Takıntı deyip geçmeyin

Psikolojik tanımlardan en yaygın olarak yaşanan ve bence panik ataktan sonra çağın hastalığı diyebileceğimiz bir rahatsızlık daha “obsesif – kompulsif.” Kişinin kontrol edemediği ancak sürekli tekrarladığı mantıksız ve gereksiz davranışlar. Bu rahatsızlık zamanla bireyi tamamen etkisi altına alıp sosyal hayattan uzaklaştırıyor. Herkesin muhakkak takıntılı olduğu, istem dışı da olsa kendince kontrol mekanizması geliştirerek denetim altında tutmak istediği örnekleri vardır. Günlük hayatta batıl inancı olan, ufak şeyleri kafasında birkaç açıdan düşünüp kaygı duyan insanlarız. İleri safhalarında karşılaştığımız bir erişkin hastalığı olarak geçiyor “obsesif – kompulsif.” Kompulsiyon (tekrarlayan davranışlar): hastalar takıntılı düşüncelerden kurtulmak için akıllarına başka düşünceleri getirirler veya bazı davranışlarda bulunurlar bu tür düşünce ve davranışlara kompulsiyon denir. Takıntılı düşünceler anksiyete artışına neden olurken, kompulsiyonlar anksiyeteyi azaltır. Ağır OKB hastalarında bazen bu kompulsiyonlar tüm günü alabilir. Kişide ortaya çıkmaya yaşı okul öncesi çocukluk dönemine kadar inmiştir. Öyle ki belirtilere baktığımda ben kendimde birkaç tane yakaladım bile. 

Sık görülen obsesyonlar ; Kirlilik : çevreden kan, tükrük, mikrop veya semen gibi kir bulaşması veya kişinin çevreye kir bulaştırması Kendi başına veya yakınlarının başına bir kötülük geleceği düşüncesi Kontrolünü kaybetme ve saldırgan davranışta bulunma korkusu Dinle ve ahlaki değerlerla aşırı uğraşma v.b. 

Sık görülen kompulsiyonlar ; Temizlik: saatlerce el yıkama, banyo yapma veya tekrar tekrar ev temizleme gibi. Bu şekilde el yıkayarak günde bir kalıp sabun bitiren veya çamaşır suyu ile elini yıkayan hastalar sıktır. Tekrarlama: takıntılı düşünce ile oluşan sıkıntıyı gidermek için tekrarlayan davranışta bulunma veya akıldan başka düşünceleri geçirme gibi. Yakınlarının başına kotü bir şey geleceğini düşünen bir hasta bunun olmaması için halen yapmakta olduğu davranışı ikinci kez yaparak bu düşünceden kurtulabilir (yolda yürürken aynı yolu geri dönüp tekrar yürümek gibi) Kontrol etme: evine bir şey olacak veya yangın çıkacak korkusu ile tekrar tekrar kapıyı veya tüpün kapalı olup olmadığını kontrol etmek gibi. Biriktirme: işe yaramayan bir çok eşyayı biriktirmek gibi. Örneğin bazı kişilerde yeterli yerleri olmadığı halde gazeteler, boş kavanozlar veya konserve kutuları gibi işe yaramayan şeyleri atamama davranışı görülebilir. Son birkaç yıldır yurdumuzda gazetelere yansıyan çöplük evler buna en güzel örnektir. Sayma: yolda yürürken kaldırım taşlarını sayma veya araba plakalarını okuma, günlük işleri yaparken belli sayılarda tekrar etme v.b.(örneğin kazağını beş kere giyip çıkarma veya aynı yere üç kere gitmeme gibi) Tamamlama: bu kompulsiyonu olan hastalar bir dizi davranışı mükemmel olana kadar tekrar tekrar yaparlar. Örneğin kirlilik takıntısı olan bazı hastalar el yıkamadan önce lavaboyu, musluğu ve sabunu yıkar (genelde belli sayıda) daha sonra belli sayıda elini yıkar ve elini yıkadıktan sonra tekrar aynı işlemi tekrarlar. Aşırı tertipli ve düzenli olma: örneğin çalışma odasında herşeyin simetrik durması veya masanın üstündeki herşeyin belirli bir sıra ile dizilmesi gibi. Bunlara daha birçok örnek verilebilir.Batıl inançtı, titizlik hastasıydı, simetri takıntısıydı diye önemsiz gördüğümüz davranışların aslında psikolojide derin bir yeri ve tedavisi var. Uzmanlar tedavilerin terapi var ilacın yanı sıra, hastanın isteği ile cevap verebileceği kanısında. Mumin Sekman’ın kitaplarında anlatmak istediği de bu işte. “Çaresizsen çare sensin.” Yine çözüm kendinde.