Kölelikle hesaplaşma zamanı

12 Yıllık Esaret

Yönetmen: Steve McQueen

Oyuncular: Chiwetel Ejiofor, Lupita Nyongo, Michael Fassbender, Brad Pitt, Paul Dano.

Çocukluk yıllarımızın unutulmaz TV dizisi “Köle Isaura” bizleri kölelik dramıyla tanıştırmıştı. Brezilya kökenli dizideki yoğun duygusallık her hafta gözyaşı döktürürdü. Devir değişti, artık beyazperde ve TV yaşamın her türlü gerçeğini, araya duygusal tamponlar koymadan tüm çıplaklığıyla yansıtıyor. Sinema hesaplaşma aracı olarak çok güçlü bir ele sahip.       

“12 Yıllık Esaret”insanlık tarihinin en hunhar suçlarından olan köleliğe acımasız bir gözle baktığı için… Geçen yıl “Lincoln” ’de anlatılan köleliği yasaklayan yasanın çıkmasından önceki dönemi yansıttığı için önemli bir film.

İngiliz siyahi yönetmen Steve McQuenn insan bedeninin, özgürleşme yolunda  çektiği acıları önceki filmlerinde etkileyici bir şekilde göstermişti. “Hunger-Açlık” ta IRA tutuklularının özgürlük mücadelesine adanmış ömürlerinde açlığa zorladıkları bedenlerinin erimesini veya “Shame-Utanç” ‘da sevgisizliğe zorlanan ruhların kullandığı bedenleri anlatmıştı. Bu kez kırbaçlanan tutsak bedenler üzerinden beyaz adamın sığlığını ve şiddetini anlatıyor. Beyaz adamın bağnaz kalelerini hangi inançlar üzerine kurduğunu örnekliyor.

Altın Küre’de kazandığı en iyi dram ödülüyle Oscar sinyallerini güçlendiren “12 Yıllık Esaret” seyretmesi kolay bir film değil. Yapılan haksızlıklara dayanmak, şiddeti en çiğ şekliyle izlemek her seyircinin harcı değil. Amerika’da bazı çevrelerce “şiddet pornografisi” olarak tanımlandı. Filmin bu ödünsüz duruşu övgüye değer. Geçmişin suçları artık ağlatmıyor, acıtıyor.  

Özgür bir zenciyken kaçırılıp Güney’deki toprak ağalarına satılan Salomon Northup’u canlandıran Chiwetel Ejiofor başta olmak üzere oyuncu performansları üst düzey. Yönetmenin her filminde oynayan, fetiş oyuncusu  Michael Fassbender sadizm ve sevecenlik arasında dengeyi tutturamayan sahip Epps karakterinde tek kelimeyle mükemmel. Brad Pitt kısa rolüne rağmen iyilik yapan tek beyaz olarak akılda kalıyor. Öykünün en fazla sömürülen esir bedeni Patsey’de Lupita Nyongo olağanüstü oynuyor.

“12 Yıllık Esaret” sinemanın sanatsal yönü yanında ne kadar önemli bir iletişim ve  araştırma aracı olduğunu gösteriyor. Bu yılın en iyi film Oscar’ını alması sürpriz olmaz.