Memleketimden Mustang manzaraları

Mustang filmini bir İnebolulu bakışı ile seyretmenin başkalarından çok farklı olacağını biliyordum. 

 

2014 yaz aylarında İnebolu’da belediye hoparlöründen yapılan anonslarda, İnebolu’da çekilecek bir filmde oynamak isteyen figüranlar için kayıt yeri bildiriliyordu. Bir süre sonra bu filmin Mustang olduğunu öğrendim. Uluslarası festivallerden gelen ödüllerle sevindim. Çünkü Mustang’i bir hemşehri gibi hissetmiştim. Ardından Oscar süreci başladı. Fransa adına yabancı dilde film adayı olduğunu, son dokuz film arasında bulunduğunu ve en sonunda son beşte yeraldığını aşama aşama öğrendim. Oscar’ı kazanamadı ama geldiği nokta muhteşem bir başarıydı. Filmin künyesinde de yeralan Koray Genç’in sosyal medyadaki paylaşımları bu gelişmeleri izlememe yardımcı oldu.

 

2015 sonuna doğru duydum ki Mustang gösterime girmiş, ancak az sayıda sinemada vizyondaydı. Ankara’daki İnebolu Derneği film için özel bir seansa davet etti, o saat bana uymadı. Daha sonra filme gitme şansı yakaladığım seansta Mustang’in oynadığı Kızılay Büyülüfener yerine yanlışlıkla Bahçelievler Büyülüfener’e gidince o şansı yitirdim. En sonunda filmi televizyonda bir sinema kanalında izledim.

 

Filmi izledikten sonra Mustang’le ilgili iki görüş sahibi oldum:

 

1. Güzel, anlamlı mesajı olan ve önemli bir soruna parmak basan bir film.

 

2. Mustang, konusu İnebolu’da geçen bir film değil, İnebolu sadece mekan olarak kullanılmış.

 

Film güzel, çünkü beş kızı canlandıran oyuncuların hepsi mükemmel performans sergiliyorlar. Onlu yaşlardaki beş çocuğu bir filmin içine bu kadar uyumla yerleştirmeyi ancak usta bir yönetmen başarabilirdi ve yönetmen Deniz Gamze Ergüven bunu çok iyi başarmış.

 

Film anlamlı, çünkü mahalle baskısının vahim sonuçlarını çok iyi anlatıyor. Mahalle baskısını simgeleyen kadının bakışları bu ülkede çok kişiye tanıdık gelir.

 

Önemli bir soruna parmak basıyor, çünkü çocuk gelinler ülkemizin derin bir yarası. Ülkemizin kadını üzerindeki baskılar her geçen gün daha da artıyor.

 

Filmi sevdim, çünkü filmin manzaraları çocukluğumdan buyana beynime kazınmış İnebolu… Tanıdığım evler, tanıdığım ağaçlar, tanıdığım deniz…

 

Konu İnebolu’da geçermiş gibi düşününce, İnebolu’ya çok uzak olan Trabzon’a kadar uzanan mekânsal zıplamalar, keşke bu konuda biraz daha özenli olsalardı diye düşündürdü. Bu açıdan, filmi bir İnebolulu olarak izlemek rahatsızlık verdi. İkinci kez izlerken “Mustang İnebolu’da geçmiyor, sadece İnebolu’da çekilmiş” diye düşününce mekânsal takıntılardan kurtuldum, filmi daha rahat izleyip anlatmak istediklerini daha iyi anladım.

 

Deniz’in mavisi İnebolu denizi, elma çaldıkları bahçedeki yeşil İnebolu yeşili, bahçeden çocukları kovalayan bizim Hüseyin Baysal… 

 

İnebolu’nun Kızılcık tarhanası tepsilere serilmiş, kuruması için bahçede masaların üzerine konulmuş. Bu o kadar tanıdık bir görüntü ki. 

 

Kulak makarnası, hamuru açılırken, kesilirken, içine etleri konulurken, işte burası İnebolu diyorum.

 

İnebolu-Evrenye-Abana yolunun virajları, yamaçlardaki İnebolu’ya özgü kayalar, İnebolu-Kastamonu yolundaki tünel, İnebolu Terminali, 37 plakalı arabalar… Yolculuk kurgularında her zaman sıralı olmasa bile, tanıdık yerleri görmek heyecanlandırdı.

 

Deniz Gamze Ergüven’e ve onu İnebolu’yla tanıştıranlara bir İnebolulu olarak teşekkür ediyorum. 

 

Mustang, ülkemizin yüzkarası bir sorununu anlatan ülkemizin yüzakı bir film. Mutlaka izlenmeli…

 

Aydın Tiryaki

7 Mart 2016

Ankara