Maviydi bisikletim, hem de Alman malıydı

Ankara'daki Sanat Galerilerinde hemen her yıl izleriz Söbütay Özer'in mavilere boyalı resimlerini. Kasım ayında da Nurol Sanat Galerisinde izlemiştik Söbütay Özer'in bisikletlilerini. Başlığa gelince… Yıllar önce Oda tiyatrosunda izlediğim Dinçer Sümer tek kişilik oyununa başlarken tıpa tıp belleğimde iz eden bu cümleleri sıralamıştı. "Maviydi bisikletim, hem de Alman malıydı". Mavileri sıkça kullanan ve bisiklet figürünü resimlerinden hiç eksik etmeyen bir Sanatçıya bu başlığın yakışacağını düşündüm. Umarım beğenirsiniz.<ımg alt="" hspace="5" src="http://kahvemolasi.com/sayilar/images/yazi/kahverengi1.jpg" align="right" vspace="5" border="1">

Üniversite yıllarında kampüsten şehre inişlerimde mutlaka Vakko mağazasının 5.katındaki sanat galerisine (artık yok!) çıkar ve resim sergilerini izlerdim. 80'li yılların ortalarıydı sanırım. Düzenlenen sergilerden birinde, durakta kümelenmiş Magirüs minibüslerin resmedildiği büyük boyutlu resimler vardı. Karlar üzerinde mavi lekelerden oluşan dolmuş kümelerine doğru yürüyen soluk sarı giysili atkısını sıkı sıkıya boynuna dolamış insan figürlerinin yer aldığı, dolmuş ayrımının işareti olan turuncu bantların kullanılarak kontrastların yaratıldığı bellekte iz bırakan resimlerdi onlar. Öyle ki, duraktaki dolmuş kahyasının resmedildiği 155x155 cm boyutundaki bir resim 1983 yılında DYO Resim yarışmasında ödül almıştır. Bu sanatçı, sonradan 1990 yılından itibaren kendisiyle bizzat tanışma fırsatını bulduğum Söbütay Özer'den başkası değildi.

Hayat tesadüflerle doludur. 1990 yılı kışıydı. Bir televizyon programında izlediğim resim atölyesinin ortamı çok dikkatimi çekmişti, hem o yıllarda atölyelere rastlamak pek olası değildi. Neden sonra zorlukla yerini bulabildiğim Güvercinlik'teki Toprak Mahsulleri Ofisi yerleşkesinde hangardan bozma bir sanat atölyesi idi burası. İçeride klasik müzik eşliğinde hummalı bir çalışmanın yapıldığı, şövalelerinin başında birer silahşör gibi fırçalarını kuşanmış bir grup resim çalışıyordu. Başlarındaki eğitmenlerden biri olan Gazi üniversitesi resim bölümü öğretim üyelerinden Söbütay Özer'le ilk burda tanışmış ve hemen resim kursuna oracıkta büyük bir sevinçle kaydolmuştum. Söbütay Hoca çok mütevazi, sakin kişilikli yapısıyla ve herşeyden önce yanlışlarımızdan çok doğrularımızı öne çıkaran eleştirel bakışıyla resim çalışmalarımıza ışık tutmuştu. 1994 yılında bu atölyenin kapanması hepimizi derinden yaralamıştı. Bir daha da Ankara'da resim, heykel, seramik çalışmalarının yapıldığı böyle bir atölyenin eşine benzerine hiç rastlanamadı. Orası ilk ve sondu. Resme gönül vermiş beş arkadaş Söbütay Özer'in Türk İş bloklarındaki atölyesini 6 ay kadar süreyle paylaştık. Sanatçının resimlerinin duvarları süslediği, resimlerin yanısıra ahşap kasalı saatlerin duvarları bezediği, bir kömürlü ütünün kurumuş çiçeklere kol kanat gerdiği, bol ışık alan rengarenk bir atölyeydi burası. Bir odasında sanatçı yıllar içerisinde çalıştığı resimleri istiflemişti ki, o odanın bir cephesinde yaklaşık 3 m. uzunluğunda, 2,5 m. yüksekliğinde bir kaç parçadan oluşan görkemli bir resim asılıydı. Bu resimde her şey vardı. Çizgi, renk, leke, benek … Van Gogh sarılarının hakim olduğu, açık koyu renk lekelerinin grilerle dengelendiği, onlarca kedi figürünün resmin içerisinde çalılar, ayçiçekleri içerisinde köşe kapmaca oynarcasına saklandığı, bir yarışmada da sergilenmiş bir resimdi bu. <ımg alt="" hspace="5" src="http://kahvemolasi.com/sayilar/images/yazi/kahverengi2.jpg" align="right" vspace="5" border="1">

