Palamut mevsimi

Uskumru, torik ve orkinosu içeren bir familyadandır. Sürüler halinde yaşayan pulsuz, siyah etli bir göçmen balıktır. Sırtı çizgili, karnı gümüş rengindedir. Uzunluğu 1 metreye kadar varır. Bu familyanın çeşitleri bütün denizlerimizde görülmekle birlikte en lezzetlileri Karadeniz ve Marmara’da avlanılan tipleridir. Karadeniz ve Marmara palamutunda baştan kuyruğa doğru muntazam çizgiler halinde giden, dördü koyu, üçü açık menevişli yedi adet bant bulunur. Ege’de yaşayan, Tombik, Benekli Orkinos ve Yazılı Orkinos isimleri alan yakın akrabasında ise sırttan karına doğru dalgalar halinde inen en az 16 adet alacalı bant ile karın civarında en az üç adet siyah benek bulunur. Bu cinsin etinin tadı, hakiki palamuta nazaran hiç güzel değildir. Ama çok kişi bu özelliği bilmeyip " palamut " diye aldanır ve sonra palamuttan soğur.

Palamut avı Ağustos ayında başlar. Önce Karadeniz’den sürüler halinde vanoz ve çingene palamutu, Eylül’den itibaren de palamut gelmeye başlar. En lezzetli zamanı da Eylül başından Şubat ortalarına kadar olan zamandır. Bu mevsimde çok yağlı olduğundan tavası biraz ağır kaçar. Bu nedenle ızgarası ve fırını tavsiye edilir. Aynı mevsimde yahnisi de harika olur. Diğer mevsimlerde tavası yapılabilir. Palamut siyah etli bir balık olduğundan buğulaması ve çorbası tavsiye edilmez.
Palamutun boyuna göre isimlendirilmesi aşağıdaki gibidir:

- 20 cm’ ye kadar........................ palamut vanozu
- 20-30 cm arası..........................çingene palamutu
- 31-40 cm arası..........................palamut
- 40-45 cm arası..........................kestane palamutu
- 45-50 cm arası .........................zindandelen
- 51-60 cm arası..........................torik
- 61-65 cm arası..........................sivri
- 65-70 cm arası..........................altıparmak
- 70 cm’ den büyük......................zindandelen
Torik ve toriğin büyük boyları palamuttan daha çok yağlıdır. Bu nedenle tuzlama ve lakerdası tercih edilir. (ntvmsnbc.com)

Bu kadar bilimnsel bilginin ardından bizi ilgilendiren kısmına yani yemek kısmına gelelim. Palamut mevsimi başladı. Palamut sadece ben değil çevremdeki bir çok insanın da lezzeti ve uygun fiyatı nedeniyle son birkaç yıldır en favori lezzetleri arasında. Buğulaması,ızgarası,kızartması derken kendisi son zamanlarda kuş gribi nedeniyle tavuktan, kolestrolden dolayı kırmızı etten uzak durmak isteyen biz zorunlu otculların kurtarıcısı oldu. Ülkemizin gurur kaynağı değerli kardiyolog Mehmet Öz'ünde bildirdiği gibi haftada en az iki kez balık yeyin. Yedirin ...

Benden çok basit bir palamut tarifi. Pamutları dilimler halinde ayıklattıktan sonra Aliminyum folyayla kaplanmış fırın tepsisine yerleştirin. Aralarına dilimlenmiş patates, soğanları ve limon dilimlerini koyun. Üzerine 2 diş sarımsak, yarım çay bardağı zeytinyağı, bir limon suyu ve biberiyeden oluşmuş karışımı dökün ve fırına verin. Önceden ısıtılmış 220 derecelik fırında 20 dk pişirdikten sonra ızgara da 5 dk alt ve üstünü kızartın. Yemeden önce resimdekine benziyor. Afiyet olsun.