Tanrı Çocuğu Korusun "Toni Morrison"

2016 yılında en son okuduğum kitap yine bir Toni Morrison yapıtı olan “Tanrı Çocuğu Korusun” isimli kitabıydı.

Yine ırk ayrımcılığına vurgu yapılmak üzere hazırlanmış hayli vurucu bir kitap. Tabi ırk ayrımcılığının çok daha değişik bir durumu Toni Morrison tarafından ortalığa salkım saçak bir şekilde bırakılmış.

Melez bir anne ve beyaz babadan doğan bir kız çocuğu… Siyah mı siyah ve zümrüt yeşili gözler. Lakin simsiyah olması gerek anne tarafından ve gerekse de baba tarafından bir türlü hazmedilemez. Anne bu durumdan ilginçtir utanç duymakta ve bu utancı çocuğuna da hissettirmektedir. Baba ise meçhullere karışmıştır.

Anne tarafından yetimhaneye verilen Bride, dışlanmanın, öteki olmanın ne demek olduğunu feci bir şekilde yaşayarak öğreniyor. Tacizler, tecavüzler ve pek tabi ki fiziki şiddet…

Kitapta öyle vurucu diyaloglar var ki hele bir tanesi hakikaten yüreğimdeki bam teline basılmış hissi verdi.

Yetimhanede tecavüz ve taciz vakalarından sanık olanlar hakkında mahkeme karşısına tanık olarak çıkan Bride, yalan ifade nedeniyle suçsuz olan bir kadının 15 yıl ceza almasına neden olmuştur. Yıllar sonra erkek arkadaşına bu durumu açar. Erkek arkadaşı sorar, “Neden yalan söyledin?” diye ve Bride cevap verir “Şayet böyle bir şey yaparsam annemin gözünde yücelecektim. Nitekim annem bu olay sonrasında bir kez elimi tuttu” diye cevap verir.

Bride iş hayatına atıldıktan sonra oldukça iyi bir kozmetik şirketinde önemli bir pozisyona kadar yükselir. Kazancı iyidir. Kazandığı paradan kendisini terkedip giden annesine de para göndermektedir. Güzelliği ise dillere destandır. Ama kendiside siyah olmaktan mutlu değildir. Alımlı ve çekici olması nedeniyle bulunduğu ortamlarda bütün dikkatleri üzerine çekmektedir. Mesai arkadaşının önerisiyle beyaz giymeye başlar ve beyaz giymek suretiyle siyahi olmaktan kurtulduğunu düşünmektedir.

Bride kitap boyunca en çok erkek arkadaşının kendisini terketmesine içerlemiştir. “Aradığım kadın değilsin” diyerek Bride’ı yüzüstü bırakıp çekip gitmiştir. Hayatın acımasızlığı bir kez daha Bride’a sert yüzünü göstermiştir. Durumu kabullenmeyen Bride erkek arkadaşının peşine düşer ve erkek arkadaşına ulaşır. Açıklama istemektedir. Ve bu süreç geçmişini sorgulamasına, ırk ayrımcılığını irdelemesine, aile hayatı ve yetimhane günlerini yeniden gözden geçirmesine neden olur.

Şunu rahatlıkla söylemek mümkün, kitabın her satırı fazlasıyla etkileyici… Bir solukta okuyorsunuz ve ırk ayrımcılığının pek de üzerinde durmadığımız, üzerinde durmadığımız için yeterince hissedemediğimiz, yeterince hissetmediğimiz için tartışamadığımız keskin bir yönü ile net bir şekilde karşılaşıyoruz. Siyahların ötekileştirilmesinden kaynaklı olarak zihinlerinde açılan yaranın çapı hayli büyük oluyor.

Yazar Toni Morrison bu kitabında da bir önceki kitabı olan Sevilen’de olduğu gibi, karakterlerin ayrı ayrı gözünden olayları aktarmaya çalışmış. Bu yöntemin fazlasıyla ilgimi çektiğini söyleyebilirim. Kitabın her bir karakterinin gözünden birbirleri ile olan ilişkileri masaya yatırılmış ve her birinin hayatı gözler önüne serilmiş. Kahramanların sosyal pozisyonlar ve ekonomik pozisyonları yine karakterlerin gözleminden ve zihin dünyalarından çıkmış.

Dediğim gibi çocuklara yönelik cinsel taciz ve tecavüzlerin sıkça dile getirildiği bir kitap. Kaldırmak güç olsa da insanoğlunun acımasızlığına dair önemli veriler sunmakta. Okuyun derim. Böyle bir durumu kaldırması zor da olsa yine de okumanızı öneririm.