Şarkıların ve türkülerin dili

Söz ve duygu yönünden, şarkılarımız ve türkülerimiz öyle dokunaklıdır ki, bazen içimizi bir kağıt kesiği gibi sızlatır. Bazen de bir deniz gibi, dalga, dalga çoşturur gönlümüzü. Çoğumuz dinledikçe duygulanır, göz yaşlarını tutamayız. Sözlerdeki anlam geçmiş hayatımızdan kesirler getirir aklımıza. Bestedeki duygu seli alıp götürür bizleri geçmişe. Arada bir de, gelecekle ilgili hayaller kurmamızı sağlar.

Söz yazarı, içinde bulunduğu ruh halini anlatır. Bestekar o ruh halini  notlarla şekillendirir. Genelde şarkılarımız sevgiliye duyulan aşk üzerine yazılır, bestelenir. Bestekar içindeki duygu selini yansıtır bizlere. Bu aşk bezen yalvarış, bazen bir serseniz, bazen de öfkeyi kusar içimizdeki. 

Türk sanat müzügi güfte ve bestelerini anımsarsak, her telden görürüz örneklerini. Rahmetli Zeki Müren’in  bir şarkısında “Sevemez kimse seni, benim sevdiğim kadar” diyerek, aşkındaki iddiasını dile getirmiştir. Bazen de, Şenay Yüzbaşıoğlu gibi “Hayat bayram olsa” diyerek coşkusunu dile getirmek istemiştir. Şu bestede olduğu gibi,ümitsiz aşkını “Elbet bir gün buluşacağız, bu böyle yarım kalmayacak” diyerek, sonsuza taşımak istemiştir.

Bazı sözler sevgiliye sitemkardır. “Öyle dudak büküp, hor gözle bakma, Bırak küçük dağlar yerinde dursun. Çoktan unuttum ben seni, çoktan. Ah bu şarkıların gözü kör olsun”. Bir Avni Anıl bestesinde.

Bazen mekan anlatılır. “Burası Agora Meyhanesi, burada yaşanır aşkların en divanesi, en şahanesi. Bu gece benim gecem, cama vuran her damlada seni hatırlıyorum. Ve sana susuzluğumu, ümitlerimi meze yapıp içiyor, içiyorum” Agora meyhanesi İzmir’dedir. İzmir’li Onur Şenli güftesi, gene İzmir’li İsmet Nedim bestesidir. Aynı şekilde mekandan bahseden “Karşıyakada İzmir’in gülü, seyran eder, elinde mülü”. “Biz Heybeliada’da her gece mehtaba çıkardık”. “ Sana dün tepeden baktım azizi İstanbul”. Yahya Kemal Beyatlı güftesi, M.Nurettin Selçuk bestesi.

Rahmetli Zeki Müren bestesi, Annem, Anne sevgisini dile getiren unutulmaz şarkı. “Mazide kalan hatıra gibi, şevkatli kollarını aç bana anne, Geceler çok soğuk, sensiz ve karanlık, üşüdüm üstümü örtsene anne, Anne, anne anneciğim”.

Bir Selahattin Pınar bestesi, “Bir bahar akşamı rastladım size, sevinçli bir telaş içindeydiniz, derinden bakınca gözlerinize, neden başınızı öne eğdiniz”. Burada sevgilinin mahcubiyetine hürmeten ona, “siz” diye hitap edilmiştir.

Bu şarkıda sevgi, rica ile istenmektedir. “Bir sevgi istiyorum, yılları durduracak, güneşi doğduracak, dünyamı dolduracak, bir sevgi istiyorum”. Der bestekar.

Zeki Müren “Biz ayrılamayız, aynı bedende can gibiyiz. Cana can veren kan gibiyiz, yanıp da bitmeyen köz gibiyiz. Biz ayrılamayız”. Diye kesin dille anlatır sevgiliye.

Bir Yusuf Nalkesen bestesinde, sevgiliyi unutamadığını dile getirir. “Avuçlarında hala sıcaklığın var inan, unuttum dese dilim, yalan billahi yalan”.

“Bu akşam bütün meyhanelerini dolaştım İstanbul’un. Seni aradım kadehlerdeki dudak izlerinde”. Sevgiliyi arayışı anlatır bu Avni Anıl bestesi.

Ümit Yaşar Oğuzcan sevgiliye yalvarışı ve serzenişi anlatır. “Beni kör kuyularda merdivensiz bıraktın, denizler ortasında bak, yelkensiz bıraktın”.der.

Yesari Asım Arsoy güftesi ve bestesinde; “Yar yolunu kolladım, beyaz mendil salladım, ona çiçek yolladım, akasyalar açarken” diyerek sevincini dile getir.

Bestekar Sadettin Öktenay, “Aşkın kanunu yazsam yeniden, kimi ümitlerimi yel alır gider, kimi benim gibi sever gönülden, kimi senin gibi el olur gider”. Diyerek kırgınlığını anlatır.

Abdullah yüce bestekarımız, “Bu ne sevgi ah, bu ne ızdırap, zavallı kalbim ne harap, nasibim olsun bir yudum şarap, sun da içeyim yarim elinden”. Diyerek yıkılışını anlatır.

“Bir ihtimal daha var o da ölmek mi dersin, söyle canım ne dersin, vuslatın başka bir alem, sen bir ömre bedelsin” der. Ölmekten bahseder, Osman Nihat Akın.

Sözlerimi Rahmetli Halk ozanımız Aşık Veysel’in sözlerimi bitirmek istiyorum.

“Güzelliğin on para etmez, bu bendeki aşk olmasa, eğlenecek yer bulamam gönlümdeki köşk olmasa”. Diyerek sazını dillendirir.

Şarkılarımız ve türkülerimizin hep böyle dili vardır. Kulağımıza, kalbimize ve gönlümüze hitap ederler.

Herkese Saygılar, Sevgiler.