Kelime dağarcığınızı nasıl zenginleştirebilirsiniz?

Kelime haznenizi geliştirmek için iki farklı yol deneyebilirsiniz. Açarsınız bir sözlük, bakarsınız günlük hayatta nispeten daha az kullanılan kelimelere. Seçer, okur ve ezberlersiniz.

Sonra da cemiyette, bir toplulukta ya da arkadaşlar arasında kullanırsınız o kelimeyi.

Havanızdan da geçilmez.

Ancak bu şekilde, kelime haznenizi geliştirdiğinizi sanmış, az kullanılan kelimeleri kullanarak çok dinlenen birisi olduğunuzu düşünmüş ve de yanılmışsınızdır. Çünkü böyle bir durumda kelimeyi akılda tutabilme süreniz, balık hafızasını dahi aratacak bir kalıcılıkta olacaktır.

Olması gereken; bir kelimeyi cümlenizin uygun bir yerinde dilediğiniz zaman ve de zorlanmadan kullanabilmektir. Ancak uygulamada şahit oluyoruz ki , insanlar sırf bir kelimeyi kullandıklarını çevrelerine duyurabilmek için, kelimeye uygun zorlama cümleler kurma yolunu dahi seçebilmektedirler. Bu kişi çevremizdeki herhangi bir tanıdığımız olabilecekken, ülke çapında tanınan, bilindik bir sima, meşhur bir sanatçı da olabilecektir.

Normalde insan konuşur konuşur ve ihtiyaç duyduğunda da etkili bir kelime kullanır. Anormal olan ise, sırf bir kelimeyi kullanmak adına, o kelimeye uygun zorlama cümle kurulmasıdır.

Muadili bir benzetmeyle; normalde bir insan kaynakları yöneticisi çalışır çalışır ve ihtiyaç duyduğunda da efektif bir personel istihdam eder. Anormal olan ise, sırf bir personeli istihdam etmek adına, o personele uygun zorlama kadro açılması ve titr verilmesidir.

Cümleye uygun kelime seçmek gerek yazılı gerekse de sözlü manada başarının sırrı iken, kelimeye uygun cümle üretme gayreti aslında yetersizliğin ve entel şov yapma faaliyetinin pavyonvâri bir boyutudur.

Sırf yeni öğrendiğiniz bir kelimeyi kullanmak için, zorlama ile de olsa, illâ ona uygun bir cümle kurmaya çalışılmasından bahsediyoruz. Bilinmelidir ki; kelimeye uygun cümle aranmaz, taslak cümleye uygun kelime aranır.

Kelime haznenizi geliştirirken ki ikinci yol ise en rasyonel olan yöntemdir. Bu öğrenme şeklinde, sözcükleri tek tek alıp ezberlemezsiniz ve acaba bunu bir cümlede nasıl kullanabilirim de dikkat çekebilirim? diye de komik hesaplar yapmazsınız. Siz cümleyi kurmaya başlarsınız ve anlamlı, etkili kelimeler arkasından, hem de kendiliğinden gelir.

İşte bunu okuyarak ama sadece okuyarak başarabilirsiniz. Farklı bir deyişle tümevarım değil tümdengelim yaparak…

Bu sayede öğrendiğiniz yeni kelimeleri sindirerek beyninize aldığınızdan unutmanız da hayli güç olacaktır.

Sabrın sonu ile