Kamu spotu sorunu

Bu aralar kamu spotu başlığıyla yayınlanan yönlendirme ya da sözüm ona bilinçlendirme videoları iyicegözüme batmaya başladı. Kamu spotu denen videolar, artık bilgi vermekten çok dayatarak zorlayarak, bir şeyler anlatmaya çalışıyor.

 

Kamu spotlarında, mantık hatası, senaryo, hatta kötü oyunculuktan bahsetmeden önce; Teknik olarak ne demek?  Açıklayayım.

 

Kamu spotu nedir?

 

Kamu spotu: Halkın yararını, toplumun huzur ve refahını gözeten reklamlar bütünüdür. Kamu spotu devlet tarafından düzenlenmekte olup, Alkol, Sigara, Trafik kazaları, Engelli Vatandaşların yaşamını kolaylaştırılması, Kaçakçılık, Terör olayları vb vakalarda halkı uyarmak ve bilinçlendirmektir.

 

Kamu Spotu Kanunda geçen madde de ise ; " Kamu kurum ve kuruluşları ile dernek ve vakıf gibi sivil toplum kuruluşlarınca hazırlanan veya hazırlatılan ve Üst Kurul tarafından yayınlanmasında kamu yararı olduğuna karar verilen bilgilendirici ve eğitici nitelikte film ve sesler ile alt bantlarıdır. 6112 sayılı radyo ve televizyon kuruluş ve hizmetleri kanun maddesinin 10(5) maddesi gereğince üst kurul tarafından tavsiye edilen kamu hizmeti duyuruları ücretsiz yayınlanır ve reklam sürelerine dahil edilmez.

 

Kanun da böyle tanımlanıyor,  gerçekten faydalı bilgiler amaçlayan bir algı yönetimi biçimi. Neden bu kadar kötü?, televizyonun sağ köşesinde "Kamu Spotu" yazısını gördüğün anda hemen kanalı değiştiresim  geliyor. Bu videoların aslında toplumsal bir amacı var, çok önemli konulara değiniyor. Bunlar toplum için bu kadar önemli iken, O kamu spotunu çeken arkadaşlar sanki silah zoruyla çekmişler gibi hissediyorum.

 

Ülkemizde, her hafta 90 dakika ya da 120 dakika dizi filmler çekildiği günümüzde, bu kadar profesyonel kadrolar var iken. Bu baştan savmacılık, estetik yoksunu mantık hataları ile dolu videoları kimse kontrol etmez mi?

 

TRT'nin 2017 yılı itibari ile yayınladığı ya da yayınlayacağı 489 tane kamu spotu var, hepsinin amacı ve konuları gerçekten güzel ama ya senaryo ya da oyunculuk kötü.

 

En son, BİMER kararı ile 15 Aralık 2016'da yayından kaldırılan "Hadi Baba" adlı sigarayı bıraktırmayı sözüm ona teşvik eden kamu spotundan bahsedeyim.

 

Televizyonlarda yayınlanan, nefes alma veya kalp krizi geçirirken çocukları veya yakınları tarafından dans ya da spora çağrılan babaları anlatan kamu spotunu hatırlarsınız. Benim dikkatim ilk önce Kurtlar vadisi oyuncusu Hakan Boyav'ın instagram hesabındaki videodaki şu yorumu dikkatimi çekti ; "adam nefes almakta zorluk çekiyor, oğlu gelip, "- Hadi baba, hadi baba"  deyip adamı daha çok yormaya çalışıyor, "-baba bir su içer misin?" ya da Babanı bu hale getiren kim diye soran yok."

 

Sonra videoyu tekrar izledim. Çok yerinde bir tespit olduğunu anladım. Bir tek benim değil Batmanlı kardiyolog doktorun da dikkatini çekmiş ve videoyu BİMER'e şikayet etmiş.

Batman Devlet Hastanesi Uzman Kardiyoloji Dr. Mehmet FIRAT, Başbakanlık İletişim Merkezi (BİMER)'e yazdığı şikayet dilekçesi ; "Halbuki o spotta kalp krizi ya da nefes tıkanıklığı geçiren adama "Hadi Baba" denilerek babaları efora teşvik eden çocukları ya da yakınları; Yorgunluk mu? Kalp Krizi mi? Olduğunu uzman olmayan bir insanın bu ayırımı anlayamayacağından ciddi bir risk taşır ve resmen bir cinayettir."diye yazmış.

 

Fırat'ın yazısı üzerine Sağlık İletişim Daire Başkanlığı 15 Aralık'tan itibaren kaldıracağını belirtti.

 

Bu sadece bir örnekti,  öbür 488'i ben biliyorum, eminim çoğunun ilk saniyelerini sizde bilirsiniz,  ama sizi burada sıkmak istemem.

 

Bu video, video diyorum çünkü bu sadece bir video, Normal bir sinemacı böyle bir konuyu uzmanına danışır, teknik çalışmalarını tamamlar ona göre senaryo hazırlar. Kamera ile çeken ya da görüntü yönetmeni bunun gerçekle bağlantısını araştırır. Gerçek bir yönetmen mantık hatası ya da insanları zora koşan böyle bir şeye asla imza atmaz, O yüzden bunlar sadece video.

 

Kısacası bu kötü çekilmiş ve toplumu yanlış yönlendirilen videolar yerine, daha özenli iyi çalışılmış kamu spotu yapılırsa amacına daha iyi hizmet eder. Umarım bu işleri yaparken bir daha sefere daha etkin Algı Yönetimi danışmanlığı alırlar. Tecrübeli, bilgili senaryo yazarları ile alanında uzman kişilere danışarak, çalışarak daha izlenebilir ve anlaşılır, kamu spotları seyrederiz. Çünkü şu ana kadar seyrettiğim videoların amaçları belli değil. İyi Seyirler