Sosyalistlere yeni anayasa çağrısı

1982 anayasasının bazı maddelerinin değiştirilmesiyle sonuçlanan referandumdan yeni çıktık. Ancak, yapılan bu değişiklikler “özgürlükçü ve eşitlikçi yeni bir anayasa” ihtiyacını ortadan kaldırmadığı gibi, bazı alanlarda, özgürlükler açısından daha da geriye gidilmesine neden oldu. Bu alanların başında “sendikal hak ve özgürlükler” ile “sosyal devlet” ilkesini aşındıran, Danıştay’ın “yerindelik denetimi” yapamayacağına ilişkin değişiklikler gelmektedir. Bu konular anayasal birer hüküm olmasına rağmen, halkın çoğunluğunu ilgilendirdiği için, kamuoyunda tartışılmaya devam edilecektir.

Referandum sürecinde, önemli bir blok oluşturan ve “iki hayır birden” diyerek hem 12 Eylül Anayasası’na, hem de AKP zihniyetinin ürünü olan anayasa değişikliklerine “hayır” diyerek “başka bir hayır” kampanyasını örgütleyen ÖDP-EMEP-TKP ve Halkevleri’ni önemli bir görev ve sorumluluk bekliyor. Bu blok, “eşitlikçi ve özgürlükçü yeni bir anayasa” talebini gündeme getirmeli ve bu taleplerin taşıyıcısı olmalıdır. Bunun içinde acil olarak harekete geçilmeli, anayasa hukuku uzmanları, sendika ve sivil toplum kuruluşları temsilcileri ile ilgili partilerin ideologlarından oluşan bir “anayasa hazırlama komisyonu” oluşturulmalıdır.

Az sayıda ve toplumun temel sorunlarını düzenleyen maddelerden oluşan bir anayasa taslağı hazırlanmalıdır. Bu taslakta çok temel konular olan, parlamenter sistem, yerinden yönetim mekanizması, kuvvetler ayrılığını pekiştiren organların işleyişi, sosyal devlet ilkesinin gerekleri, sivil toplum kuruluşlarının ve sendikal hakların düzenlenmesi, eğitim, sağlık, sosyal güvenlik ve çevre hakları eşitlikçi ve özgürlükçü bir perspektifle ele alınmalıdır. Halkın, siyasal sisteme katılımını sağlayan tedbirler alınmalıdır. Bunun yolu da seçim ve siyasal partiler yasasını demokratikleştirecek önlemlerin anayasaya koyularak %10 seçim barajı gibi antidemokratik maddelerin anayasadan çıkarılmasıdır. Anayasa hazırlama komisyonu hemen çalışmalara başlamalı, çok kısa sürede çalışmalarını tamamlayarak bir anayasa taslağı oluşturmalı ve çalışmaya emek veren katılımcılarla birlikte kamuoyuna açıklama yapılmalı ve bir kampanya örgütlemelidir. Geç kalınmamalıdır.

Diğer siyasal partiler beklenmemeli, o partilerin hazırlayacağı taslaklara karşıtlık üzerinden siyaset yapılmamalıdır. Belki de ilk kez sosyalistler halkın önüne bir toplumsal proje ile çıkacaklardır. Referandumda yakalanan ivme, yeni anayasa kampanyasıyla hızlandırılmalıdır. Toplum, gündelik siyaset ve gündelik yaşamın dayanılmaz ağırlığıyla tepki veremez hale gelmiştir. Zaman zaman fikri sorulduğunda da tercihini bağımsız olarak yansıtmasını engelleyen kampanyalarla yanlış ve aleyhine olan tercihlere yönlendirilmiştir. Bu çıkmazı aşacak, bu kısır döngüyü tersine çevirecek, halkı ilmek ilmek kendi toplumsal çıkarları etrafında bir araya getirecek güç ve umut, sosyalistlerde vardır. Sosyalistler, hayatı yorumlamalı, onu ileriye doğru değiştirme kararlılığında olmalı ve bu hedefe göre konumlanmalıdır. ÖDP, EMEP, TKP ve Halkevleri, anayasa değişikliği referandumunda yakaladıkları birlikteliği, özgürlükçü ve eşitlikçi bir anayasa kampanyası çerçevesinde sürdürmeli, genel seçimlere çok kısa bir süre kaldığı da göz önüne alınarak, bu birlikteliği genel seçimlerde de devam ettirmelidir. Bu partilerin örgütlülüğünün ve sayısal gücünün zayıflığı kimseyi umutsuzluğa düşürmemelidir. Kararlılık ve umutla yapılacak çalışmalar meyvesini verecektir. Unutulmamalıdır ki “taşı delen suyun kuvveti değil, sürekliliğidir”

Abdullah DAMAR