Kelime oyunu

Bir tek televizyonun olduğu dünleri, bilmeye yetecek kadar bir yaşımız var.

Tek televizyon.

Tek kanal.

Hem de “siyah beyazdan” geliyoruz biz.

Birde, evlerin tepesine bir uzun sırık uçuna dikilen antenleri iyi biliyoruz.

“Çevir çevir olmadı. Azcık daha.”

“Olum, Bursa tarafına çevir.”

“Temelli bozuldu len. Hayda Yunanistan çıktı len!”

“Olum ekranda, beş tene aynı adamdan va ya.”

Olsun aratlik idare et, sesini dinle yete.

“İn len aşa. Şinci düşçin yere.”

Tek televizyonun olduğu köyler.

Televizyonlu evi, kahveye çeviren köy kadınları.

*

Bu gün, yüzlerce kanal var.

Eline al kumandayı. Çevir de çevir. Bir günde dolaşamazsın kanalları.

Tamam da, vallahi “tadım yok” televizyon seyretmekten yana.

Pazar günleri, ”kovboy” filmleri var TRT 1’de. Aynı filmi beş kez izlemekten, “Oturan Boğa” ile arkadaş olduk. Arizona’da ve Teksas’ta yer alan arazileri ve tarlaları, bizim köyden daha iyi biliyorum.

Ben, vurdulu kırdılı filmleri sevmiyorum.

Kovboy filmlerindeki, doğa görüntüleri ve doğada yaşama şekilleri hoşuma gidiyor.

Birde atların su içtiği yalak içine, bir kovboyun kafasını sokup çıkarıp ıslıyorlar ya. Zavallı at hırsızı, ne yapacağını bileniyor ya. Hoş oluyor ya.

İki kovboy düello edecekleri sırada, tabutçu gelip kovboyların boyunu ve enini ölçüyor. Ya da kenardan ellerini ovuşturuyor.

Kızılderili çığlıkları. Tamtamlar.

Birinde, bir kovboy filmi izliyordum. Kovboyun birisi bir kanyonda, nehir kenarında sahanda yumurta pişirdi. Bi yumurta çekti canım. Vallahi gittim mutfağa, bende pişirdim.

Böyle tutkun(d)um kovboy filmlerine.

Kemal Sunal, Şener Şen, İlyas Salman filmleri çıkarsa yüz defa seyrederim.

Hele üçü bir arada olursa, daha da güzel olur.

Kanal çokta, izlenecek ne var?

Ben böyle diyorum da, siz alınmayın. Herkesin, paşa gönlü ayrı ayrı.

Her kafaya, her düşünceye, fikre ve zikre göre kanallar var. Tercih sizin.

Ben bir çeşit bilgisayar delisi oldum. Belki de o sebeple uzaklaştım televizyondan.

Yine de güzel tembellik, televizyon karşısında bir koltukta sünmek. Çekirdek yemek.Ara sırada şekerleme yapmak.

*

“Yerli diziler” kanallar arasında bir yarışın, rekabetin en önemli yatırımları.

En kaliteli diziler bizde. Biz seyirciye en kaliteli filmleri sunarız. Falanca fişmanca, biraz şişmanca, ilk defa bizim kanalda

Dizi ne kadar popüler ise, seyirci o kadar çok. Reklam var. Ekmek var.

Bir ara, “Ezel” adlı diziye takıldım. “Tuncel Kurtiz” var diye. Tuncel Kurtiz’in okuduğu şiirler, felsefi konuşmalara takıldım.

Baktım herkes, ”Ramizci” oldu. Ben “Tuncel Kurtiz” diyorum. Kim o?diye soruyorlar. Vazgeçtim.

Yalnız bizim hanım, bütün dizilerin adlarını ve yayın günlerini biliyor.

Çarşamba günü şuraya gidelim demeden, ”Yaprak Dökümü” var olmaz cevabı geliyor.

Salona girdiğim zaman bazen, ”kanalı değiştirme” biz “Kasaba” dizisine bakıyoruz diye kilitliyorlar adamı.

Anam, ”Akasya Durağı” çıkacak, “ben Pelvan Osman’a bakcim” dedi mi iş biter.

