Köleliğin tarihçesi ve günümüzdeki modern kölelik...

Köle deyince aklınıza ne geliyor?

Köle, bütünüyle başka bir insanın malı olan, herhangi bir eşya gibi alınıp satılabilen kişidir.

Kölelik, eskiçağlardan 19. yüzyıla kadar süren uzun bir tarih boyunca çeşitli biçimlerde var olmuştur.

Köleler, taşınır herhangi bir mal gibi görüldükleri ve onlara hiçbir hak ve özgürlük tanınmadığı için, kendilerinden istenen her türlü işi yapmakla yükümlüydüler.

Efendilerinin kötü davranışları, ağır yaşam ve çalışma koşulları, insan sayılmayan binlerce kölenin ölümüne yol açtığı çeşitli filmlere konu olmuştur.

Bir köle için kölelikten kurtulmanın tek yolu efendisince özgürlüğünün geri verilmesi, yani azat edilmesidir.

İnsanlar tarih boyunca, içinde yaşadıkları topluma ve döneme göre çeşitli yollardan köleleştirildiler. Savaşta tutsak edilmek, bir suç nedeniyle cezalandırılmak, borcunu ödeyememek ya da köle ana babadan dünyaya gelmek, köle olmanın çeşitli biçimlerindendir.

İnsanların ancak kendi yaşamlarını sürdürebilecek kadar üretebildikleri eskiçağlarda kölelik yoktu. Zamanla üretimde kullandıkları araçlar geliştikçe tüketebileceklerinden daha fazla üretmeye başladılar. Bundan sonra, savaş tutsaklarını öldürmek yerine kendileri için çalıştırmaya başladılar ve onların ürettikleri fazla ürüne el koydular.

Böylece köleler ve kölelik doğdu.

Sümerler’de köleler ya ev hizmetlerinde ya da tarlalarda çalıştırılırdı. Kâr getiren bir mal olarak alınıp satılmaya başlamaları daha sonraki dönemlere rastlar.

İlk olarak Eski Yunan’da köleler toplumun temel sınıflarından biri oldu ve ekonomi ağırlıkla köle emeğine dayandı. Burada köleler daha çok ev hizmetlerinde ve tarımda çalıştırıldılar. Köleler yurttaş sayılmadıkları için hiçbir hakka sahip değillerdi.

Köle sayısı çok artan Roma İmparatorluğunda, kölelerin bazıları madenlerde ve taşocaklarında çalıştırılırken, bazıları da halkı eğlendirmek amacıyla yırtıcı hayvanlarla ya da birbirleriyle ölümüne dövüştürülürdü. Daha şanslı olanlar ise çiftliklerde ve evlerde çalıştırılırdı.

Bu dönemde, birçok köle içinde bulunduğu koşullara başkaldırarak ayaklandı. Bunların en önemlisi Spartaküs Ayaklanması’dır. MÖ 73'de İtalya’da, Capua’da gladyatör olarak satılan Spartaküs, bazı kölelerle birlikte kaçarak Vezüv Dağı’na sığındı. Başka kaçak kölelerin de onlara katılmasıyla tüm İtalya’ya korku salan 100 bin kişilik bir ordu oluştu. İki yıl sonra Spartaküs bir çarpışmada öldürülünce, güçleri parçalandı ve ayaklanma sona erdi.

Gördüğünüz gibi köleliğin tarihi epey eskiye dayanıyor.

Yok olduğunu sandığımız kölelik meğer devam ediyormuş!

162 ülkeyi kapsayan kölelik endeksinde en ön sırada köle statüsünün babadan oğla geçtiği bir geleneğin hale süregeldiği Moritanya var.

Nüfusuna göre köle statüsündeki insanları karşılaştıran endekste Haiti ikinci, Pakistan ise üçüncü sıraya oturuyor. 

Türkiye’yi merak ediyor musunuz?

Türkiye listede 90'ıncı sırada!

Walk Free Foundation (Özgür Yürü Vakfı) tarafından ilk kez hazırlanan kölelik endeksine göre Türkiye'de 110 ila 130 bin arasında insan köle durumunda. 

Endeksi hazırlayanlar modern köleliğin zorla evlendirmeleri, bir insanı borçlandırarak kendine bağlamayı ve insan ticaretini de kapsadığını söylüyor.

Sayı olarak en fazla kölenin bulunduğu ülke 14milyon kişi ile Hindistan olarak belirlenmiş.

Fakat endeks genel nüfusa kıyasla köle oranını ölçtüğü için Hindistan listede 4'üncü ülke olarak yer alıyor.

Birinci sıradaki Batı Afrika ülkesi Moritanya'da köleler nüfusun yüzde 4'üne denk düşüyor. Avustralya merkezli Walk Free Fondation'ın modern kölelik tanımı daha geniş  olduğundan toplam 29 milyon 8 yüz bin kişi olarak yayımladığı küresel rakam bundan önceki tahminlerin üzerinde.

Bundan önce Uluslararası Çalışma Örgütü köle statüsünde 21 milyon insanın yaşadığını açıklamıştı.   

Gördüğünüz gibi modern çağda köye sayısı hızla artmaya devam ediyor.

İnsanlar köleleştikçe, silahlara harcanan paralar da artıyor!