Milli Piyango çekilişleri için kolay çözümler

Dün akşam eve gelirken yılbaşı için bir piyango bileti aldım. Artık yirmi milyon YTL hayali olanların arasına ben de katıldım. O gece televizyonda yirmi milyonun kaçtığını öğrenip, ertesi gün geç saatte uyanınca Internet’te Milli Piyango sayfasına girip başka birşeyler çıkmış mı diye bakacağım. Eskiden olsa gazetede sayfalarca ikramiye listesini inceleyip, hata yapmadan ikramiye çıkıp çıkmadığını öğrenmeye çalışırdık. Birşey çıkmamışsa gözden kaçmış olma umuduyla yeniden bakardık. Birkaç bilet varsa listeleri incelemek bir işkence haline dönerdi.

Bir de aynanın diğer yüzüne bakalım. İkramiye listesindeki binlerce rakamın çekilişinin yapılmasının ne kadar sıkıcı bir iş olduğunu tahmin edebiliyorum. Bu yılbaşı çekilişinde 1741 sayı için 11715 rakam çekilişi yapılacak. Bu kadar çok şansı dağıtmak için yılın son günü erken saatlerde çekiliş başlayacak, akşam büyük ikramiye çekilişleri ile sürecek ve artık gece olduğunda en büyük ve amorti çekilişleri canlı yayında yapılacak.

Bu yılbaşında Milli Piyango'dan bilet alanların her bileti için içinde 11715 rakamın bulunduğu 1741 sayıyı kontrol etmesi gerekecek. Ertesi gün Internet kullanamayan milyonlarca kişi binlerce rakamla boğuşup duracak.

Amaç şansı en iyi şekilde dağıtmaksa bu kadar yorucu çekilişi yapmaya hiç gerek yoktur. Aynı ikramiye, yaklaşık aynı sayıda kişiye yalnızca yüz rakamlık bir çekilişle dağıtılabilirdi (MODEL 1). Hatta daha ciddi bir reform yaparak yalnızca 7 rakam çekilişi ile tüm ikramiyeyi dağıtılabilirlerdi (MODEL 2).

MODEL 1

Bu modelde yalnızca büyük ikramiye için 7 rakam çekilişi yapılır. Diğer ikramiyeler için 6, 5, 4, 3, 2, 1 rakam çekilişinden birkaç adet yapılır. İkramiye planına göre çekiliş yapılan sayı 30-40 civarında, rakam da 100-150 kadar olur. Böyle bir çekiliş en çok yarım saat sürer ve televizyon tümünü canlı yayınlayabilir.

MODEL 2

Bu modelde yalnızca 7 rakam çekilişi yapılır ve tüm ikramiyeler bu 7 rakamla belirlenir. Büyük ikramiye 7 rakamın oluşturduğu sayıya verilir. İkinci ikramiye bu sayının son 6 rakamına, üçüncü ikramiye son beş rakamına şeklinde bir dağılımla tüm ikramiye dağıtılır. Böyle bir çekiliş en çok bir dakika sürer ve tam gece yarısı da yapılabilir.

NEDEN ÖNERDİM

Doksanlı yılların başında üniversitede bizim bölümdeki öğrenciler topluca bilet almak için organizasyon yapmışlardı. Yılbaşı için aldıkları 200 biletin incelenmesi onları bu işe başladıklarına pişman etmişti. Daha sonra çıkan amortilerle alınan biletler tamamen tükenene kadar aylar geçmişti. O aylarda çekilişi ve kontrolü kolaylaştıracak bu modelleri Milli Piyango’ya bir mektup yazıp önermiştim. Milli Piyango yönetimi mektubu yanıtlamış ve az sayı çekilirse halkın az ikramiye dağıtıldığını düşünecekleri için uygulayamayacaklarını yazmışlardı. Oysa o zamanlar bizde henüz başlamamış olan loto çekişlerini yalnızca 6 sayıyla yapılıyordu. Sonra bizde de başladı ve piyango biletlerinden daha çok ilgi gördü.

Milli Piyango bu modelleri ara çekilişlerde deneyerek halkın tepkisini ölçebilir. Bir olumsuzluk olmazsa yılbaşı çekilişinde de uygulayabilir. Şimdi yapmazlarsa özelleştiğinde nasıl olsa başkaları yapar. Oysa ben Milli Piyango’nun özelleşmesini hiç istemiyorum.