*

Ara sıra kumanda ortada kalabiliyor.

Kanaldan kanala atlarken, ”belgesel” bulursam izliyorum.

“Açık oturmalar” payandalı.

Birde, “yandaş kanallar” türedi. Konuşmacılar yandaş.

Popçular topçular. Kasaplık magazin programları.

*

Televizyonun karşısında, kafamı bücelendirmeden (karıştırmadan) vakit geçireceğim diyorsanız. Size tavsiye ederim.

En iyi program, ”Zap Zup”

Tayyip şunu demiş. Baykal, kaykıl demiş. Bahçeli, bir yere ip sallamış yok.

Zap zup, geçiyor zaman.

Geçmeyi bırak. Ölüyor zaman.

*

Televizyonun karşısına geçip saatlerce pinekleyen birisi değilim.

Ancak birkaç aydan beri bir programın karşısında, sıkılmadan bekliyorum ve izliyorum.

“Kıt olan kelime hazinemi” zenginleştirmek için, çalışıyorum.

Bir torba yaptım. İçine yeni kelimeler dolduruyorum.

Bu yarışmanın adı, ”Kelime Oyunu.”

“Kanal 1” televizyonunda bir kültür programı.

Programın öyle çok bilinen, şöhretli bir sunucusu da yok. Yok ta. Birçok yarışma programını sunan, program başına parayı eşek yükü ile götürenlerden daha başarılı bir sunucusu var.

“İhsan Varol.”

Dört dörtlük değil, beş beşlik bir adam.

Giyimiyle kuşamıyla, tavırlarıyla, bu iş için yaratılmış, örnek birisi.

Bütün soruları kendisi yazıyormuş. Kendi deyimiyle, “zirzop sorular” da yazıyor. Bildiğimiz bir kelime daha ilgi çekici hale geliyor. Türk dil kurumu sözlüğünden yararlanıyormuş. Bazı sorularda açıklamalarda da bulunuyor.

“Eğlendiren ve eğiten” bu programın formatı, Danimarka’dan alınmış. Türk dil Kurumu’ndan ödüllü bir yarışma.

Örneğin; ”Ahirete yönelik manevi yatırım” diye belirtilen beş harfli kelime, ”İBADET”

Zorla ele geçirme. Dört harfli. “Zapt” ya da “Gasp” olabilir. Harf satın alınız. Baygın ve anlamı bakmak, dokuz harfli. ”GÖZSÜZMEK.” Altı harfli, peynirin en sıcak ve en tatlı hali. ”KÜNEFE”

Bunun gibi ilginç birçok soru.

Bu program çoluk çocuk evde hep beraber izlenecek ve yarışılacak bir oyun.

Dede ve ninenizi eski kelimelerde, “joker” olarak kullanabilirsiniz.

*

“Kaba bir söyleme şekli” vardır.

Kimileri sıkışınca çıkarırlar ağızlarından, ”Bana kelime oyunu yapma uleyn”

Ne söyleyeceksen söyle, lafı eveleyip geveleme ya da lafı dolandırma anlamı taşır. Bir başka deyişle de, bir tartışmada altta kalan zatı muhteremin kurtulmak için başvurduğu bir yöntemdir.

“Kelime oyunu yapma kardeşim!”

Aslında oyunu, söyleyen yapmaya çalışıyordur.

*

Bu “Kelime Oyunu” ciddi bir oyun.

İzlemeyi tavsiye ederim efendim.

Bir kültür programı.

Hazine deyince herkesin aklına, “altın, para, pul” gelir.

Konuştuğumuz dilin, bir hazine olduğunu anladığımızda zenginliğimiz ortaya çıkacak.

Dilimizi oluşturan kelimelerin her birisi, bir altın değerindeyse, dilimiz “Türkçe” bizim için bir hazinedir.

Dilimiz alabildiğince bir kuşatma halinde.

Günümüzde bu kuşatma, daha belirgin hale geldi.

Bakın yaşadığınız yerdeki işyeri isimlerine. Bir tek “Türkçe” isim bulamazsınız.

Yarışmalara bile, İngilizce şarkılarla katılıyoruz.

Türkçemize sahip çıkalım.

Herkes, hazinesine sahip çıksın.