahibi / yöneticisi, gıda maddeleri ile temas halinde olan personelin, üretimin hijyen kurallarına uygun biçimde yapılması ve kişisel hijyen konusunda sürekli eğitimini sağlamalıdır.
Emniyetsiz durumlara karşı sürekli risk değerlendirmeleri ile tedbir alınması mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 4 - İşverenin, işyerinde, teknik ilerlemelerin getirdiği daha uygun sağlık şartlarını sağlaması;
kullanılan makinalarla alet ve edevattan herhangi bir şekilde tehlike gösterenleri veya
hammaddelerden zehirli veya zararlı olanları, yapılan işin özelliğine ve fennin gereklerine göre bu
tehlike ve zararları azaltan alet ve edevatla değiştirmesi iş kazalarını önlemek üzere işyerinde alınması
ve bulundurulması gerekli tedbir ve araçları ve alınacak diğer iş güvenliği tedbirlerini devamlı surette
izlemesi esastır.
İçme Suyu Analiz Raporları alınmalıdır.
İçme Suyu Bakteriyolojik Kontrolleri, İçme Suyu Kimyasal Kontrolleri ve İçme Suyu Fiziksel Kontrolleri 3 ayda bir yapılır.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
Madde 31 - İşyerlerinde, çalışanların kolaylıkla faydalanabileceği ve "Gıda Maddelerinin ve Umumi
Sağlığı ilgilendiren eşya ve levazımın hususi vasıflarını gösteren Tüzük" teki tanıma uygun özellikte
serin içme suyu bulundurulacaktır.
Bu uygunluk, mahalli resmi makamlar ve belediyeler tarafından belgelendirilecektir.
Madde 32 - İçme suyu, gerek taşınmasında ve gerekse kullanılmasında, her türlü bulaşmadan
korunmuş olacak ve içine doğrudan doğruya buz atılmayacaktır.
Madde 33 - İçme suyu tesisatı veya kapları, kullanma suyundan ayrı olacak ve üzerine, "İçilecek
Su" işareti konulacaktır.
İşyerlerinde içme suyu için özel musluklar yapılacak ve bu musluklarda mümkün olan hallerde
suyun, aşağıdan yukarıya uygun bir yükseklikte fışkırması sağlanacak, mümkün olmayan hallerde ve
yerlerde, su içmek için, kişiye özel maşraba veya bardak kullanılacaktır. Karton veya benzeri bardaklar
kullanıldığı takdirde, bunlar özel ambalajlarında veya temiz bir kutuda saklanacak, bir kere kullanılan
bardakların atılması için musluğun yanında özel bir sepet bulundurulacaktır.
Madde 34 - İçme suyu tesisatı bulunmayan yerlerde, temiz ve sıhhi içme suyu kapları sağlanacak
ve bunlar, özel sehpalara oturtulup uygun musluklar takılacaktır. İçme suyu kapları, eğilerek
boşaltılmayacak veya maşraba daldırılarak su alınmayacak, ağzı açık varil, küp, kova, fıçı gibi kaplar,
kapaksız ve musluksuz olarak kullanılmayacaktır.
Madde 35 - Şehir suyunun veya 31 inci maddede belirtilen nitelikteki suların sağlanması mümkün
olmayan hallerde, mevcut sular, su dezenfeksiyonu usullerine uygun olarak dezenfekte edildikten
sonra kullanılacaktır.
İçilebilir Nitelikteki Suların İstihsali, Ambalajlaması, Satışı ve Denetlenmesi Hakkında Yönetmelik Madde 35
...
Denetim
Madde 35- İzinli suya ait bütün tesisler ve tesiste uygulanan proses sağlık teşkilatının denetimine tabidir. İşletme prosesinin tehlike arz eden kaptaj, maslak, depo ve imlahane gibi kritik kontrol noktalarına yönelik tedbirler alınır kontrolleri yapılır (değişik 27.06.2003/25151 R.G.).
Bu Yönetmelik uyarınca ruhsat verilmiş suların kimyevi, fiziki veya bakteriyolojik niteliklerini kesinlikle ve sürekli olarak kaybettiği, 7 nci maddede belirtilen laboratuarların raporu ile tevsik edildiğinde, verilen izin geri alınır ve tesis kapatılır.
