Mlliyet Milliyet Blog Milliyet Blog
 
Facebook Connect
Blog Kategorileri
 

30 Mayıs '07

 
Kategori
Bilim
 

Maymunlarda birey - toplum ilişkileriyle ilgili bir deney

Maymunlarda birey - toplum ilişkileriyle ilgili bir deney
 

Şöyle:

(1) Bir kafese 5 maymun kapatılmış, üzerlerinde bir deneme yapmak için.
Ortaya bir merdiven koymuşlar, tepeye de bir hevenk muz asmışlar. Ne zaman
bir maymun muzlara tırmanmaya kalksa, bir bakıcı dışarıdan tazyikli soğuk
su sıkıyormuş bütün maymunlarin üstüne. Her maymun sırayla denemiş ve
her biri de, bu yolla cezalandırılmış, engellenmiş.

Bu noktadan itibaren, maymunların 'sosyal yönü' devreye girmiş. Artık
hangi maymun muzlara hamle yapsa, diğerleri onu engelliyormuş. (Herhalde
kendileri de cezalandırılacak diye.)

(2) İkinci safhada, bu sefer, maymunlardan birini dışarı çıkarıp, yerine
yeni bir maymun koymuşlar.

Tabii ki yeni gelen maymunun ilk işi (soğuk su cezasını bilmediği için),
muzlara uzanmak olmuş. Fakat bu kez, diğer 4 maymun, çaylağı engelleyip
bir güzel dövmüşler.

(3) Üçüncü safhada, bir ıslak maymun daha çıkarılıp, yerine ikinci bir
çaylak maymun koyulmuş. Bu maymun da muzlara hamle yapmış, bu maymun da
dayak yemiş.

Peki, ikinci çaylak maymuna en büyük tepkiyi gösteren, en istekle dayak
atan kim olmuş? İlk çaylak maymun, yani su cezasını bilmeyen, ıslaklardan
dayak yiyen ilk çaylak...

(4) Dördüncü safhada, ıslak maymunlardan üçüncüsü de dışarı çıkarılıp,
yerine üçüncü bir çaylak alınmış. Aynı şey, muza hamle ve bir güzel dayak.
Bu safhada, ilk iki çaylak en son geleni niye engellediklerini ve niye
dövdüklerini bilmeden dövmektedir artık.

(5) Son olarak, kalan 2 'ıslak' maymun da yenileriyle, iki yeni çaylakla
değiştirilir. Onlar da ritüel dayaklarını yedikten sonra... durum
şöyledir:

Kafeste 5 maymun, tepelerinde asılı bir hevenk muza hiç bakmadan, hiç
heveslenmeden oturmaktadır. Ancak bu 5 maymun da 'soğuk su cezasını'
yaşamamıştır yani aslında birbirlerini engellemeleri, dövmeleri için sebep
yoktur.

Ama 'toplum' bir kural koymuş, bir düzen kurulmuş, bireyler de bu düzeni
sorgulayamadıkları için, yasaklara uymaktadırlar.
 
Toplam blog
: 166
: 1969
Kayıt tarihi
: 30.09.06
 
 

Sıcak bir Ankara yazında, 1975 yılında doğmuşum. İlk gençliğim Ankarada geçti. Üniversite yılları..