Memleket, Yaşama Hakkı ve Bedelli Vatandaşlık

Nobel ödüllü bilim adamı Gary Becker’ın göç sorununa getirdiği çözümü okuyordum dün akşam gazetede, birden bire fark ettim ki, aslında bu teori fiili olarak bir şekilde işliyor. Doğrudan bir kayıt altına alınmasa da, evet, ülkelerin yaşanabilirliği ile bağlantılı bir popülariteleri var tüm dünyada. Henüz tam olarak isimlendirilmemiş “bedelli vatandaşlık” gibi bir şey.

Sayın Becker teorisinde; her ülke için bir vatandaşlık bedelinin belirlenmesini ve göçmen müracaatlarında bu rakamın talep edilmesini dile getiriyor. Bu rakamın tamamını hemen ödeme gücü olmayanları da kredilendirecekler. Ne ilginç değil mi? Böyle bir teori masaya yatırıldığında bir çeşit vatandaşlık piyasası kurulacak demek ki... Kaç kişinin o ülke vatandaşlığını istediğine göre bir rakam oluşacak ve sonra bu matematik etrafında insanlar gidecekleri ülkenin vatandaşlığı için yüksek maliyetler ödeyecekler. Yeni dünya düzeninde, önceden kıran kırana savaşlar ile kazanılan haklar, bugün doğrudan sıcak kapitale endeksleniyor.

Bu teori, filli bir durumun bir nevi proforma olarak faturalandırılmış şeklidir. Süslü püslü rakamları, intizamla çerçevelenmiş çevresel faktörleri ve bu tablonun içindeki tüm güzel kareleriyle karşınıza çıkacak satış ilanlarının yayınlanmasına geldi sıra. Tüm manevi değerler şöyle rafta dursun, bir tutam medeniyet satın almak, yeni bir yaşam kurmak istiyorum diyenlere göre tam...

Turizm ilanları nasıl ki gazetelerimizin eki olarak sabahları bizim soframızda yerini aldıysa, pek yakında en hassas ölçümleri ile bedelli vatandaşlık ilanlarını da görebileceğiz hemen onların yanında. Peki, ya orada yaşama hakkınızı aldığınızda bir önceki ülkenizde yapmaya tenezzül etmediğiniz işiniz, beğenmediğiniz sosyal statünüz, geride bıraktığınız diğer değerler için ne ödeyecekler size ayrılırken, bir tazminat hakkınız olacak mı? Peki, ya sonrasında geriye dönüp beni memnun edemediniz mi diyecek bu vatandaşlar? İkinci bir yaşam şansınız olsa nelerden vazgeçmeye ve sonrasında neler ile karşılaşmaya hazırsınız hiç düşündünüz mü?

Vatandaşlık kavramı pek çok haksızlıkları çağrıştırıyor olsa da, dünyada gerçekten “vatandaşlık” kulvarında çok iyi ülkeler de var. Memleket neresidir, Ergenekon’dan Anadolu’ya, Anadolu’dan tüm dünyaya...? Birileri dünya nüfusunun kaymak kısmını toplamaya hazırlanırken, biz de sorgulamalıyız: yerleşik düzensizliklerimiz nedeniyle son iki yüzyıldır yaşadığımız beyin göçü ülkemizden neler götürdü, bu erezyonun karşısında nasıl duracağız? Devlet sistemini dünya bizden öğrenip kalkınmış devletleri kurarken, biz bu erezyonu yaşıyorduk, halen de yaşıyoruz.

Küresel bir dönüşüm yaşanıyor, kültürlerin harmanlandığı bir dünya düzeni kuruluyor. Modern toplumun vatandaşlık haklarını elde etmek için büyük bedeller ödenmesi gerekiyor. Bir adım sonrasını düşünürsek, doğduğumuz kentte yaşama hakkımız da elimizden alınmış olmuyor mu böylelikle?

Sevgiyle kalınız.