Tesadüfilik (Indeterminizm) mümkün müdür?

Nedensel ilkesine dayalı olarak , Sir Isac Newton tarafından temeli oluşturulan Determinizm/Belirlenimcilik, 20. yüzyılda gelişmeye başlayan Kuantum mekaniği tarafından kullanılamaz olmuştur. Atom altı parçacıkların davranışlarını inceleyen Kuantum mekaniği, Heisenberg'le birlikte hızla yol almış ve ındeterminizm/belirlenemezcilik yani tesadufilik/ Rasgelelik ilkesini benimsemistir.

Einstein’ ın "Tanrı Evrende zar atmaz" diyerek karşı çıktığı bu prensibi, bir türlü kabullenemedim. Fakat, Atom çekirdeği etrafında dönen bir elektronun yerini ve hareketliliğini/momentumunu aynı anda ölçemiyor/bilemiyor oluşumuz da yadsınamaz bir gerçekti. Bilindigi üzere buna, Heisenberg' tarafinda “belirsizlik Ikesi/prensibi” denilmisti. Ayni şekilde, bir kapta ısıtılan suyun sıcaklığının 100 dereceye ulaşmasıyla, önce hangi su moleküllerinin buharlaşıp, gaz faza geçeceği de öngörülememekte ve bu türden olaylara "tesadüfidir" denmekteydi. Konumu ve hareketliligini ayni anda olcemedigimiz bir elektronun, gelecekte nerede olacagi ve nasil hareket edecegini bilemeyisimiz, bana gore, Determinizmin/belirlenimciligin gecersizligi, anlamina gelmemekteydi. Çünkü, aynı Kuantum mekaniği, bir şekilde bir araya gelen tanecikler, birbirinden ayrılıp, her biri diğerine zıt yönde ve ışık hızıyla uzaklaştığında, birinde yapılan bir değişimin/gözlemin hemen diğerinde oluşmasını da açıklayamamakta ve bunu “Bütünsellik ilkesi” olarak tanımlamaktaydı. Sebebi henüz açıklanamayan şeylere sokaktaki insanın, “Allahın hikmeti” demesi gibi, bilim adamları da sebebini çözemedikleri olaylara, “Tesadüfen oluşuyor, bir zamanlar bir arada oldukları için oluşuyor" gibi, açıklamalar getirmekteydi. Bence bunlar, Parcacigin, simdisini tam olarak bilemememizden kaynaklanan gecici bir durumlardı. Ben, Determinizm prensibinin atom altı olaylarda da geçerli olduğuna inanıyor ve bunun şimdilik ispatlanamamasını, Kuralın yanlışlığı olarak görmüyorum.

Bu gunlerde, Fizik bilimi yeni bilgilere ulaşmaktadır. New Scientist dergisine kapak olan bir arastirmaya gore, Heisenberg'in, “Belirsizlik ilkesi” rafa kalmak uzeredir. Hollandalı fizikçi Hooft, bir atom parçacığının nerede ve ne hızda hareket edeceğini 43 saniye önceden tespit eden bir model geliştirmistir. Nobel odullu Ge-rard Hooft'un sonuclandirdigi 10 yillik arastirmasi ile, Tesadufiligi savunan bilim adamlarinin dayanak gosterdigi teoriyi curutmustur. Hooft, "Bir parcacigin nerede ve ne hizla hareket ettigini" ayni anda tespit etme olanagi saglayan bir model gelistirmis ve bir atomun 43 saniye sonra nasil hareket edecegini onceden bilme kapasitesine ulasmistir. Bu bence bir baslangictir. Cok yakinda Kuantum mekaniginin Butunsellik ilkesi de ortadan kalkacak, yani sebebi bulunacaktir.sevgilerimle.