Rusya ortaklarını kaybediyor

Eski Sovyetler Birliği`nin yerinde kurulan Bağımsız Devletler Topluluğu`nun (BDT) Moldova başkenti Kişinyov`ta 9 Ekim`de zirve toplantısının sönük geçeceğini şimdiden söylemek mümkün. Çünki, BDT`nin 11 üyesinden 4`ü toplantıya katılmayacak. Merkezi Asya ülkeleri – Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan liderleri Kişinyov`da bulunmayacaklar.

Kazakistan, Özbekistan, Türkmenistan ve Tacikistan Rusya`ya yakın ülkeler sayılıyorlar. Bunlardan 3`ü (Kazakistan, Özbekistan ve Tacikistan) Rusyanın desteği ile kurulan ve idari edilen askeri amaclı Ortak Güvenlik Teşkilatının üyesidir. Yani stratejik ortaklık da bir işe yaramıyor.

Kişinyov toplantısına katılmayan liderlerin her birinin kendi bahanesi var. Biri bu tarihte farklı ziyarette olacağını, o birisi işlerinin çokluğunu ileri sürüyor. Ancak anlaşılan o ki, BDT artık Merkezi Asya ülkeleri için de meraksız. Çünki, BDT çerçevesinde kabul edilen kararlar işlemiyor, kurum bölgesel işbirliğini geliştirmiyor, aksine farkl görüşleri olan bazı üye devletler bir-birleriyle kavka içindedirler. Merkezi Asya devletlerinin ise gerçek ekonomik destek programlarına ihtiyacları var. Buna göre de bu devletler seçimlerine bir daha göz gezdirmek zorunda kalıyorlar.

Bu arada, ABD ve Avrupa Birliği Merkezi Asya ülkelerine yeniden göz kıpırdama sürecindeler. Washington ve Brüksel Merkezi Asya ülkelerinin otoriter kuruluşlarını unutmağa hazır gibi görünüyor. Tesadufi değil ki, Fransa Cumhurbaşkanı Nikolya Sarkozi hafta içinde Kazakistana sefer ederek, bu ülke ile 6 milyard dolar civarında 24 (?!) anlaşmaya imza attı.

Burakın Merkezi Asya`nı Moskovanın Kişinyov`da bulunacak ülkelerle ilişkilerinde de zorluklar yaşanıyor. Kremlin Ukrayna ile bir türlü dil tapamıyor, Belarus`la kavğasını sürdürüyor, karşılığında bu ülkenin Cumhurbaşkanı Aleksandr Lukaşenko Rusya`nı yönetenleri sert dille eleştiriyor. Tüm bunların sonucu olarak da BDT`nin bir kurum gibi yararının kalmadığı söyleyenlerin sayısı artıyor. Liderler artık BDT toplantılarından karara bağlayıcı bir vasıta gibi kullanmaktan vazgeçiyor, sadece ortak alanda konuşmak, fikir mubadelesi aparmaktan yanadırlar.