METAVERSE VE GAYRİMENKUL

METAVERSE VE GAYRİMENKUL

(Hakan Gümüş, 28 Aralık 2021)

8 yaşındaki oğlumun ısrarıyla ben de sarı, uzun saçlı, güneş gözlüklü cool bir avatar yaptım Roblox’ta. Ömercik’le ilk iş restoranımızı açtık. O misafirleri kabul edip, servis yaparken ben de mutfakta tavuk kesiyor, pizza pişiriyordum. Sonra Ömer oyunda nasıl para kazanacağımızı anlattı. Bir baktım ki, restorana ikinci katı da çıkmış, işi büyütmüş, menüye yeni yemekler eklemiş. Ömer’le aramızdaki baba-oğul ilişkisinde, ‘Gerçek (?!)’ Dünya’daki hemen her kararın yönetimi bende; en azından şimdilik. Ancak, sanal dünyada Ömer benim yol göstericim, yöneticim bense onun figüranıyım. Bu gerçek yüzüme daha yeni çarpmıştı, yüzümdeki kızarıklık daha tazeydi ki METAVERSE kavramıyla tanıştım.

METAVERSE; Öte Evren, paralel dünyalar, sanal dünyalar… Arttırılmış Gerçeklik (AR) ve Sanal Gerçeklik (VR) vasıtasıyla merkezi olmayan, hiç kimsenin olmayan, hayal dünyamızla sınırlı harika diyarlara yolculuk. Teleport (ışınlanma); aynı anda birden fazla yerde olma hali, fizik-üstü alemlerde gezinti, sosyalleşme. Bu Sanal Dünya’da olmak insanı ne kadar mutlu eder? Oradaki hislerimiz gerçek mi? 22 yıl evvel Matrix’te ortaya atılan soru: ‘Gerçek nedir?’ Duyu organlarımızla algıladığımızdan ziyade bir alemde mi yaşıyoruz? Mor ötesi, kızıl ötesi ışınları göremiyoruz ama biliyoruz ki varlar. Doğada sadece hayvanların duyabileceği titreşimde seslerin olduğunu biliyoruz. Biz duyamıyoruz ama onlar var, biliyoruz. Peki, şu anda sadece gözümüze ve kulağımıza hitap eden Metaverse, tat, koku ve hissetme duyularımıza da hitap ederse ne olur? O zaman, beynimiz neyin ‘Gerçek’ olduğuna nasıl karar verecek? Yakın zamanda, Second Skin (ikinci deri) adındaki çok ince bir giysiyle Metaverse’te elimiz yansa burada hissedeceğiz. Hibrit bir yaşam şeklinin kapısındayız. Evlatlarımız o kapıdan çoktan girdiler bile. Minecraft, Roblox, Fortnite gibi oyunlarla ortamın A, B, C’sini çoktan öğrendiler. Onlar, bu yeni dünyanın aktörleri.  Birkaç sene içinde iş toplantılarının büyük çoğunluğunun hologramlarla ,avatarlarla yapılacağını duyunca şaşırmıyoruz bile.

METAVERSE’ün heyecan verici dünyasında bir de sanal arsa yatırımları çok konuşuluyor. En son, Decantraland’de 2,4 M dolara arsa satıldı. Bir sanal arsanın m2’si yaklaşık 4000 dolar ve tabi ki MANA adındaki kendi kripto parasıyla bu satın almalara müsaade ediyor.  Afrika’daki bir havaalanı inşa edilmeden evvel her türlü ince detayına kadar Metaverse’te dizayn edildi. Bu dünyanın mimarları, öte dünyanın projelerini çoktan tasarlamaya başladı bile. Bugünün dünyasında 24 ay süren bir gayrimenkul projesini orada 4 saatte inşa etmek mümkün; hem de 10 binde bir maliyetle. Eğer gayrimenkule yatırım olarak bakıyorsak ve yatırımımız çok daha kısa sürede çok daha fazla getiri sağlıyorsa neden Metaverse’ten arsa almayalım ki? NFT (Non-fungible token) vasıtasıyla da tapumuz garanti altına alınıyor. Metaverse’ün bir sahibi, bir hükümeti yok. Dolayısıyla şahsa veya kuruma değil teknolojik sisteme güvenerek bu yatırımlar yapılıyor. ‘Buralar hep dutluktu’ lafını çok duymuşuzdur kaçan yatırımlardan bahsederken. İşte Metaverse bugünlerde tam da o kıvamda. Dövizden, altından serseme dönen Türk yatırımcısının iştahı işte bu yüzden kabarıyor. Ancak Metaverse’ün henüz regüle bir pazar sunmadığını, fırsatlar yanında riskler de barındırdığını atlamayalım. Gayrimenkul ekseriyetle ‘Para’nın ‘Bilgi’yi dövdüğü bir sektördür. Metaverse’te ise tam tersi; para şu anda ‘know-how’ın önünde el pençe divan duruyor. Dijitalleşmeyi en geriden takip eden; sektörlerin en büyüğü, METAVERSE trenini kaçırma lüksüne sahip değil. Bu dünyanın gayrimenkul geliştiricileri öte dünyanın gayrimenkul pazarında bakalım ne kadar etkin olacak? Oyunun kuralları çoktan değişti. Bu heyecan verici dünyaya ne kadar hızlı adapte olabilirsek o kadar iyi.