Her ne suretle olursa olsun, belirli bir isim altında ruhsat almış bir suya başka bir su veya niteliği dışındaki suları kattıkları ve bu işi iki defadan fazla yaptıkları tespit edilenlerin izinleri geri alınır ve kendilerine aynı su için yeniden izin verilmez.
Su tesisleri senede bir defa Bakanlıkça oluşturulan bir komisyon tarafından kontrol edilir. Bu kontrol
sırasında eksiklikleri görülen veya izin verme sırasında mevcut şartları kaybettiği tespit edilen tesislerin bu eksiklikleri giderilinceye kadar faaliyeti durdurulur.
Ayrıca tesislerin sağlık teşkilatınca en az üç aylık aralıklarla genel kontrolleri yapılarak kritik kontrol
noktalarından bakteriyolojik ve kimyevi analizler için numune alınır. Alınan numuneler ile ilgili kuruluşların denetim amacıyla alacağı numuneler 7 nci maddede belirtilen laboratuarlarda analiz ettirilir. Gerekli görülen hallerde de tesislerin kontrolü yapılabilir ve bunlardan numune alınabilir (değişik 27.06.2003/25151 R.G).
Resmi Gazete Tarihi: 17.02.2005 Resmi Gazete Sayısı: 25730
İNSANİ TÜKETİM AMAÇLI SULAR HAKKINDA YÖNETMELİK
Kemirgen/Haşere ile Mücadele karşı işyerlerinin önlem alması mecburidir.
İşçi Sağlığı ve İş Güvenliği Tüzüğü
BİRİNCİ BÖLÜM : BULAŞICI HASTALIKLARA KARŞI ALINACAK TEDBİRLER:
Madde 57 - Bulaşıcı hastalıkların çıkması ihtimaline karşı, işyerinde ve işçilere ait yatıp kalkma
yerlerinde ve diğer müştemilatında bu Tüzüğün ikinci kısmında yazılı tedbirlerden başka, aşağıda
yazılı sağlık tedbirleri alınacaktır.
1) İşyerleriyle müştemilatının ve özellikle işçi konutlarının ve helalarının temizliği artırılacak ve
buralarda kullanılan içme ve kullanma suları, gerektiğinde sterilize veya dezenfekte edilecektir.
2) İşyerleri ile işçi konutlarında sivrisinek, sinek, tahtakurusu, pire ve benzeri zararlıların yokedilmesi
için, sık sık gereken temizleme tedbirleri alınacak ve fenni usullere göre, gerekli emniyet kurallarına
uyularak ensektisit, rodentisit uygulaması yapılacak ve bunların yuvaları yakılacak ve yokedilecektir.
Farelere karşı da, diğer etkili rodentisitler kullanılacak ve gerektiğinde bunlar, fenni usullerle
yokedilecektir.
3) İşçiler, sık sık temizlik ve özellikle muayenelerine tabi tutulacaklar, bekar işçilere özgü binalardaki
yataklar v.b. eşya aynı şekilde kontrol edilecektir.
4) İşyerleri ve müştemilatı ile işçi konutları etrafında gübre, süprüntü ve benzeri pislik biriktirilmeden
kaldırılacak, haşeratın üremesine yarayacak su birikintileri akıtılacak veya kurutulacaktır.
5) Bulaşma ihtimali olan işyerlerinde ve işlerde, işçilere, uygun koruyucu elbise, çizme ve benzeri
gerekli malzeme verilecek, maden ocakları, yeraltı ve benzeri işlerde derinden bulaşma tehlikesine
karşı, çıplak ayakla çalışma önlenecektir.
Bunların dışında şirketlerin kendi emniyetleri için yapmalarında fayda olan işler de vardır.
Araç Emisyon İzinleri
Aracın durumuna göre yeniyse 2 yılda bir, 10 yaşından fazla ise her yıl Araç Emisyon İzin Pulu alınmalıdır.
