Yağ karmaşası

Yağlar, protein, karbonhidratlardan sonra yaşamımız için gerekli olan üçüncü önemli maddedir. Yapılan araştırmalar sonucu insan vücudunun günde 80-85 gr yağa ihtiyacı vardır. Bu oranın daha fazlası yarardan çok zararlı olabilir.

Yağlar , kendi aralarında işlemselliklerine göre ayrılmaktadır. Doymuş ve doymamış yağlar gibi.

Doymuş Yağ Asitleri, her birine iki hidrojen atomu bağlanmış atom karbonu zincirlerinden oluşmuş moleküllerdir. Bu tür yağ asitlerinden oluşan yağlar daha serttir. Genel olarak hayvansal gıdalarda bulunan doymuş yağlar, oda sıcaklığında erimeyen iç yağ, tereyağı gibi yağlar doymuş yağ asitlerinden oluşur. Et, tam yağlı peynir, süt ve dondurma, kümes hayvanların dersinde ve yumurta sarısında bulunmaktadır.

Zeytin yağı, ayçekirdek yağı,kanola yağı, soya yağı, yerfıstığı yağı, gibi yağlar çok az miktarda doumuş yağ içerse de katı yağ değil sıvı yağ özelliğindedir.

Doymuş yağın bize zararı var mıdır?

Doymuş yağlar vücutta hem toplam kolesterol hem de kötü kolesterol olarak bilinen LDL yükselmesine neden olur. Bu da kalp hastalığı riskini arttırabilir.

Doymamış Yağ Asitleri, karbon zincirinin en az iki yerinde, iki karbon atomuna birer hidrojen atomu bağlanmıştır.

Doymamış yağlar vücudun gereksinim duyduğu zorunlu yağ asitlerinin en iyi kaynaklardır. Oda sıcaklığında sıvı haldedir ve büyük çoğunluğu bitkisel kaynaklardır. Doymuş yağlara göre bu yağlar daha yumuşaktır.

Vücudumuz doymamış yağ yağları üretmez. Bu sebeple bu yağları dışardan almamız gerekiyor. Vücudumuzda düzenli doymamış yağ gereksinimi alınmazsa deride kuruma, büyüme ve gelişme  bozuklukları, böbrek rahatsızlıkları gibi sıkıntılarla karşılaşabiliriz.

Doymamış yağlar tekli doymamış yağlar (Monounsature)

Çoklu doymamış yağlar ( poliansature) diye ikiye ayrılır. Tekli doymamış yağlara; zeytin ve konola yağları, fındık, fıstık. Ceviz gibi kabuklu yemişler; yer fıstığı, badem yağı, avokadoyu tekli    doymamış yağlara örnek verebiliriz. Bu yağlar oda sıcaklığında yavaşça katılaşır.

Tekli doymamış yağ asidine zeytinyağının rafine edilmemiş şekli ile kansere ve kalp hastalıklarına karşı muhteşem bir koruyucudur.

Yapılan bilimsel araştırmalar ve tıbbi çalışmalar sonuçları zeytin yağından günde 25 ml kullananlarda kötü kolesterolün azaldığını, iyi kolesterolün arttığını göstermekte. Zeytin yapraklarında olevropein antioksidan içeren önemli madde antibiyotiklere cevap vermeyen enfeksiyonlara da iyi geldiği yine araştırmalar sonucunda bilinmektedir. Vücudumuzda Olevropeinden oluşan elenolic adlı asidin virüs geçişine HIV’yi önlediğini, şekeri düşürdüğünü ve mikropları öldürdüğünü bilimsel raporlarla açıkça ortaya konuluyor.

Tekli doymamış yağlardan bahsettik ve örnekler verdik. Şimdi birde çoklu doymamış yağlar var bunlara kısaca değinelim.

Çoklu doymamış yağ asitlerine omega 3 ve omega 6 yağ asitlerini örnek verebiliriz.

Omega 3 yağ asitleri alfa linolik asittir. F vitamini olarak bilinen insan vücudu için vazgeçilmezdir. Alfa linolik asit ( 3 çift bağ içeren 18 karbonlu çoklu doymamış yağ asididir.)

Somon, sardayla, uskumru, ton balığı gibi soğuk su balıklarında bol miktarda bulunmaktadır. Balıklarda bulunan bu yağ asidinin asıl kaynağı besledikleri deniz yosunlarıdır. Yağlı deniz balıklarından başka keten tohumu ve yağında, kanola yağında, soya yağında ve fındıkta bulunmaktadır.

Omega 6 yağ asitleri ise linolik asittir. Linolik (omega 6 serinsinden iki çift bağlı, çoklu doymamış elzem yağ asididir).

Mısır özü, ayçiçeği, soya fasülye yağlardır.

Birde trans yağlar vardır. Bence sağlığımız açısından uzak durulması gereken en tehlikeli yağlardandır.

Trans yağlara çoğu açıklamalarda metabolik zehir olarak tanımlanmıştır. Vücutta LDL (kötü kolesterol) düzeyini de düşürmektedir. Özellikle göğüs kanseri riskini arttırdığı düşünülmektedir. Kraker, margarin, patates, cips, patlamış mısır, vb. yiyeceklerde defalarca kullanılan sebze yağları gerçekten sağlığımız açısından çok zararlı.

Sağlığımız için çok faydalı aynı zamanda yanlış seçimler yaptığımızda zararlı olabilecek yağları anlatmaya çalıştım.

En azından bilgilendikçe sağlığımız içinde doğru tercihler yapabileceğimizi düşünüyorum ne kadarı doğru,  ne kadarı yanlış bunları bilmekte fayda yok mu sizce ?