Turan Erol'un öğrencisi olmasına rağmen Orhan Peker gibi yakın çevresindeki her objeyi, her konuyu imbikten geçirerek süzdükten sonra resmeden bir sanatçıydı Söbütay Özer. Bu amaçla, her fırsatta Ankara Kalesi eteklerindeki antikacıları dolaşır, ilgisini çeken kırmızı bir gemici feneri, yuvarlak hatlı eski bir ahşap iskemle, sarkaçlı-sarkaçsız duvar saatleri, bakır bir sürahi , mavi sırlı çinko bir çaydanlık, kararmış kömürlü ütü gibi pek çok objeyi satın alır, atölyesine istifler; bu objelerin tuvallerdeki yerini almasını beklerdi. Öte yandan, karşı blokların balkonlarına asılı bisikletler, Ankara'nın mavili dolmuşları, Dışkapı civarında, satılmak için kafes arabalar içerisine istiflenmiş tavuk kümeleri; göç yolları üzerindeki Edirne'de gençlik yıllarında tanıştığı uzun bacaklı, uzun gagalı leylek kümeleri, bisiklet kiralayan bisikletçiler belleğinde yer etmiş birer resim konusuydu onun için. Son dönemlerinde, yazlarını geçirdiği Ayvalık evleri, burada gördüğü iki tekerlekli eşek arabaları ve tekneler. Ama her daim resimlerinden eksik olmayan güvercinler ve gelinciklerini belki de en başta saymam gerekirdi.

Rengarenk maviler, karmen kırmızıları, acı kahverengiler, parlak sarılar, zümrüt yeşillerini öyle ustaca kullanır ki, renkler onun tuvallerinde doruğa ulaşır; açık koyu lekeler renkli grilerle dengelenir hep. Boyayı dokular halinde öyle yoğun kullanır ki, izleyenler fırçanın nasıl coştuğuna, nasıl salındığına tanıklık eder.

Geçen yıl Mart ayıydı. Yolum İzmir'e düşmüştü. Akşamın karanlığı İzmir semalarına çökmüştü bile. Müze kapanışına 1 saatten az kalmasının verdiği acelecilikle Konak Meydanından bir taksiye atladığım gibi ikinci kordon üzerinde Ege Palas Otelini biraz geçtikten sonra restore edilmiş iki katlı ahşap şirin yapının önünde bitiverdim. Burası eski bir konaktan dönüştürülmüş Selçuk Yaşar Resim Müzesi idi. Hani, şu meşhur DYO Resim Yarışmaları'nda ödül alan resimlerin sergilendiği mütevazı bir müze. Öyle ki, ahşap merdivenlerden üst kata çıkar çıkmaz merdivenin solunda, köşede Söbütay Özer'in DYO ödülü alan dolmuş kahyasını resimlediği büyük boyutlu "Kahya" resmi oracıkta asılı duruyor. Burada hemen belirtmeliyim ki, dergide veya internet sayfasında bir resmi izlemekle resmin karşısına geçip izlemek arasında gerçekten çok fark var. O mavilerin arasında prusya, ultramarin, kobalt, serilyum mavileri ile birlikte ne morlar, lacivertler gördüm bilemezsiniz. Rengarenk bir renk şöleni. Birden geçmişe döndüm ve kendimi o dolmuş durağında dolmuş beklerken çevreme bakar buldum; öyle ki kahya da atkısını boynuna dolamış, bir taraftan yolcuları izliyor, diğer taraftan soğuktan titriyor. Renklerin yansıdığı, fırça hareketlerinin aksettiği boyalı yüzeylerdeki kıvrımlar ve ritm kış izlenimini enikonu vermekte, insanı ürpertmekte.<ımg alt="Söbütay Özer" hspace="5" src="http://kahvemolasi.com/sayilar/images/yazi/kahverengi3.jpg" align="right" vspace="5" border="1">