Deşarj İzni (Ya da Kanal Bağlantı Belgesi)
Bu belge atık su ile ilgilidir ve İl Çevre Müdürlüğünden alınmaktadır.
Emisyon (Baca Gazı) İzni
Bu belge baca gazını dışarı verme durumu varsa İl Çevre Müdürlüğünden alınmaktadır.
Makine ve Binaların Sigorta Poliçesi
Yine işletme sahibinin isteğine bağlı olarak özel sigorta şirketlerine yaptırılmaktadır.
Arıtma Su Analiz Raporu
Fabrikamızda bir atıksu arıtma tesisi varsa bu raporu ya doğrudan İl Çevre Müdürlüğü vermekte veya yetkilendirdiği özel kuruluşlar vermektedir.
İşletme Belgesi
İşletme belgesi Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının Bölge Müdürlüklerinden alınmaktadır.
Madde 6 – Kurma iznine esas teşkil eden belgelere uygun olarak kurulmuş olan işyerlerine, işletilmeye başlanılmadan önce işletme belgesi
alınması zorunludur.
İşyeri Kurma İzni ve İşletme Belgesi Alınması Hakkında Yönetmelik
Resmi Gazete: 17 Aralık 2004, Cuma, Sayı: 25673
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından:
ÇED Raporu
ÇED, belirli bir proje veya gelişmenin, çevre üzerindeki önemli etkilerinin belirlendiği bir
süreçtir. Bu süreç, kendi başına bir karar verme süreci değildir; karar verme süreci ile birlikte
gelişen ve onu destekleyen bir süreçtir. ÇED’in temel görevi karar vericilerin daha sağlıklı karar
vermelerini sağlamak için, onlara, projelerin çevresel etkilerini göstermektir. Bu süreç, gelecek
bölümlerde de görüleceği üzere pek çok aşamadan oluşmaktadır. ÇED’in en önemli
özelliklerinden birisi ilgili taraflar ve halkın görüşlerinin ve kaygılarının dikkate alınabilmesi
için sürece katılım sağlanmasıdır. Projeler, idealden çok optimal çözüme ulaşılacak şekilde, tüm
tarafların geribildirimleriyle birlikte şeffaf bir biçimde gelişmelidir.
2872 sayılı Çevre Kanunu'nun 10. Maddesinde;
Gerçekleştirmeyi plânladıkları faaliyetleri sonucu çevre sorunlarına yol açabilecek kurum, kuruluş ve işletmeler, Çevresel Etki Değerlendirmesi Raporu veya proje tanıtım dosyası hazırlamakla yükümlüdürler.
Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı veya Çevresel Etki Değerlendirmesi Gerekli Değildir Kararı alınmadıkça bu projelerle ilgili onay, izin, teşvik, yapı ve kullanım ruhsatı verilemez; proje için yatırıma başlanamaz ve ihale edilemez.
Yine aynı kanunun 20. maddesi (e) bendinde;
"Çevresel Etki Değerlendirmesi sürecine başlamadan veya bu süreci tamamlamadan inşaata başlayan ya da faaliyete geçenlere yapılan proje bedelinin yüzde ikisi oranında idarî para cezası verilir. Cezaya konu olan durumlarda yatırımcı faaliyet alanını eski hale getirmekle yükümlüdür." hükümleri yer almaktadır.
ÇED Yönetmeliği'ne tabi oldukları halde yükümlülüklerini yerine getirmeyen faaliyetler ilgili Valilikçe süre verilmeksizin durdurulur.
ÇED Yönetmeliği kapsamı dışında olduğu düşünülen faaliyetler için Bakanlık veya illerde İl Çevre ve Orman Müdürlükleri'ne bir dilekçe ekinde ayrıntılı plan, proje (giren hammadde, yapılan işlem, çıkan ürün, kullanılacak kimyasal maddelerin özellikleri vs)eski ve yeni kapasite raporları ve iş akım şemasını içeren bir dosya sunulması gerekmektedir.
Gerekli değerlendirme ilgili makamca yapılmalıdır.
