Politikacı ve politikalar

            Türkiye’nin ekonomik ve siyasi gündemi için ister muhalif isterseniz iktidar olun. Aşağıdaki soruların cevaplarını net olarak biliyorsanız Türkiye’nin karar süreçlerinde yer almaya çalışın. Bilmiyorsanız bunların cevaplarını öğrenin. Kişisel olarak kendi fikrinizi oluşturursanız siyasi yönünüz berraklaşacaktır.

 

Demokrasi: Halkın idarede rolü nasıl iyileştirilebilir? Tuttuğunuz partide demokrasi var mı? Yoksa düzeltme önerileriniz nedir? Düşündünüz mü? Dar bölgeli seçim olsun mu? Partilerde demokrasi nasıl geliştirilir?

 

Dış politika:AB, Suriye, Libya, Yunanistan, Rusya, İran, Ermenistan, Çin ipek yolu politikaları nasıl olsun? Yurtta barış Dünya’da barış demek menfaatlerimizi korumak için yetiyor mu? Hayırsa güçlü bir ordunuz olacak ve gerekirse menfaatiniz için savaşacaksınız. Savaş kararınız hangi esaslara dayanıyor? 

 

Anayasa: Parlamenter sistem,  Başkanlık sistemi objektif değerlendirmeleri nedir?  Kurumsal karar yapma yetisi kayıp mı oldu? Mevcut sistemde hangi kararlara itirazınız oldu? Yanlışların maliyeti çok mu yüksek?  Koalisyonların da karar üretememek mahzuru var diyorlar. Başkanlık sistemi artı ve eksileri? Parlamenter sistem mahzurları? Uzun süre tartışıldı.  Derdini anlatmak işi eskiden milletvekillerine yapılıyordu. Şimdi nasıl ve kime anlatılıyor? Sıkıntı varsa hangi alanlarda? Çözüm önerileriniz nedir?

 

Hukuk.  Kişisel hürriyetler, Konuşma yazma, şikayet ve eleştiri  hürriyetleri  aksıyor mu? Basın ve medya hür mü?   Hür değilse siz hür olması için neler vaad ediyorsunuz? Gördüğünüz  mahzurlar ve düzeltme önerileriniz neler?

 

Muhalefetin yeterince veya sert olması istenen ne gibi faydaları sağlayacak? Siz iktidar olduğunuzda yapacaklarınız farklı mı? Bunu söyleyebiliyor musunuz? Hangi alanlarda sesinizi duyuramadınız? Politikacıya yumurta atmak, küfür etmek hürriyeti doğru mu? Çözüm mü?

 

İdam cezası hakkında fikriniz nedir? Virus hapishane empatinizi artırdı mı?

 

Kişisel olarak önce her tür suçun parasal bir cezası mutlaka olsun. Parasal cezaya maruz kalmak ta önemlidir.  Hırsızlığın, yolsuzluğun  önce parasal cezası olmalı mı? 

 

Bazı suçların mutlaka asgari hapis cezası olsun. Uyuşturucu ticareti, Kadın, çocuk suiistimal  suçları gibi. Bilirkişilik esasları yenilensin. Adaleti geciktiriyor. Kararsız hakimler sistemde yükselmesin. 

 

Geniş bir ceza spektrumunda karar verilmesi önlensin mi? Hukukçular ne diyor?

 

Hak aranması bir üst mahkemeye itirazla sonuçlansın mı? Yıllarca süren mahkemeler, geciken adalet sıkıntısı için  görüşleriniz nedir?

 

İçişleri ve Huzur: İntihar bombacılarını nasıl önleyeceksiniz? Suriye göçünü nasıl durduracaksınız? Buradaki Suriyeliler ne olacak? Ülkede polis veya jandarma suç olan yere 10 dakikada ulaşacak mı? Araç durumları nedir? Asker, polis, jandarma fazla mesaisine bütçe var mı?

 

Orta sınıfa ve fakir sınıfa yapılamayacak sözler verilmesi doğru mu? Bütçe yükü hesaplandı mı?

 

Hapishaneleri özel teşebbüs  işletsin mi? Onlar daha çok artı değer yaratırlar mı? Bir mahkümun yıllık maliyeti? Adil bir suç ve terbiye edici ceza politikası düşünceleriz?

 

Türkiye için iktidar ve muhalefet müşterek bir göçmen politikası oluşturulması gereklidir.

