Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

16 Aralık '08

 
Kategori
Sanat Tarihi
 

Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci
 

Kayalıklar Meryemi


Leonardo da Vinci sanatıyla, sanatı için kullandığı teknik vearaştırmalarla, eserlerinin içerdiği mesajlarıyla, gizemleri vebilinmezlikleriyle sanat tarihi için hep önem arz etmiştir.

Leonardo’nun doğum tarihi ve mezarının yeri bilinmemekle beraber sanatailgisinin nasıl başladığı da merak edilmiştir.

Leonardo, Floransa yakınlarındaki Vinci'de dünyaya geldi: yaşamının ilkyıllarını da bu küçük taşra kasabasında geçirdi. Bir noterin genç bir köylükızıyla evlilik dışı ilişkisi sonucunda doğmuş ve babası başka bir kızlaevlendiği için tam olarak doğum yılı bilinmiyor.

Babası Floransa'ya taşındığında genç Leonardo'yu da yanında götürdü ve onunressam Andrea del Verrocchıo'nun atölyesine çırak olarak girmesini sağladı.Odönemde Floransa İtalya'nın sanat başkentiydi. Genç Leonardo erken Rönesanssanatını ustasının atölyesinde olduğu kadar Floransa sokaklarında vekiliselerinde de öğreniyordu.Sanatçının çıraklık dönemindeki çalışmalarıkanıtlıyordu ki; ustalıkta hocasını geçmiş bulunmaktaydı.

O dönemlerde İtalya'da soyadlarının kişinin geldiği veya doğduğu kentin yada mesleğinin adını taşıması sık rastlanan bir durumdu:Leonardo da Vinci ismide "Vincili Leonardo" anlamı dışında bir soyluluk anlamıtaşımamaktadır. Leonardo'nun çocukluğu ve gençliği hakkında çok az şeybiliniyor. Ancak en geç 1469'dan itibaren Verrocchıo'nun yanında yaşamaya veeğitim almaya başladığını kesin olarak bilinmektedir. Leonardo, eğitimininbaşında boyaların nasıl hazırlandığını, fresk altlığı olarak kullanılacakalçının dökülmesini, balmumu ve çamura nasıl şekil verileceğini, gerekli zanaattekniklerini öğrendi.Ayrıca İtalya'da o yıllarda sıklıkla uygulanan, yumurtaakı veya zamklı boyayla hazırlanan ve kuru sıva üzerine uygulanan bir resimyapma tekniği olan temperanın yanısıra yağlı boyayla da tanıştı.

Leonardo 20 yaşına geldiğinde yani 1472'de ressamlar loncasına resmi olarakkabul edildi.Çağdaşları, sanatçıyı rahat, dost canlısı, giyimine her zaman özengösteren ve alışılmışın dışında güzelliği olan bir kişi olarak anlatırlar. Odönemde revaçta olan Meryem Ana resimlerinin yanında ilk portrelere debaşlamıştı ve sonunda ilk büyük mihrap resmi olan "Müneccim Krallarıntapınması"na başladı.İlk dönem eserleri kötü korunma koşulları yüzündenzarar görmüş ya da "Aziz Hieronymus" gibi yarım kalmış olsa da hiçkimse eserlerindeki figürlere Leonardo kadar canlılık kazandıramamıştır.

Leonardo’nun resimdeki yarattığı figürler, vücut hareketleri ve mimikleriylepek çok farklı insani tepkiyi anlatmakta, resme psikolojik derinlikkatmaktadır. Örneğin; Anghiari Savaşı. Leonardo ilk kez resimdeki figürleripiramit şeklinde çizer; piramit formatı Rönesans resminin en çok benimseyeceğikompozisyon kalıplarındandır. Sanatçı bir çok eserini tamamlamadığı gibi bueserini de tamamlamamıştır. Non finito; tamamlanmamış sanat eseri yapmaksanatçının tipik özelliklerindendir. Müneccim Krallarının Tapınması üzerindeçalıştıktan sonra, gençliğini geçirdiği kente sırtını döner ve Milano’ya gider.

