İzDSO'nun sonbahar konseri

İZMİR DEVLET SENFONİ ORKESTRASI’nın SONBAHAR KONSERİ

İzmir Devlet Senfoni Orkestrası(İzDSO), SONBAHAR KONSERİ’ni, 17 Ekim Cuma günü akşamı, İzmir Ekonomi Üniversitesi Açıkhava Gösteri Merkezi’nde verdi. Üniversite Mütevelli heyeti ve İzTO Başkanı sayın Ekrem Demirtaş, üyeler, davetliler ve öğrencilerin katılımıyla gerçekleşen konser ilgiyle izlendi.

Almanya’daki gururumuz, Köln Senfoni Orkestrası Şefi Betin Güneş yönetimindeki konserin I.Bölümünde, Keman Solisti 1982 doğumlu ve AB’ndeki “Genç Müzikçi” ödüllerinin çoğunu kazanan, Alman Anna Sophie Dauenhauer gönülleri fethetti. Konzertmeister Sema Korkut ve diğer sanatçılar da performanslarıyla övgüye değerdi.

I.Bölümde JEAN SİBELİUS(1856-1957-Şef Betin Güneş’in doğumu!)’un “Keman Konçertosu Re minör, Op.47” icra edildi. Keman sesleri arasında notalar uçuşup, ruhlara akarken; eserin bestelendiği 1903 yılı ve ilk olarak Berlin’de, Richard Strauss’un yönetiminde 1905’te seslendirildiği dönemi düşündüm.

Avrupa’da savaş rüzgârlarının estiği, milliyetçilik ve emperyalizm histerisinin doruğa ulaştığı o yıllarda, böyle bir eserin özellikle Berlin’de seslendirilmesi; siyasal birliğini 1871’de sağlayan genç Alman devleti için itici bir güç oluşturmuştu kuşkusuz…

“Allegro moderato, Adagio di molto, Finale(Allegro ma non tanto)” üçlüsünde sunulan eser; çok serbest, genelde “rapsodi” havası gösteren özelliğinin yanı sıra, aslında klasik karakterdeydi. Bu arada rapsodi özellikli bölümlerde Franz Liszt’i ve dönemindeki Klâsik Müziğin dâhilerinin Viyana, Berlin, Paris, St.Petersburg, Londra, İstanbul imparatorluk saraylarındaki çekişmelerini, duygu dünyalarındaki dinmeyen fırtınaları, Liszt’i Onur Rahipliğine yönelten gelişmeleri yıllar önce okuduğum Zsolt von HARSANYI'nin "Rapsodi” romanını anımsadım.

Allegro moderato, konçertonun en karmaşık ve en ilginç bölümü olup, üç temadan oluşur. 2/2 zamanlı oldukça uzun tutulmuş, dokunaklı ilk tema, kemanların tremoloları eşliğinde solistin ani girişi ile sunuldu. Bunu gene çabuk biçimde, solo çalgının küçük, parlak kadansı izledi. 6/4’lük ikinci temayı, viyolonsel grubu ile fagot bir arada duyurdu. Bu temanın sunulması sırasında, orkestra solistin önüne geçti. Üçüncü temada ince sesler üzerinden solist ön plâna çıktı. Bölümün ortasına yerleştirilen alışılagelmiş kadansta ise, bölümün ilk teması işlendi.

İkinci bölüm Adagio di molto, konçertonun geleneklere en uygun tutulmuş bölümü olup; sıcak, içten lirizmi J.Sibelius’un o sırada gezdiği İtalyan sahillerinin mavi-yeşil dinginliğini anlatır sanki… 4/4 zamanlı ve Si bemol major tonunda olan bu bölümü, solist çok güzel sundu. Bölümün sonunda solo çalgı, başta duyulan güzel melodiye döndü.

Final (Allegro ma non tanto) ¾ zamanlı, oynak bir dans havasında, orkestranın oldukça tekdüze ve ritmik eşliği önünde solist, bir rondo sundu. Koda da Re Minör tonundan, eserin ana tonalitesi olan Re Majöre geçildi.

II. Bölümde Piyotr İlyiç ÇAYKOVSKI’nin “Senfoni No.6 (Pathetique) Si minör, Op.74” eseri icra edildi. Bestecinin kendi yaşamını canlandırdığı ve en çok çalınan bu eseri, ilk kez kendi yönetiminde St.Petersburg’da icra edildi.

Birinci bölümü oluşturan Adagio-Allegro non troppo; acılar, özlemler, heyecanlarla geçen yalnız yıllar, iyiye ve güzele bağlılığın dile getirildiği, etkili bir senfoniyle başladı. 4/4’lük ölçüde, ağır tempolü girişte, bas yaylıların yakarışıyla fagotun duyurduğu dört notalık karanlık tema ölümcül bir ezgiyi oluşturdu. Aynı tema hızlanarak, pek o kadar neşeli olmayan (Allegro non troppo) tempoda, viyololarla yansıtıldı. Bölümün ikinci önemli teması, keman ve viyolonsellerde yakarış ve özlem dolu lirik bir şarkı biçiminde ağırca (Andante) tempoda, senfoninin en etkili ve duygulu bölümü olarak sunuldu.

İkinci bölüm (Allegro con grazia) neşeli ve zarif bir tempoda olup, birinci bölümle büyük bir kotrast oluşturdu. Alışılmamış, ilginç bir ritmle(5/4’lük ölçüde), zarif bir vals gibi gelişen bölüm, daha sonra hafif bir melankoliye bründüyse de yine eski neşesine kavuştu. İzleyicileri de coşturan bu bölümde, yerimden kopup, yüz yıl önceki Tuna kıyılarına kondum, Viyana, Budapeşte saraylarında vals yapanları izledim!..

Üçüncü bölüm (Allegro molto vivace) 4/4’lük ölçüde çabuk ve çok canlı tempoda, scherzo/marş karışımı, kendine özgü bir yapıda olup; scherzo/marş/scherzo tekrarı/marş tekrarı/bitiş.. tarzında ses nüanslarıyla seçkinleşip, “Müzikçi olarak kazanılan başarının verdiği heyecan ve gururu canlandırır. Orkestra bu heyecanı izleyicilere başarıyla yansıttı.

Dördüncü bölüm(Adagio lamentoso), ağır ve ağıtsal tempoda, ¾’lük ölçüde başlayarak, bir ölüm habercisi olup; “Son yıllardaki hüzünlü yalnızlığı, gelecekteki ölümü arzulama duygusunu yansıtan bir veda şarkısı” oldu.

Son bölümdeki hüzne karşın, beynimde "Allegro molto vivace" temasıyla ayrıldım. Herkese müzik dolu anlar dileğiyle… Teşekkürler BAŞKAN... Teşekkürler ŞEF ve İzDSO SANATÇILARI...

Kaynak:İzDSO Broşürü