 

Terörist: Türkiye’nin varlığına, birliğine fiilen düşmanlık edenler mi?  Türkiye bölünsün diye yazanlar mı? İkisi de aynı resimde mi? Bunlara ayrı ayrı  ne yapmalı?

 

Seçim: Seçim güvenliği, Adayların demokratik yoldan seçimi yapılıyor mu?  Merkez etkinliği çok mu? Çözüm önerileriniz nelerdir? Partilerdeki mevcut  anlayış kalıpları neden yenilenemiyor?

 

Seçim sonuçlarında objektiflik konusu neden yara aldı? Oyları sayamaz duruma gelmek itibarımıza zararlı değil mi? Çare önerileriniz?

 

Partililere: Parti  üyeleri halktan uzak mı? Sekreterleri halk aşabilip, size ulaşabiliyor mu?Kaç randevu talebine cevap verebiliyorsunuz? Parti de iç çatışmalara, çekişmelere mi gömülüyorsunuz? Programınızın dökümü var mı? Halktan gelen kaç sorunu çözdünüz? Kendinize performans yeterliği hakkında sorunuz oldu mu?

 

İşsizlik: İş alanlarını nasıl artıracaksınız? Yatırımcıya desteklerinz hangi alanlarda olacak? Kooperatif çalışmasında  kaynak nasıl bulunacak? İşletme bütçesi dengesi nasıl sağlanacak? Kooperatif verimli olarak nasıl çalışacak? Nasıl kontrol olacak? Yoksa o da ayrı bir ısraf kalemi midir?

 

İşsizliği nasıl azaltacaksınız? Kamu ve Belediyelerde işe alma esasları nasıl olacak?

 

Özel sektöre işe alma için vereceğiniz destekler nelerdir?

 

İşçi işveren sorunları? Almanların uzlaşması Türkiye de uygulanabilir mi? Sizin önerileriniz.

 

İşsize bir asgari yaşam ücreti verilecek mi? İşe mülakat olmadan kişiyi başlatmak düşünülebilir mi? İşe al  6 ay çalışsın. Amiri karar versin? Eksik bulursa onay vermesin.

 

Ekonomi:Bürokraside ısraf nedir? Kaç para ısraf ediliyor? Araç, lojman politikanız ne olacak?

 

Basit Vergi sisteminiz ne olacak? Şirketi olan her şeyi masrafa mı yazıyor? Esnaf’ın vergileri yüksek mi?

 

Vergi oranları hakkındaki parti düşüncesi nedir? ÖTV politikası nedir?

 

Şirket vergileri, Kişisel vergiler? Vergi reformu esasları. Basitlik, açıklık. Vergi oranının azaltılması. Vergi tabanının genişletilmesi. Bürokrasi azaltılması. Verginin devlet elinde bir silah olmaktan çıkarılıp, objektiflik sağlanması. Borsada vergi? Vergide kolaylık/esneklik? Zenginlik vergisi? Doğrudan vergi ve  dolaylı vergi tartışmasında fikriniz, yaklaşımınız nedir?  Vergisini ödeyenin yüceltilmesi, onurlandırılmasını nasıl yapacaksınız?

 

Örneğin  Kazanç vergisini azaltmak. Kurumsal vergileri azaltmak. Vergi tabanını artırmak iyidir düşüncesindeyim. Ancak herkesten asgari bir kazanç vergisi almak. Örneğin %5. Her şirketten asgari olarak yapılan ciro  vergisi almak örneğin %10 olsun istiyorum. Bu konular hakkında ayrı ayrı detaylı düşünceleriniz nelerdir?

 

İhaleleri, işleri verme esaslarınız nelerdir?  Objektifliği nasıl sağlayacaksınız?

 

Kazanç peşindeki faizcilerin sizce dövize olumsuz etkileri nedir? Alacağınız tedbirler ve serbest piyasa esasları uyumu nasıl olacak?  Ekonomi politikamız başka devletlerin baskılarına karşı nasıl korunabilecek? Türk sanayiinin rekabete uyumlu olması için ne giib destekler sağlayabileceksiniz? Bunun mali yükü  nasıl karşılanabilecek?

 

Muhalefetin de Türkiye bütçesi olmalı.Muhalefetçe vaad edilenlerin kaynağının yer aldığı bütçe var mı? Muhalefetin öyle değil böyle olsun dediği alternatif devlet bütçesi önerisi yazılı olarak var mı? . Gelir kalemleri?  Harcama alanları? Devletin borcu, alacağı nedir? Yakın dönem mevcut yıl ve gelecek yıl borçları? Ödemeler nasıl yapılabilecek?

