Osmanlı'da cariyelik sistemi...

Geçen akşam başlayan "Muhteşem Yüzyıl" dizisini izleyen erkeklerin çoğu herhalde Osmanlı'da Hünkar olmak istemişlerdir. Kadınların ise sultan karısı veya cariye olmak istediklerini hiç sanmıyorum.

Osmanlı tarihini incelediğimizde yasaların din kurallarına göre uygulandığı söylenir ama Kuran-ı Kerim ayetleri insanların kendi çıkarlarına göre algılanıp, buna dayanan yasalar da işlerine geldiği gibi uygulanmıştır.

Câriye denilince, sahibinin ve efendisinin istediği zaman cinsi duygularını tatmin için bir zevk aleti olarak kullandığı kadınlar şeklindedir ki, bu mana İslâm Hukuku açısından doğru değildir. Eğer öyle bir durum söz konusu olsaydı bunun zinadan bir farkı olmazdı. Zina ise tek tanrılı dinlerde günahlar arasında kabul edilmektedir.

Ama buna rağmen, kendilerini İslam hukukçuları olarak tanıtan bazı kişiler, bakın bu konuyu nasıl yorumluyorlar:

"Efendinin, cariyesinden cinsî yönden istifade etmesinin, cariyenin hesabına iki mühim hikmet ve faydası vardır. Birincisi ve en mühimi, esir düşen ve sahipsiz kalan bu kadınların bu vesile ile ihmal edilmeleri önlenmiş olur. Çünkü, aksi takdirde, cariyelerin fuhşa düşmeleri, zinaya girmeleri ihtimali kaçınılmaz olduğu gibi, efendisinin evine de bağlı kalmış olur.

Diğer bir faydası, cariyenin efendisinden bir çocuğu olduğu takdirde "çocuğun annesi" mânâsına "ümmü'l-veled" sayılmaktadır. Cariyeden doğan bu çocuk hür kabul edilir. Çocuğun doğumu ile annesi de, efendisinin ölümünden sonra mirasçılarına geçmeyip hürriyetine kavuşmaktadır. Çocuk olmasaydı, efendisi de azat etmeseydi, diğer mallar gibi cariye de miras olarak kalacaktı."

Bakın şu işe!

Bir başka yorum da şöyle:

İslâm Hukukunun câriye kabul ettiği kadın kölelerin bir statüsü de, eş statüsündeki veya istifrâş hakkı bulunan cariyeliktir. Bu tesbitten de anlaşılacağı üzere, köle veya hür başka erkekler ile evli olmayan cariyeler, iki şekilde Padişahlar ile karı-koca hayatı yaşayabilirler:

Birincisi; Padişahın eli altındaki cariyesi ile nikâh akdi yaparak evlenmesidir. Bu da iki şekilde olur;

a) Padişah evlenmeden önce cariyesini âzâd eder yani hürriyetine kavuşturur ve bu durumda hür bir kadınla evlenmiş olur. Böyle bir evlilik halinde, daha evvel hür bir kadınla evli olması, dört sınırını aşmamış olmak şartıyla, cariyesini âzâd ederek evlenmesine mâni teşkil etmez.

b) Cariyesi câriye statüsünde kalmakla beraber, Padişah nikâh akdiyle onunla evlenir. Bu durumda nikâh ihtiyatî bir nikâh olacaktır. Eğer Padişah hür bir kadınla evli değilse, o zaman ehl-i kitap veya Müslüman olmaları şartıyla câriyesiyle nikâh akdiyle evlenebilecektir.

İkincisi; İslâm hukukuna göre, Padişah, başka bir erkek ile evli olmayan bir cariyesi ile herhangi bir nikâh akdi olmadan karı-koca hayatı yaşayabilir. Efendi için sabit olan bu hakka istifraş hakkı denmektedir. Asıl câriye hukuku burada söz konusudur.

Sonuç olarak Padişah, kendi cariyesi dışında bir câriye ile nikâh akdi yaptığı takdirde birden fazla evlenmenin sınırına riâyet edecektir. Ancak istifraş hakkı ile karı-koca hayatı yaşaması halinde, böyle bir sınır mevzubahis değildir. Efendi’nin istifraş hakkına dayanarak cariyesi ile karı-koca hayatı yaşamasına teserrî de denmektedir. Osmanlı Padişahları bir kısım cariyeleri ile nikâh akdi yapmasına karşılık, istifraş hakkı bulunan bir kısım cariyeleri ile de teserrî yani nikâh olmadan karı-koca hayatı yaşamıştır. Bu sebeple birden fazla evlenme konusundaki sınıra riâyet edilmeye ihtiyaç kalmamıştır.

Tekrar hatırlatmakta yarar var. Taraflardan birinin evli olması durumunda diğer kişilerle olan nikahsız birliktelikler zina kapsamına girer. Padişahlar zaten küçük yaşta evleniyorlardı. Cariye sistemi ise tamamen insanların nefisleri için kitabına uydurulmuş bir sistemdir.

Günümüzde maddi durumları iyi olan kişiler bu işleri hiç kitabına uydurmadan, dost, metres, sevgili şeklinde evliyken bile yaşıyorlar. Hem de açık açık. Böyle dolambaçlı yollara sapmadan....