Mstislav Rostropoviç ve Antalya devlet senfoni orkestrası

27 Nisan 2007 günü Antalya Kültür Merkezine; Antalya Devlet Senfoni Orkestrasının haftalık olağan konseri için gidenler, konser öncesi bir anonsla irkildiler. Anonsu yapan görevli: “Dünyanın en ünlü viyolonsel sanatçılarından ve orkestra şeflerinden, Mstislav Rostropoviç bugün yaşama veda etmiştir. Değerli sanatseverler, bu nedenle konser öncesi sizleri 1 dakika saygı duruşuna davet ediyorum!” Bu istek hemen yerine getiriliyor.

AKM’ye, Şef Emil Tabakov yönetiminde ADSO dan, J.Brahms ve L.van Beethoven eserleri dinlemeye giden müzikseverler işte bu haberle karşılaştılar ilk olarak. Peşinden yapılan saygı duruşu sonrası da konser proğramına geçildi. Şef Tabakov, herzaman yaptığı gibi ilk olarak nota sehpasını kaldırıp başladı proğramına. Toğrul Ganioğlu (keman) ve Hajreddin Hoxha (viyolonsel)nın solist olarak katıldığı proğramda; J.Brahms’ın Keman ve Viyolonsel için ikili

(op.102) konçertosunu ve Beethoven’in 4 numaralı senfonisini seslendirdi. Salonu dolduran sanatseverler hoşnut olarak evlerine döndüler.

Konserdeki anonsla vefatını öğrendiğimiz Rostropoviç hakkında çıkan yazıyı görünce, gecikmiş olsa da paylaşmamız gereken bilgiler olduğunu düşündüm, Andante’de:

“...Üstün viyolonsel tekniği ve müzisyenliği ile gelmiş geçmiş en büyük viyolonselcilerden birisi olarak kabul edilen Rostropoviç, l968 yılından beri şeflik alanında da kariyer yapmıştı. Soprano olan eşi Galina Vişnevskaya ile birlikte sayısız konser veren sanatçı, eşiyle birlikte Sovyetler Birliği’ni terketmiş ve yaşamına batıda devam etmişti....”

“Son derece politik bir müzisyen olan Rostropoviç, Sibirya’daki küçük kasabalara konser turnesi yapmaya zorlanmak pahasına Alexander Solzhenitsyn’i evinde saklaması veya Berlin duvarının önünde viyolonsel çalması gibi hareketleriyle de etrafındaki dünyaya olan tepkisini dile getirmekten çekinmezdi.”

Ahmet Makal'ın notlarından "...en dokunaklı kaydının 21 Ağustos 1968 de Londra’da Royal Albert Hall’da verdiği konserolduğundan bahsetmek yerinde olabilir. Sovyet tanklarının Prag’a girerek Çekoslovakya’yı işgallerinin başladığı gün, bu önceden belirlenmiş konseri vermesi gereken Rostropoviç’in proğramındaki eser, ironik bir şekilde, Dvorak’ın Viyolonsel Konçertosu idi. Salonun dışında binlerce İngiliz’in protesto ettiği Rostropoviç, şef Evgeny Svetlanov ve SSCB Devlet Senfoni Orkestrası sahneye çıktığındaki protestoları, bu konserin canlı kaydında (BBCL41102) duymak mümkün. Konçertonun başında, orkestral tutti esnasında gözyaşlarına engel olamayan Rostropoviç müziğiyle Çek ulusuna vermiş olduğu desteği hissettirmiş olmalı ki, son derece hızlı ve sert yorumuna rağmen büyük alkış alıyor. ..”

“...bir diğer unutulmaz görüntüsü ise, Andrei Tarkovsky’nin ölümünden sonra, ünlü Rus yönetmenin cenazesinde, Paris’teki Alexander Nevsky Katedrali’nin önünde viyolonselini çıkartıp Bach çalması...

Rostropoviç şimdi bu kayıtlarıyla ölümsüz...”

Daha fazla Rostropoviç için Andante dergisi, 27. sayı; Ahmet Makal, ‘Büyük Yorumcular’