 

Konut politikası? Ödenebilir evler yapılmalı. TOKİ verimsiz mi çalışıyor? Düzeltme önerileriniz nedir?

 

İhtiyaç standart seçmeli  ev planı seçenekleriyle özel sektörce karşılanabilir. Özel sektör devletçe desteklenebilir.  TOKİ kurumu, inşaat alanında TSE olsun. Standart ev planları ve kontrol yapsın. Kırsal kesimde ve şehirde yapılan evler bu seçenekli planlardan birine uymak zorunda olsun. Pencere, kapı, baca mutfak gaz tesisatı, ev  elektrik tesisatı,  su tesisatı kriterleri açık ve basit olsun.

 

Uygunluk ve 7 bölgeye göre standardizasyon sağlansın. İnşaat malzemeleri kalitesini nasıl yükselteceksiniz? Verimli ev? Akıllı ev politikası nedir? Açıklansın. Geç kalınırsa başka dış şirketler üretimleriyle pazarı dolduruyor.

 

Bazı şehirler Ankara, İstanbul problemli. Örneğin Ankara altyapısız gelişme merkezleri gökdelen semtleri içeriyor. Bu semtlerde trafik sorunu, yol, kanalizasyon, çöp nasıl halledilecek? Bu kaynak ısrafı gelecekte nasıl önlenecek? Sorunlar Belediye Başkanının değil ülkenin sorunu düzeyindedir.

 

Savunma: Savunma bütçesi?  Suriye maliyeti merak ediliyor?  Kuvvetlere ayrılan bütçeler nerede   ve nasıl süzgeçten geçiyor? İstediklerini aldırabiliyorlar mı? İhtiyaca karar veren iç süzgeçleri var mı?

 

Savaşırken yaralananlara ilk müdahale sorunları var. Çözüm nedir?  Askeri hastanelere neden gerek yok/var? Görüşünüz nedir?  Yurt dışı birliklerin maliyeti? Fayda maliyet analizi.

 

Savunma sanayiini nasıl güçlendireceksin?  Verimlilik? Yabancılarla teknolojik işbirliği yaptığınız kaç proje var? Sadece iç ihtiyaca yönelik savunma sanayii pahalıdır. Ekonomik değildir.

 

S 400 ne zaman çalışmaya başlayacak? S 400’leri çalıştıramazsan ne kadar itibar kaybına uğrayacağını biliyor musun? F35 politikan nedir?  Zaman aşımına mı bıraktın?

 

İranla ABD savaşırsa  tutumumuz ne olacak?

 

İsrail Filistin’i yok edecek.  Filistinliler Libya Suriye işinde bizi desteklemediler? Neden biz onları hep destekliyelim?  Dostluk karşılıklı değil mi? Araplar bile Filistinliler için ne halleri varsa görsün  diyorlar.

 

Suriye er ya da geç parçalanacak. Sınır düzeltme talebin var mı? O kadar kan döktün. Karşılığı olmayacak mı?  99  yıl önce 1921’de olumsuz şartlar nedeniyle Fransızlarla bu sınırlara mecburen razı oldun. Kasabaları ortadan böldüler. Şimdi düzeltme imkanı var. Değerlendirecek misiniz? Sınırlar bu yüzyılda da sürekli değişiyor.

 

Sağlık sistemi:Virus ile görülen eksikler. Alınan dersler. Büyük şehir hastaneleri mali yükü nedir? Sağlık personeli bütçe yükü? İlaç yükü? Mevcut sistemi eleştirmek kolay. Çözüm önerilerin nedir?

 

Herkes için sağlık sistemi nasıl olsun? Mevcut sistemin kusurlarının hemen giderilmesine ilişkin öneriler neler? . Aile hekimleri devamlı kullanılacak ilacı bir defa iki üç yıllığına yazsın. Bakın eczaneler ilaç vermeyi beceriyor.  Siz sistemden kontrol edin. Suistimal yapan eczanelere ceza uygularsınız. Gayet iyi çalışır. Yeter ki bilgi sistemlerine para ayırın. Eğitim sağlayın.  Aile hekimleri hekimlik yapsın. Halka biraz faydaları olsun. Bürokrasi elemanı olmasın. Tıbbi fonksiyonları artsın.

