Türkiye - Asya ve Batı

20. yüzyıl batı egemenliğinin zirve yaptığı bir asır olarak geçti. Asrımızda ise bu üstünlük batınında batısı olan ABD’ye geçti. Yer kürenin her tarafına yayılmış olan bu üstünlük özellikle ekonomi, teknoloji ve askeri sahada kendini hissettirmektedir. Bu gerçeği bir kenarda saklı tutarak geriye bir seyahat yapıp yeni yüzyılda neler gelişebilir, Türkiye için hâsıl bir ümit doğar kendimce bakmak istedim.

İki bin yıl öncesine dönerek yer küreyi etkileyenlere baktığımızda:

İlk 1000 yıla girilirken dünyanın rakipsiz tek gücü Song hanedanının yönetici olduğu ÇİN idi. 100 milyona varan nüfusu ile 310 milyon dolayındaki dünya nüfusunun 1/3’ üne sahipti. Çin 11. yüzyılda 1, 2 milyon asker gücüne sahip ve teknoloji, ekonomi, sanatta hayret verici üstünlüğe sahipti.

- Çin demir dökümünü Avrupa’dan 1500 yıl önce keşfetti.

- Kâğıdı 100 yıl önce kullandı.

- Baskı tekniğini Gutenberg’den 400 yıl önce uyguluyordu.

- Barutu 850’de bulan Çinliler bunu ilk kez 1132’de bambudan yapılan boru düzeneğiyle silah olarak Moğollara karşı kullandılar. Batı 15. yüzyılda barutla tanıştı.

Çin ilim, sanat, ticaret ve askeri alandaki bu gücü ile ilk bin yılın sonlarına kadar süper gücünü korudu.

İkinci bin yıla damgasını vuran ise Türk ve İslam uygarlığı olmuştur.
Avrupa matematikten tıbba, coğrafyadan, kamu yönetimine pek çok şeyi İslam uygarlığından öğrendi.

Yıllar süren Haçlı seferleri ile doğudan sürekli ilmi eser ve bilimsel çalışmaları öğrenip ülkelerine taşıdılar. Aynı zamanda İspanya ve orta Avrupa da kurulan Endülüs devleti (MS. 711–1492, Endülüs halkının Avrupa’dan tamamen çıkarılması ise 1609’dur) ile batı Müslüman devletinden teknik ve teknolojiyi öğrendiler (önemlileri Toledo ve Kurtuba kütüphaneleridir).

15. yüzyılda Avrupa’da kişi başı gelirin alım gücü hesabıyla yıllık 500 ABD dolarını geçmediği hesaplanır.

Ancak 19. yüzyılın ortalarına doğru bu miktarın 1000 ABD dolarını bulduğu görülür.

Batı uygarlığının dünyaya damgasını vurması 18. yüzyıldaki sanayi devrimidir. Bu devrim şu şekilde açıklanabilir:

§ Hindistan’da 23 Haziran 1753 tarihinde, Fransız birliklerini savaş alanında yenen İngilizler (Plessey Savaşı), Hint-Moğol İmparatorlarının devasa hazinesine el koymuşlardı. Bu hazinenin İngiltere’ye taşınmasıyla bu ülke ekonomisinde ortaya çıkan para ve finans olanaklarının, dokuma ve buhar makineleriyle ilgili tüm teknik buluşların 1758-1791 tarihleri arasında gerçekleşmesini açıklamada birincil argüman olduğu söylenebilir.

§ Sömürgecilik ikinci getiridir. Avrupa ülkeleri yeni koloniler oluşturarak buradan getirdikleri malları sanayide kullanmaya başladılar, işlediler ve tekrar sömürgelere sattılar. (Vikipedi)

§ 1886’da özellikle Fransızlar tarafından geliştirilen dumansız barutun silahlarda kullanılmaya başlamasıyla sömürge ve istila zenginliği hızla artmıştır.

Bu nedenle meşhur batı medeniyeti ve teknolojisi son 150 yıldaki gelişmelerin ürünüdür. Bu teknik ve medeni üstünlüğün daha yüzlerce yıl batıda kalacağı pek öngörülmüyor. Özellikle Hindistan ve Çin’deki baş döndürücü gelişmeler uygarlık ve üstünlüğün tekrar Asya’ya kayabileceği yönünde bir göstergedir.

Ülkemi seviyorum dünyada en iyi yere gelmesini istiyorum ve Asya’dan bir güneş yükselir mi? ümit ve gayretli çalışmalarla bekliyorum.

Nice güzel günlere

www.muammermurat.com 23.1.08