Tuz Gölü neden kırmızıya dönüşüyor?

Balık Sana Emanet, adlı kitabımda, “Tuz Gölü’nde yaşayan canlı var mı?” adlı yazımda bir gazete haberinden yola çıkarak, gölün artemia salina adlı zooplanktonun ölümü ile oluşan asitlerin buharlaşması sonucu kırmızıya dönüştüğünü yazmışım.

Cumhuriyet gazetesinde yer alan haber ise bunu olurlamıyor. Doğrusunu yazmaya çalışalım.

Aksaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Biyoteknoloji ve Moleküler Biyoloji Bölümü Başkanı Doç. Dr. Murat Kaya, Tuz Gölü'nün özellikle güneybatı kıyılarında yayılan kızıl rengin nedenini tespit etmek için çalışma yaptıklarını belirtiyor.

Kızıl rengi verebilecek üç canlı: Artemia salina, dunaliella salina adlı bir alg ve halobakterium denilen bir bakteri.

Kaya’dan dinleyelim: “Dunaliella salina veya halobakterium dediğimiz iki canlıdan bir tanesi veya bunların kombinasyonu şeklinde bir sonuç bekliyorduk. Yaptığımız çalışma sonucunda Tuz Gölü'nde kızıl renge neden olan canlının dunaliella salina dediğimiz bir su yosunu türü olduğunu tespit ettik. Dunaliella salina, özellikle aşırı tuzcul ekosistemlerde yaşayan bir alg türüdür. Tuz Gölü'nde yaşaması oldukça doğaldır. Dunaliella salinanın Tuz Gölü'nde aşırı derecede çoğalması olayına algal bloom demekteyiz. Algal bloom belli bir alg türünün belli bir bölgede aşırı derecede çoğalmasıdır.''

Türkiye'de flamingolar konusunda araştırma yapan Doğa Koruma Merkezi Tür Koruma Proje Koordinatörü Özge Balkız ise Tuz Gölü'ndeki kızıllığı yansıtan fotoğrafları Fransa'daki flamingo uzmanı bilim insanlarıyla paylaştığını söyledi. Fransa’dan gelen yanıtı Balkız anlatıyor:

''Flamingolar artemia salinalarla besleniyor. Artemia salinaların besin kaynağı ise dunaliella salina dediğimiz alglerdir. Tuzlu ortamlarda bulunuyorlar. Tuzluluk arttıkça dunaliella salinaların sayısı da artıyor. Dunaliella salinaların çok yoğun olduğu yerlerde o bölge kırmızı görünüyor. Sayıları ne kadar fazlaysa kırmızılık da o boyutta yoğunlaşıyor.''

Yani, gölde sular azalınca tuzluluk artıyor, dunaliella salinalar yoğunlaşıyor, bu da kırmızılığa neden oluyor. Kış aylarında göldeki su seviyesi yükselince buna bağlı olarak kızıllık yok oluyor.

Böylece kırmızılığın nedenini aydınlatmış olduk!