 

Türk Sağlık sistemi için yıllara sari öneriniz nedir? Şehir hastaneleri uygun değilse Nasıl bir bütçe ve çözüm öneriyorsunuz?

 

Ulaştırma:Altyapı geliştirmeleri, Demiryolu geliştirmeleri, Hava yolu politikası nasıl olsun?

 

Yap işlet bütçesi ne kadar kaynak istiyor? Bu konuların bütçedeki payı nedir?

 

4.5G aslında 4G. 5G ve güvenlik tedbirlerin ne? Alt yapı durmadan geliştirilmeli. Google, Youtube, Yahoo  ortaklıkları için özel sektör teşvik edilsin.

 

Eğitim:  Hırsızlık olmayan imtihan sistemi? Endüstriyle işbirliği olan pratik okullar, üniversiteler? Minimum eğitim seviyesini sağlamak için soru bankalı merkezi imtihan sistemi olsun. Taşra çok geride. Diplomalar değersiz oldu.

 

Meslek okulları iyileştirilmesi. İyi muslukçu, elektrikçi, gazcı, inşaatçı, kimya teknisyeni yetiştirmek çok mu zor?

 

Öğretmen, veli ve işletmecinin karar aldığı Charter okulları kurulması veya Özel okulların reforme edilmesi gerekli.  Bir Üniversite işletmecisi ile iyi bir üniversite çalıştırılamaz.  Doğal olarak  kâra odaklıdır. Bu özel üniversiteler de kamu üniversiteleri gibi elden geçirilmeli. Ayrıca öğretmen, akademik üye gelişim politikası ne olacak? Açıklanmalı. Açıkçası reform gerektiren alanlarda siyasi partiler görüşlerini ortaya koymalı. Şikayet yetmez. Düzeltici  teklifler ve uygulanabilirlikleri tartışılmalı.    

 

Teknoloji arge desteği :Türkiye’de teknolojik çalışmaların desteklenmesi gereklidir.

 

İnternetin tüm ülkede özellikle yerleşim alanlarında uydudan yayılması. Arazi bağımlılığının kalkması veya asgariye inmesi sağlanmalı. Teknolojik çalışmaların amaca uygun medikal ve teknik alet yapımının sektörel teşviki. İhtiyacı olan yer ve üreten kurulul işbirliği teşvik edilmelidir. Örneğin talep yapan hastaneye ve üreten teknik kuruluşa koordineli destek verilmelidir. Bu konuda Hindistan başarılı bir örnektir.

Diyanet İşleri:  Diyanet bütçesi hakkında  görüşler açıklansın. Diyanet de reform istekleri nedir? Cami yapım ve din adamı yetiştirme esasları tartışılsın. Ortak bir politika sağlanması mümkün mü? Ortalık aydınlansın.

 

Enerji politikası: Yenilenebilir enerji yatırımları ve çevre politikası sorunları hakkında çözüm önerileri belirlensin.  On yıllık stratejik politika görüşülsün. Doğal gaz bağımlılığı? Petrol politikası?  Denizlerde petrol, gaz araması için dış politika müşterekliği sağlanması konuları yeterince tartışılmadı?  Güneş, rüzgâr, deniz dalgası santralleri politikası geleceği  hakkında partilerin görüşü pek bilinmiyor. Enerji santrallerinin çevreye zararının önlenmesi konuus şikayetler olunca tartışılıyor.

 

Gıda ve endüstriyel ziraat sorunları:Sanayi Çiflikleri neden başarısız ve teşvik görmüyor? Türkiye nasıl beslenecek? Çiflik sahibi ve işçilerinin yasal mevzuatı. Bireysel çiftçilikten sanayi çiftçiliğine geçiş teşviki nasıl olacak? İthalat çözüm değil ve uzun dönemde siyaseten mahzurlu.

Şehir ve kasabaların gelecek on yıl için su ihtiyacı projelerinin geliştirilmesi, bütçesi için partilerin bir önerisi yok.

 

Marmara-İstanbul bölgesi deprem tedbirleri deprem sonrasına mı kalsın? Alınacak tedbirler hakkında görüşler eksik.

 

Sonuç:Partilerin sadece alınan kararları eleştirmesi yetmiyor. Onların somut görüşlerinin rakamlara dayanarak bilinmesi de yararlıdır.  

 

Yararlanılan kaynak: ABD demokrat başkan aday adayı Joe Biden vaadleri (Joe Biden views on 2020 issues, 5th March 2020)