Uygulamalı eğitim modeli olarak Satranç

Beyinde dikkatin, hafızanın, mantık ve kıyaslamaların kontrol edildiği bölgeler belirli disiplinlerle geliştirilebilmektedir. Bunun da en kolay şekilde satranç eğitimi ile mümkün olduğu bilim adamlarınca tespit edilmiş durumdadır. Elbette zihisel gelişim için tüm akıl ve zeka oyunlarının farklı şekillerde faydası vardır ama eğitim bilimcileri tarafından satranç oyunu her zaman tüm oyunlardan farklı bir yere konmaktadır.

 

Satranç, bir oyunun ötesinde farklı değerlere sahiptir.

 

Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalar sonucunda satrancın sadece vakit geçirmek için oynanan bir oyun olarak düşünülmemesi gerektiği ve satrancın eğitsel boyutunun da olduğu belirlenmiş ve çocukların gelişimde kullanılması gerekliliği üzerinde uzlaşılmıştır.

 

Bilim adamlarınca satranç alanında yapılan araştırma sonuçlarında satranç temel eğitimini doğru şekilde almış satranç oynayan bireylerin yaratıcılık, eleştirel düşünme, karar verme, problem çözme gibi zihinsel kapasitelerinde gelişmeler olduğu tespit edilmiştir. Ayrıca satranç oynayan ve oynamayan öğrenciler üzerinde yapılan deneyler sonucunda satranç oynayan bireylerin akademik ve sosyal başarısını olumlu yönde etkilediği kayıtlara geçmiştir.

 

Okullarda Seçmeli Ders olarak Satranç

 

Milli eğitim bakanlığınca satranç, ilkokullarda seçmeli ders olarak teşvik etmesi sayesinde bir çok minik çocuk temel eğitimle birlikte satranç öğrenmeye başladılar. Özellikle özel okullarda 1. Kademede (bir çoğunda ana okulunda) satranç dersi seçmeli kulüp dersleri dışında normal ders gibi çocuklara sunulmaktadır. Bu doğru bir eğitim şeklidir. Çocuklarımızın gelişimine katkıda bulunacak eğitimlerin seçmeli olmaması gerekmektedir. Birçok veli satranca basit bir oyun gözüyle baktığı için gereken önemi göstermemektedir. Bu nedenle bazı okullarda çocuklara seçmeli ders olarak satranç harici değişik akıl ve zeka oyunları da sunulmaktadır. Çoğunlukla  bu tip derslerde masa oyunları ile çocuklar hoşça vakit geçirmektedirler ama bu oyunları isteyeneler evlerinde de oynama imkanına sahiptirler. Aynı şekilde satranç oyununu sadece oyun olarak öğrenmek çocuklara uzun vadede zihinsel gelişim açısından birşey kazandırmaz. Asıl eğitim oyun içindeki temel kuralları öğrendikten sonra başlamaktadır.

 

Satranç, zeka oyunları içinde en zor olanlarındandır ama zor olmasına rağmen en çok tercih edilen oyundur diyebiliriz. Dünya çapında milyonlarca insan satranç tutkunudur. Belki de zor olması, karmaşık olması satranç oyununu daha çekici hale getirmektedir. Ayrıca çocuklar zor gibi gözüken bu oyunu kolayca öğrenebilmektedir. Doğru şekilde satranç oynayabilmek için her an dikkatinizi oyun tahtası üzerine yoğunlaştırmanız gerekmektedir. Satranç tahtası üzerindeki figürlerin farklı şekillerde hareket etmesi oyuncuların da farklı boyutlarda düşünmesini sağlamakta, oyuncunun zihinsel becerilerinin artmasına neden olmaktadır.

 

Satranç, okullarda uygulamalı bir eğitim modeli olmalıdır.

 

Satranç eğitimi veren okulların gerçek anlamda satranç oyununu öğretme sonrasında gelişim amaçlı temel eğitimini de doğru şekilde vermelidir. Satranca yönelik temel eğitimi doğru şekilde almış çocukların ufak yaşlarından itibaren zihinsel, düşüncesel, bilişsel ve duygusal gelişimlerinde olumlu yönde farklılıklar oluşmaktadır. Okullar bu temel eğitimi vermek için doğru öğretmenlerle çalışmalı (yanlış anlaşılmasın ama satrançta aktif veya ünvanlı bir sporcu olmak, o kişinin çocuklara yönelik eğitim verebileceği anlamına gelmez) ve satranç dersini öğrenciler için okullarda bir eğitim aracı olarak kullanılmalıdır.

 

Satranç ile ilgilenen öğrencilerin çoğunluğunda

 

Dikkati arttırmak,

Hafızayı güçlendirmek,

Zekayı hızlandırmak

 

mümkündür.

 

Satrancı doğru şekilde düşünerek bir plan içinde oynayan öğrencilerin öğrenme düzeylerinde, okul ve akademik başarılarında uzun dönemli artışlar sağlandığı bilimsel çalışmalarla tespit edilmiş olup, günümüzde de başarılı örnekleri toplumumuzda mevcuttur.

 

TURGAY ÜLKER

 

 

https://www.facebook.com/turgay.ogretmen.5

 

https://www.facebook.com/groups/akilvezekaoyunlari/