1949 İpsala doğumlu sanatçı 1973 yılında Gazi Eğitim Enstitüsü Resim-İş Bölümünden mezun oldu. 5 yıl Hasanoğlan Öğretmen Okulu'nda çalıştı. 1978 yılından bu yana Gazi Eğitim Fakültesi'nde öğretim üyesi olarak çalışmakta olup öğretmenliğe gönlünü adamış üretken bir sanatçıdır o. Bilinçli ve kararlı tutumu ile yer yer soyutlamalar da yapan Söbütay Özer, gerçekçi ve kalıcı bir sanatın, özgün resimsel değerleri atlamadan, uzun araştırma ve deneyler sonunda kökleşeceği görüşünü ilke edinmiştir. Bir sanatçının ünvan için uğraşmasının sanatından çaldığına inanır. DYO ödülüne ilaveten kazandığı başlıca ödüller arasında 1983 yılı VAKKO Resim yarışmasında Mansiyon, 1987 yılı Devlet Resim ve Heykel Sergisinde Başarı Ödülünü sıralayabiliriz.

Dilerseniz, 2-24 Kasım 2006 tarihleri arasında 43. kişisel sergisini Nurol Sanat Galerisi'nde açmış olan ressam Söbütay Özer'in sözlerine kulak vererek yazımızı noktalayalım: "Resim gece gidilen bir yol gibidir. Arabamızın farları yolu ne kadar aydınlatıyorsa o kadarını görürüz. Ondan sonra karşımıza ne çıkacağını sadece düşleriz. O anda göremeyiz ama ilerledikçe her şey ortaya çıkar..."

Kasım ayı hem Başkent'te, hem de İstanbul'da sanat fuarlarının açılışını müjdeleyerek yaşamımızı renklendirecek, sanatseverleri ve sanatçıları buluşturacaktır. ArtForum Ankara 2. Plastik Sanatlar Fuarı Atatürk Kültür Merkezi'nde 18-26 Kasım 2006 tarihleri arasında izlenebilir. 28 Ekim - 5 Kasım 2006 tarihleri arasında ARTİST 2006 - 16. İstanbul Sanat Fuarı 25. TÜYAP İstanbul Kitap Fuarı ile eş zamanlı olarak izlenirken Artİstanbul 2006 - Uluslararası Çağdaş Sanat Günleri ise 21-26 Kasım 2006 tarihleri arasında Salıpazarı'ndaki Antrepolar'da gerçekleştirilecektir.

Hayatı sahneye taşıyan Ankara Devlet Tiyatrosu bu kez 'Işığın ve hüznün ressamı' olarak anılan figür resmiyle ünlü, İtalyan ressam Amadeu Modigliani'nin açlık, yoksulluk ve hastalıkla örülü yaşamı, sanatı, aşkı ve dramından üç günlük bir kesiti sahneye taşımakta. Modigliani'nin (1884-1920) genç yaşta ölümünden bir gün sonra ise başka bir trajedi gerçekleşir. Hayatı, Andy Garcia'nın oynadığı bir filme de konu olan, Dennis McIntyre'nin yazdığı 'Modigliani' oyununun yönetmeni Barış Eren, babası ressam Cemil Eren'den ötürü zaten çocukluğundan bu yana resimle yoğrulmuş, resim çalışmış bir kişi. Dolayısıyla bu yönü oyuna renk üstüne renk katacak diye düşünüyor ve resimle ilgilenen tüm sanat dostları başta olmak üzere herkese bu oyunu tavsiye ediyor, izlemek için sabırsızlanıyorum.

Bu arada mavi gömleğini üzerinden hiç eksik etmeyen Bülent Ecevit de başta kişiliği ve her daim sanata yakın duruşu ile olmak üzere Türk siyasetine damgasını vuran ender bir siyaset adamı – bir sanat adamıydı. O da "Kalktı, göç eyledi bir beyaz güvercinin ardından…"

Sanat paylaşılmak, hayat yaşanmak, yaşam hüzünlenmek ve sevinmek için... Emekler paylaşıldıkça çoğalır. Yolu Ankara'ya düşen sanat dostu arkadaşları dövülen bakırın çıkardığı seslerin bir ressamın düşlerine karışarak tuvale döküldüğü, Ankara Kalesi'nin eteklerindeki antikacılar mabedi tarihi Pirinç Han'daki resim atölyeme bekliyorum. Sanat paylaşılmak için...