Resim dediğimiz şey aslında boyanmış düzgün bir yüzeyden başka bir şeydeğildir. Antik çağdan beri ressamlar bu iki boyutlu yüzeyde mekan hissiyaratmak için sayısız yöntem denemişlerdir. Ancak resme gerçek bir derinlikhissi ilk olarak Rönesans sanatçılarının geliştirdiği merkezi perspektifleverilebilmiştir. Leonardo; “ Perspektif, tam anlamıyla saydam ve düzgün bircamın arkasından bakıldığında, sahnedeki tüm cisimlerin bu cam yüzeyineçizilmiş gibi algılanmasından başka bir şey değildir.” diye tanımlar.

Leonardo, Milano sarayında Floransa’da bulamadığı maddi güvenceyi veyeteneklerini çok farklı alanlarda sergileme olanağı bulur. Asıl görevi portreressamlığıyla sahne tasarım ve uygulamasıdır; aynı zamanda mimari çizimleryapmakta ve büyük bir anıt projesiyle uğraşmaktaydı. Leonardo ilgi duyduğualanlarda mekanik, suyun doğası gibi araştırmalar yapmaktaydı.

Leonardo’nun 6000 sayfayı aşan çalışmalarında (buna not defterleri dedahil), sanatsal eskizden fazla mekanik üzerine ya da fen bilimleri üzerineteknik çizim bulunur. Sanatçının hiçbir mimari tasarımı gerçekleşmemiş olsa da, çağının diğer mimarlarından daha fazla çizimi günümüze ulaşmıştır. Çizimlerindegünümüz mimarlarının vazgeçilmezlerinden olan plan, kesit ve perspektifgörünüşü geliştirmiştir.

Leonardo, Milano döneminde bilimsel ve teknik çalışmalarını bir sanatçıyaratıcılığıyla sürdürürken, resme bakışı da giderek daha bilimsel bir halalmıştır. Anatomi, hareketlerin analizi, botanik ve zooloji, hatta jeoloji vemeteoroloji alanlarındaki kapsamlı araştırmaların amacı kusursuz resmeulaşabilmek olmuştur. Sanatçı resim sanatının en önemlileri sayılabilecekeserlerini bu dönemde vermiştir. Son Akşam Yemeği, Kayalıklar Meryemi.

Doğa incelemelerinde bulunan sanatçı “ Doğa değişimi sever… aynı ağacınaltında bile birbirlerine benzer iki tür bitkiyi yan yana göremezsin… Bunadikkat et ve çiziminde mümkün olduğunca farklı varyasyonlar yarat” demiştir.

Leonardo Milano’dan ayrılmak zorunda kalarak Floransa’ya geri döner. Fakatsanatçı burada beş yıl kadar kaldıktan sonra Fransız vali Charles d’Amboisetarafından geri çağrılarak Milano’ya geri döner. Burada Azize Anna Üçlemesi’nitamamlarken üç boyutlu çalışmalarda yapmaktaydı.

61 yaşına gelen sanatçı yeniden başka bir yere gitmek zorunda kalır.Floransa üzerinden Roma’ya geçer. Bu ebedi şehir, o yıllarda benzeri görülmemişsanatsal bir çıkış yaşamaktadır. Vahtizci Yahya, Leonardo’nun Roma dönemindengünümüze ulaşan tek ve büyük bir ihtimalle son resmidir. Leonardo yaşlandıkçadaha az resim yapar olmuştu. Kimse Leonardo’nun kaç tane resim yaptığınıbilmiyor. Ona atfedilen sayısız resimden ancak 25 tanesi günümüzaraştırmacıları tarafından Leonardo’nun eseri olarak kabul ediliyor.

Leonardo 2 Mayıs 1518’de hayata efsaneleri ve bilinmezlikleriyle vedaetmiştir. Ne yazık ki sanatçının yeteri koruma koşulları sağlanamadığındanmezarının yeri bile günümüzde tam olarak bilinmiyor.

BLOGNOT: Sanat tarihi derlemelerimden bir tanesi.

 
Toplam blog
: 128
: 1145
Kayıt tarihi
: 23.11.07
 
 

Herkes gibi yazar, çizerim. Dünyamı boyarım hepsi bu!..