Kilis'te Yemek İnançları

KİLİS’TE YEMEK İNANÇLARI VE RİTÜELLERİ 1

 

Herkese merhaba. Uzun zamandır yazamadım, farkındayım. Yaz rehavetine kapıldım diyerek konuyu uzatmadan kapatmak niyetindeyim :) Bugün memleketim Kilis ile ilgili ufak bir yazı paylaşmak istedim. Yazım denemeden daha çok bir makale niteliğinde. Sayfanın alt kısmında alıntılara da yer verdim. Merakınızı arttırmak için kısa kestim, devamı da gelecek. Umarım beğenerek ve ilgiyle okursunuz. Yorumlarınızı bekliyorum :)

 

TARİH:   

 

Anadolu Yaylası'nın sona ermesi ve Suriye ovasının başladığı bölgede Kilis, Gaziantep, Antakya ve Halep adlı üç önemli kentle çevrilidir. Kuzey Akdeniz'e olan yakınlığının bir sonucu olarak, Akdeniz iklimi ile kıtasal iklim arasındaki bir geçiş bölgesindedir. [1]Mezopotamya bölgesinin kuzeybatı kesiminde tarihin başlangıcından bu yana yerleşim bölgesi olan "Fertil Hilal" olarak geçmektedir.

 

Kilis kentinin kuruluş tarihi bilinmemektedir. Makedon Büyük İskender tarafından kurulduğu düşünülür.[2] Yavuz Sultan Selim'in Memluk Sultan'ı Mercidabık Savaşı'nda yenilip Osmanlı topraklarına katmasından sonra Kilis çok önem kazanmıştır.[3]  Bugünkü Kilis Şehri, kuruluşuyla ilgili kesin bir bilgi olmamasına rağmen, esas olarak Osmanlı Dönemi'nde gelişmiş ve kentleşmiştir. Bununla birlikte, Kilis'in yakın çevresindeki önemli şehirlerin izleri ve tarihi belgeler, her dönemde burada önemli merkezlerin bulunduğunu ispatlamaktadır. Asur dönemine ait tabletlerde, 'Ki-li-zi' ismi çivi yazılıdır ve Roma İmparatorluğu döneminde "Ciliza Sive Urnagiganti" olarak adlandırılan bir şehirden bahsedilmektedir.[4]

 

Kilis Mutfağı:   

 

Kilis mutfağı karakteristik gıdalarla zengin bir yapıya sahiptir. Gıdalar 2 kategoriye ayrılır: "Günlük Yemekler" ve "Özel Gün Yemekleri".[5]

 

Et ve buğday gıdaların temelini oluşturur. Bunun yanında, sebze bazlı yemekler mevsimlik olarak pişirir. Kilis yemekleri zengin Türk mutfağının özelliklerini taşır. Ayrıca, Halep mutfağının özelliklerini de yansıtır.[6]

 

Kilis mutfağında ön planda, yağlı, baharatlı yemekler vardır. Ancak zeytinyağlı yemekleri de önemli yer tutar. Zeytinyağı, bölgede yetişen yüksek kaliteli zeytinlerden elde edilir. Aslında, 1955'ten sonra Kilis'te "Kilis Zeytinyağı ve Endüstrisi A.Ş." adlı bir tesis kurulmuştur. Sonraki yıllarda bu tesis, faaliyet alanlarını genişletmiştir. Kilis'te yaşayan hemen hemen her insan mutfağında zeytin kullanır.[7]

 

Kilis'te, yemeklerin lezzetli olması önemlidir. Yemeklerde ki malzemelerin özelliklerine göre çeşitli baharatlar kullanılır.

 

 

[1] Anonim. Kilis Kentsel Sit Alanı Koruma Amaçlı İmar Planı Açıklama Raporu, Gaziantep, 2003, p.32.

 

[2] Anonim. Cumhuriyetin 75. Yılında Kilis. Kilis Valiliği Yayınları, Ankara, 1997, p.351.

 

[3] Anonim, 2008. Kilis Kültür Envanteri. Kültürve Turizm Müdürlü?ü,Fersa Matbaacılık, Isbn: 978-975-9011-13-0, Ankara, p. 393.

 

[4] http://www.kilis.bel.tr/page_of.asp?t=1&sayfa_id=198&kat_id=61&mid=128

 

[5] http://www.kiliskulturturizm.gov.tr/TR,61755/dogum-gelenekleri.html

 

[6] Nahya, Z. Nilüfer, Folklor/ Edebiyat  “The teart of the house: kitchen as a cultural place in Gaziantep” 2012,18(69):9-24

 

[7] (BCA, Yüksek Denetleme Kurulu Raporları, Güneydoğu Sanayi ve Ticaret A.?., 1979 Yılı Raporu).