PUKÖ Döngüsü

Sürekli İyileştirme döngüsü olarak bilinen bizdeki adı PUKÖ Döngüsü olan ama Deming Döngüsü veya Shewhart döngüsü olarak da çeşitli isimleri bulunan bir yalın üretim felsefesidir. Açılım olarak “Planla”, “Uygula”, “Kontrol Et”, “Önlem Al” ingilizce olarak PDCA (Plan-Do-Check-Action) aşamalarını izleyen bir modeldir. Bu döngü tekrar edilen hatalardan kaçınmak ve süreçleri iyileştirmeyi sağlamak için bu dört aşamadan oluşmaktadır. Özellikle döngü denmesinin sebebi tek seferlik değil, tekrar tekrar kullanılarak sürekli iyileştirmenin gerçekleştirilmesidir. Gerçekleştirilmesi zaman alır. Bu yüzden acil çözümlenmesi gereken durumlarda kullanılmamalıdır.

 

İlk olarak, Walter Shewhart tarafından önerilmiş ve daha sonra William Edwards Deming tarafından geliştirilmiştir. Bu yüzden Deming Döngüsü veya Shewhart döngüsü isimleriyle anılmaktadır. Bu döngü imalat, yönetim ve diğer alanlarda sürekli iyileştirme sağlamak istenen yerler için harika bir uygulamadır.

 

PUKÖ Döngüsünün Kullanım Alanları

 

- Bir problemi çözmek istemek

- Yeni süreç tasarımı yapmak

- Yeni bir gelişim projesine başlamak

- Süreçleri iyileştirmeyi sağlamak

- Sürekli iyileştirmeyi gerçekleştirmek

 

PUKÖ’nün (PDCA) 4 Aşaması

 

Planla (Plan)

 

Bu aşama döngünün ilk ve en zor aşamasıdır. Planlama aşamasında, iş, proje veya sürecin nasıl yapılacağının planlanması gerekmektedir. Bu aşamada planlanan işin kimler tarafından, neden, nasıl, nerede, ne zaman, ne kadar sürede yapılacağı kararlaştırılır. Planlama aşaması ne kadar nitelikli olursa diğer aşamalardaki maliyetler ve başarısızlık oranı o kadar az olacaktır. Plan aşamasında belirlenen hedefler ulaşılabilir ve gerçekçi olmalıdır. Detaylı bir plan hazırlamak için belli başlı sorular şöyle olmalıdır:

 

- Temel sorunun kaynağı nedir ve nasıl oluşmuş?

- Hedeflerim neler?

- Çözüm için neye ve kimlere ihtiyacımız var?

- Elimizde bulunanlar neler?

- Elimizde bulunanlarla sorunu nasıl çözebilirim?

- Sorunu nerede çözebilirim?

- Sorunu ne zaman çözebilirim?

- Hangi koşullarda planım başarılı kabul edilecektir?

 

Uygula (Do)

 

Bu aşama döngünün ikinci aşamasıdır. Yukarıda anlatığım planlama aşamasındaki faaliyetlerin, belirlenen kişi yöntem ve zamanlarda gerçekleştirildiği aşamadır. Planlamayı uygulayıp sonuçlarını kayıt altına almak gerekir. Uygulama aşamasında kullanılan yöntemlerden elde edilen veriler döngünün üçüncü aşaması olan Kontrol et aşamasının girdilerini oluşturur. Uygulama aşamasında doğal olarak öngörülmemiş sorunlar çıkabilir. Bu durumda her çıkan sorun, kontrol et aşamasındaki verileri dolayısıylada döngüyü beslemektedir. 

 

Kontrol Et (Check)

 

Bu aşama döngünün 3. ve en önemli aşamasıdır. Planı eksiksiz uygulamak, tekrar eden hataların verilerini kaydederek sürekli iyileştirmeyi başarıyla sağlamak için ''Kontrol Et'' aşaması büyük öneme sahiptir. Ayrıca bu aşamada plan aşamasının işleyişinin başarısı ölçülmektedir. Eğer hedeflere ulaşıldıysa yapılan uygulama faaliyetleri kontrol edilir ve standartlaştırılır.

Gerçekleşmiş ve gerçekleşmesi muhtemel sapmaların tespit edilmesi, ölçülüp analiz edilmesi ve kaydedilmesi, ilgili kişilerin görevlendirilmesi ve bilgilendirilmesi bir sonraki aşama olan ''Önlem Al'' aşaması için veri niteliği taşır.

 

Önlem Al (Action)

 

Bu aşama döngünün son aşamasıdır. Planlanan faaliyetler ile yapılan uygulamalar ve kontrolünde ortaya çıkan farklılıkların, sapmaların nedenleri araştırılır ve bunların iyileştirilmesi için faaliyetler başlatılır. Kontrol et aşamasındaki veriler altında alınacak önlemler standartlaştırılır. Gerekli eğitim ve yönlendirmeler sağlanır ve kalıcı bir izleme sistemi kurulur. Böylece döngü devam eder, içindeki problemler iyileştirilir, tekrar geliştirilir ve standardize edilir.

 

PUKÖ döngüsü sadece üretim de değil günlük yaşamda da sürekli kullanılabilecek etkili bir araçtır. Örneğin evinizi temizlemek istiyorsunuz. Önce kaba bir planlama yapılır, uygulanır, kalan yerler kontrol edilir ve eğer istediğimiz gibi olmamış ise bir daha ki sefere yapmamak üzere önlemler alınır. Böylece standart bir sistem oturtulur. Önemli olan her tür çalışmaya bu bakış açısıyla yaklaşmaktır.