Od / İskender Pala

İskender Pala’dan okuduğum bu ilk romanın beni derinden etkilediğini söyleyerek kitabın tanıtımına başlamak istiyorum.

13. yüzyılda Anadolu’da yaşanan, savaş ve karmaşa içinde bir aşk, inanç ve bir sabır öyküsü “Od”.

Bizim Yunus’un, yani Yunus Emre’nin hikâyesini, Molla Kasım’ın anlatımlarından öğreniyoruz.

Yunus Emre’nin eşi Sitare, diğer ismiyle Elif’e duyduğu aşk da önemli bir yer tutuyor kitapta. Yunus, Sitare’sini ve henüz yeni doğmuş oğlunu bir Moğol (Kitapta çekikgözler diye bahsediliyor) saldırısında kaybeder.  Büyük oğlu İsmail’i ise köydeki yaşlı bir nineye emanet ederek kendini dağlara taşlara vurur.

Yaşlı nineye emanet edilen İsmail esir düşer ve cellâtların arasında bulur kendini. Babasına çok kızgındır onu bırakıp gittiği için. Cellât Arn Usta’yı babası bilir, ondan cellât olmayı öğrenir. İsmail (Samuel’in) hiç susmayan sorgulamaları karşısında Arn usta der ki;

“Çocuk sus, bana Tanrıdan bahsetme, herkes hayatında mutlaka bir şeyleri ciddiye alır, herhangi bir şeye güven duyar ve ona inanır. Sen o şeyin adını Tanrı koymuşsun bunu kendine sakla. Tanrının varlığını inkâr da ispatta kişinin kalbindeki ışıktan güç alır. Ben o ışığı yitireli yıllar oluyor. Delik kovada su tutamazsın. Kovada bir delik olmakla on delik olmak arasında da sonuç değişmez. Eğer Tanrı adil olsaydı, hatta bizzat Tanrı var olsaydı burası senin yerin olmazdı.”

Yunus şehirden şehre, dergâhtan dergâha, gönülden gönüle savrulur durur.

Sitare’sine duyduğu aşk, ölüp giden oğlunun acısı, İsmail’ine duyduğu özlem, kararsızlıklar, vicdan azapları, Yunus’u Yunus yapan dergâh eğitimleri ve nihayet ilahi aşkı arayışı…

80 yıllık yaşamına sayısız şiir sığdırır.

Ben yürürem yane yane
Aşk boyadı beni kane
Ne akilem ne divane
Gel gör beni aşk neyledi

Gâh eserim yeller gibi
Gâh tozarım yollar gibi
Gâh coşarım seller gibi
Gel gör beni aşk neyledi

Ben yunusu bi'çareyim
Dost elinden avareyim
Baştan ayağa yareyim
Gel gör beni aşk neyledi

Gel gör beni beni aşk neyledi
Derde giriftar eyledi
Gel gör beni beni aşk neyledi
Gel gör beni aşk neyledi

Yunus Emre’nin kaç şiiri olduğu hep tartışılmıştır. Bu tartışmaya kitapta Yunus bizzat şöyle son verir.

- Hey azizler azizi Yunus Emre’m, şiirleriniz?

- Sevgili için söylenmiş sözlerdir, sevgiliye hediyedir.

- Kaç adettir hiç bilir misiniz?

- Sevgiliye gidecek hediyeyi saymak yakışık almaz, öyle değil mi?

<>>> 

Büyük şair ve ermiş Yunus Emre’nin yaşam öyküsünü, felsefesini ve hayata bakışını her Türk’ün okumasını içtenlikle öneririm.