S&P ve bir istifa olayı: Dr. Deven Sharma

Sevgili Okurlar; 

Amerika Birleşik Devletlerinin kredi notunun düşürülmesinden sonra ilginç bir olay yaşandı bayramdan önceki hafta. 

Bayramdan önce Amerika Birleşik Devletleri'nin kredi notunu düşüren Standard & Poor (S&P) şirketinin Başkanı Dr. Deven Sharma, McGraw-Hill şirketinin Yönetim Kurulunun aldığı karar üzerine görevinden ayrılacağı açıklandı / duyuruldu. 12 Eylül 2011 tarihinde görevinden ayrılacak olan Deven Sharma görevini Citibank’in COO su (Chief Operating Officer) Douglas Peterson'a devredecek. Böylece 2007 yılından beri S&P nin başkanlık koltuğunda oturan Sharma'nin görevi 4 yıl sonra sona ermiş olacak. 

Bu surece nasıl gelindi ? 

Çok kısaca hatırlayalım. S&P Kredi Notu için aşağıdaki değerlendirmelerde bulunmuştu 

· ABD nin uzun vadeli Kredi Notu AAA dan AA+ düşürülmüştür. Kısa Vadeli kredi notu ise A-1+ olarak teyit edilmiştir. Kısa vadeli kredi notunda herhangi bir değişiklik yoktur. 

· Uzun Vadeli ve Kısa Vadeli Görünümü negatife çevrilmiştir. 

18.08.2011 tarihli yazımızda konuya detaylı şekilde değinmiştik. İlgilenenler yazımızı tekrar okuyabilirler. 

Peki, ne oldu ? 

Detaylandıralım. 

CBO (Congressional Budget Office), Amerika Birleşik Devletleri parlamentosuna bağlı bütçe ofisi ve kongreye ekonomik veri ve bütçe ile ilgili revizyonlar yaparak olası senaryoları ekleyerek ileriki dönemler için varsayım yapma ve sunma sorumluluğuna sahip bir kuruluştur. 1974 yılında kurulan kuruluş en önemli iki görevi (i) zamanında ve federal bütçe ile uygun olacak şekilde veri sağlamak (ii) kongrenin talep ettiği varsayımları yaparak değişkenlere göre bütçe prosesini izlemektir. 

Bu kısa bilgiyi verdikten sonra hesap hatası nedir bu konuya yoğunlaşalım. 

S&P demişti ki; “Amerika Birleşik Devletlerinin önümüzdeki 10 yıl içinde 4 Trilyon Dolarlık Kamu Harcaması kısıntısı yapması gerektiğini ve eğer bu kısıntının yapılamamsı halinde Amerika'nın Borcunun ödenemeyecek hale gelerek sıkıntının ciddi boyutlara ulaşabileceği” uyarısında bulunmuşlardı. 

CBO birtakım hesaplamalar yaparken bunları yapmadan önce birtakım dayanak / referans çizgisi alıyor ve bunları baseline olarak adlandırıyor. CBO nun normal baseline'ı ihtiyari (zorunlu olmayan) harcamaların enflasyonu yükselteceği tespiti. Fakat bundan fazlası değil. Ancak realiteler bu kadar basit olmadığından ve hükümetin yaptığı veya yapacağı harcamalar, nüfusun artması ve diğer değişkenler bağımsız başka bir senaryonun mutlak surette uygulanması gerektiğini ortay koyuyor. 

Amerikan Hazine Bakanlığı da buna cevap olarak; “S&P matematiksel bir hata yapmış ve dayanak alınan temel çizgiyi ihmal ederek Hazine Bakanlığının hesapladığı 2 Trilyon Dolarlık tasarruf rakamının üzerinde 4 Trilyon Dolarlık bir rakam olarak hesaplamıştır. Bunun temel sebebi CBO nun Bütçe Kontrol Kanunundan baz alarak hesapladığı, ancak S&P nin hatalı bir dayanak noktasından hareketle hesaplamalarını bu başlangıç noktası üzerinden kurduğudur. Başlangıç noktası yanlış olduğundan sonuç yanlış çıkmıştır. Ve işin en önemli boyutu S&P bunu bildiği ve halde, Amerikan Hazine Bakanlığı yetkilileri ile özel görüşmelerde bu konu değerlendirildiği halde resmi olarak notu düşürme yolunu seçmişlerdir. Bundan dolayı S&P nin not düşürmesinin hiçbir haklı nedeni bulunmamaktadır ve yoktur. Bu karar bundan sonrası için S&P nin kararlarını sorgulatır hale getirecektir.” 

Sonuç; 

Konu belki çok daha derinlemesine tartışılabilir. Ancak sonuç tektir. Dr. Deven SHARMA 12 Eylül 2011 tarihinde görevini bırakacaktır. Devin Sharma 1956 yılında Hindistan doğumlu, Yüksek Lisansını Wisconsin Üniversitesinde, Doktorasını İşletme alanında Ohio State Üniversitesinde tamamlamış biri. 2007 yılından bu yana da S&P nin başkanlık görevini yürütüyordu. 

Zira not düşürülmesinin ardından da Amerika Birleşik Devletleri Sermaye Piyasası Kurulu (SEC) soruşturma başlatmıştı. Soruşturmanın ana nedeni hesaplama yönteminde gizliliği ihmal etme, analiz yapma yeterliliğinin ölçülmesi, hesaplama hataları olarak belirtiliyordu 

Daha önceki yazılarımızda da konuya değinmiş ve "Bu not indirimi Kredi Derecelendirme Kuruluşlarının itibarına donuk bir karar mi ?" diye sormuştuk. Ancak görünen o ki Amerikan Hükümeti bu duruma ciddiyetle yaklaşmaya ve konunun üzerinde durmaya da devam ediyor. Soruşturma henüz netleşmiş değil. 

Simdi esas sorulması gereken soru su olmalı. 

Böyle bir olay yaşandığına göre bundan sonra Kredi Derecelendirme kuruluşları gerçekten objektif kalmaya devam edebilirler mi ? Belki de gerçekten kendilerine çeki düzen vermeleri, hesaplama mekanizmalarını tekrar gözden geçirmeleri ve geçmişte yaşanan sıkıntıları bir daha yaşatmamaları gerektiği konusunda ciddi adımlar atmaları gerekebilir. Özellikle mortgage krizinden önce türeve dayalı ürünlere ve bu ürünleri çıkaran kuruluşlara A düzeyinde not verildiğini hepimiz biliyoruz. 

Gelişmeleri merakla izlemeye ve sizlere aktarmaya devam edeceğiz. 

Caglayan ATES. 

caglayanates@yahoo.com