ÇED OLUMLU VEYA ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI
Çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği ek-1 listesinde yer alan veya ek-2 listesinde yer alıp çevresel etki değerlendirmesi gereklidir kararı verilen faaliyetler ÇED yönetmeliğinin ek-3’ünde yer alan formata göre bakanlıkça yetkilendirilmiş kuruluşlara ÇED Raporu hazırlatmakla yükümlüdür.
Çevresel etki değerlendirmesi yönetmeliği ek-2 listesinde yer alan faaliyetler ise bulunduğu ile göre o ilin valiliğine yada bakanlığa ek-4’de yer alan formata göre proje tanıtım dosyası hazırlamak ve sunmakla yükümlüdürler.
GSM Ruhsatı
Belgelerin en üst belgesidir. Kuruluşların GSM sınıfına göre verilir.
GSM (Gayri Sıhhi Müessese):Çevresine fiziksel, ruhsal, kimyasal, mikrobiyolojik ve toplumsal yönlerden az yada çok zarar veren yada verme olasılığı olan ve doğal kaynakları kirleten kuruluşlardır.
Gayrisıhhi Müesseseler Birinci Sınıf, İkinci Sınıf ve Üçüncü Sınıf olmak üzere üç bölüme ayrılır.
1.Sınıf GSM’ler: Kentlerden ve insanların toplu olarak bulundukları yerlerden mutlaka uzak tutulması ,sanayi bölgesi ya da sağlık koruma bandı konulabilecek yerlerde olması gereken kuruluşlardır. 1. Sınıf GSM ruhsatları Büyükşehir Belediyesi tarafından verilmektedir.
2.Sınıf GSM’ler: Kentlerden ve insanların toplu olarak bulundukları yerlerden uzakta, kurulca önerilip yetkili makamca uygun görülecek bir yerde olması gereken gayri sıhhi müesseselerdir.2. ve 3. Sınıf GSM ruhsatları İlçe belediyeleri tarafından verilir.
3. Sınıf GSM’ler: Konutların ve insanların toplu olarak bulundukları yerlerin yakınında kurulabilmekle birlikte denetim altında tutulması gereken gayri sıhhi müesseselerdir. Çevresine olan zararları giderilemeyen 3. sınıf GSM’ ler de konutlardan ve insanların toplu olarak bulundukları yerlerden uzakta yapılır.
G.S.M Ruhsat başvurularında tesisin kurulacağı yerin Yapı İzinleri Müdürlüğünden alınacak yer seçim belgesi ile işyerinin Yapı Kullanma İzin Belgesi veya Yapı Kullanma İzin Belgesi olmayan eski yapılardan vukuatlı tapu kaydı istenir.Tesisin kurulacağı yerin Belediye İmar Planlarına göre yer seçimi uygunsa iş yerinin türüne göre aşağıdaki belgelerden bazıları istenir.
Birinci Sınıf Gayrisıhhi Müesseselerin ruhsatlandırılması Büyükşehir Belediyesi, İkinci ve Üçüncü Sınıf Gayrisıhhi Müesseselerin ruhsatlandırılması ilçe belediyelerince yapılmaktadır.
İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı (GSM RUHSATI)
Firmanın bulunduğu adres itibari ile mücavir sınırlar içerisinde ise Belediye Başkanlıklarından, mücavir sınırlar dışında ise Valiliklerden ve Organize Sanayi Bölgesi sınırları içerisinde ise Organize Sanayi Bölge Müdürlüklerinden; 10.08.2005 tarih ve 25902 sayılı “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin Yönetmelik” kapsamındaki işyerlerinin açılıp faaliyet gösterebilmesi için verilen izin belgesidir.
Gayrisıhhi Müesseseler şu ana başlıklar altında toplanmaktadır;
1. Enerji Sanayi.
2. Metalurji Ve Makine Sanayi.
3. Maden Sanayi.
4. Kimya Sanayi.
5. Gıda Maddeleri, İçkiler, Yemler Ve Tarımsal Ürünler Sanayi.
6. Petrokimya Sanayi.
7. Atık Maddelerin Değerlendirilmesi Ve Ortadan Kaldırılması İle İlgili Sanayi.
8. Tekstil Sanayi.
9. Diğerleri.