Kültürel Espiyonaj: TikTok

Çin, yürürlüğe koyduğu bir karar ile birlikte, önce 'ön uygulama' alanı olarak bir köy kurdu ve burada vatandaşlarını not sistemine tabi tutarak, kontrol altına alma denemelerine başladı. Önümüzdeki yıldan itibaren tüm ülke genelinde uygulanması düşünülen bu faaliyet ile, Çin mevcut 'kontrol altına alma' çalışmalarına yeni ve ilginç bir ivme kazandırmış oldu. 

Ülke içerisinde özellikle de Uygur Türklerinin Doğu Türkistan'da yaşadıkları baskı ve soykırım zaten büyük üzüntü verici bir durum. Eğitim kampları gibi tecrit yöntemleriyle Çin hükümeti insafsızca zulümlerine devam etmekte. 

Ancak yazının konusu ise burada biraz ayrılıyor. Kendi içerisinde birçok özgürlükler sıkıntıları ile dünya gündeminden düşmeyen Çin, TikTok ismiyle ürettiği uygulama ile küresel anlamda yayılmış halde. 

Toplumlara 'kendilerini ifade edebilme, özgürce paylaşımlarda bulunabilme' imkanı sunduğunu iddia eden bu uygulama, elbette ki hiç de bu amacı yürütmüyor. Özellikle de arka planında Çin olması nedeniyle, birçok soru işareti haklı olarak ortaya çıkmakta. 

New York Times'de yayınladığı makalede, 'TikTok dünyayı işgal ediyor' ifadesine yer vermişti. Diğer büyük birçok uygulama gibi, TikTok'un da çok masum amaçlarla insanlara sunulduğunu dile getirmek pek de mümkün değil. En basit haliyle, ülkelerin küresel çapta bu tür uygulamalarla veri ve istihbarat topladığı, kendi çıkarları için de bu yöntemlerden faydalandıkları bilinmeyen bir durum değil.

Ülkemizde ki TikTok kullanımına baktığımız zaman ise, bir hayli içler acısı bir durum söz konusu. 

Yerlerde yatanlar, kendilerini oradan buraya atanlar, en saçma ağız hareketlerinde bulunarak toplumun önemli bir kesiminde izlerken karşısındaki için 'utanma' duygusuna sebep olanlar. 

Furya hangi algı üzerinden başladıysa o günleri o tür videolar izlemekte. Önemli bir süreç 'kimin kocası bu' diye yaşandı ve komşu adamın 'ben senin kocan değilim' demesine gülündü. Bunlar gibi daha birçok örnek verilebilir, ancak hiç de iyi bir noktaya gitmeyen bu tür uygulamalar ile toplumda küfür kullanımı da büyük oranda artmış durumda. 

Önceleri küfür ve argo sözler erkeklerden bile işitilmesi durumunda toplumda tepkiye neden olmaktayken, bugün kız çocukları da ağır küfür ve kelimeleri rahatlıkla insanların gözünün içine bakarak kullanabilmekte. Bunun en ilginç yanı ise bir zamanlar 'lan' söyleminin hoş karşılanmadığı bu topraklarda, bugünlerde daha beterlerine hiçbir tepki vermemekte ve doğal karşılamaktalar. 

Toplumun değer yargıları böylelikle çürütülmekte ve yok edilmekte ne yazık ki. 

Günümüzde dış saldırılar, tanklarla tüfeklerle değil, 'yumuşak güç' tarzı böyle uygulama ve derinden derine kendisini insanlara aşılayan 'zehirli teknolojik virüslerle' gelmektedir. Hassasiyetle önem verilmesi, hiç kuşkusuz ki açması olası büyük toplumsal travmaları önleyecektir.