Yatlara mazot neden ucuz? Hak mı, haksızlık mı?

Ülkemizdeki denizcilik sektörünün gelişmesi, deniz taşımacılığının toplam taşımacılıktaki payının arttırılması maksadıyla, 1 Ocak 2004 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanarak,  "özel tüketim vergisi genel tebliği’nce" yük ve yolcu taşıyan gemilere, ticari yatlara, hizmet ve balıkçı gemilerine miktarı her geminin teknik özelliklerine göre tespit edilmek suretiyle ÖTV sıfır fuel oil ve motorin satışı yapılmaktadır.

Düşünüldüğü zaman uygulamanın mantıklı olduğu, kuşkusuz ki denizcilik sektörünün gelişimine katkı sağlayacağı bir gerçek. Fakat burada dikkat edilmesi gereken konu, Türkiye gibi bir ülkede bu uygulamanın kontrolünün zor olacağı, suiistimale açık bir uygulama olduğu ve akaryakıta bağımlı sektörlerde tepkiyle karşılanacağıdır. Nitekim de öyle olmuş, uygulama çok tepki toplamış ve oldukça fazla bir şekilde suiistimal edilmiştir. Özellikle tarım, karayolu ulaşımı ve taşımacılığı sektörleri yoğun tepki göstermiştir.(benim kendi görüşüm; yeterince tepki gösterilmemiş ve bu konu unutulmuştur)

Ben bir çiftçi çocuğu olarak, babamın gecesini gündüzüne katarak akıttığı terin karşılığını alamadığına birçok defa şahit oldum. Peki neden alamıyor? Ürettiği bir kilo buğdayı 67 kuruşa satarken bir litre mazotu 3,80 TL’ye bir çuval(50 kg) gübreyi 60-70 TL’ye aldığı için. Tabi ki sadece bu örnekler yeterli değil, daha birçok parametreye bağlı bu durum. Konuyu saptırmadan devam edeyim.

Türkiye'de denizcilik sektörü tam anlamıyla gelişmedi, kabul ediyorum. Peki, tarım sektörü çok mu ileride? Türkiye kendi kendine yetebilecek ve ihracat yapabilecek seviyede bir tarım ülkesiyken, maalesef yanlış tarım politikaları nedeniyle tarımda bile yavaş yavaş dışa bağımlı hale gelmektedir. Yüksek giderleri karşılayamayan çiftçimiz tarlalarını bir bir bırakıp şehirlere göç etmekte, sabit ücretli işlerde çalışmayı daha mantıklı görmektedir. Mavi yolculuk(yat turizmi) fiyatlarının düşmesi, kalitesinin artması, tarım sektörünün geri kalmasından daha mı önemlidir? Yazımın başında denizcilik sektöründe sıfır ÖTV’li yakıt uygulamasını sektörel gelişim açısından olumlu gördüğümü belirtmiştim. Fakat diğer akaryakıta bağımlı sektörler görmezden gelinir ve bu bağlamda bir adaletsizlik söz konusu olursa(ki var), bu hem insanımızın devletine olan güveninde sarsıntıya, hem de toplum içi sosyal dinamiklerde çatlaklara neden olur(denizcilik sektöründe faaliyet gösteren insanlarla,  diğer akaryakıta bağımlı sektörlerdeki insanların maddi güçleri açısından kıyaslanması) sanki güçlü olanın kayırılması.

Sıkıntı sadece yazdıklarımdan ibaret değil, kaldı ki bir de bu uygulamanın birçok uygulamada olduğu gibi suiistimali konusu var;  Türkiye gibi sosyal ahlakın yerlerde süründüğü bir ülkede bu durumun böyle olmasını ben normal karşılıyorum artık. Peki, nedir bu suiistimaller?

Birçok şahsi yat sahibi, yatlarını kiraya veriyormuş(ticari faaliyet) gibi göstererek ucuz yakıt hakkından faydalanmaktadır. İhtiyacından fazla ucuz yakıt alan şahıslar/şirketler bu ucuz yakıtı illegal yollardan satmaktadırlar. Bazı büyük tır, otobüs filosu sahibi şirketler ya da bir araya gelerek ekonomik güç oluşturan küçük işletmeler ticari yat/tekne satın alarak karayolu araçları için ucuz yakıt teminine gitmektedirler.

İstanbul’da röportaj yapılan Cengiz kaptan bakın ne diyor; "Limanlarda aldığımız duyumlara göre bir kısım balıkçı tekneleri alacakları yakıtın üzerinde ürün satın alarak bu yakıtı bayide bırakıyor ve sadece parasını alarak limanda beklemeye devam ediyor. Jurnalini, liman defterini hazırlasa da limanı terk etmeyerek durduğu yerde kar ediyor. Bundan tekne sahibi de tayfa da memnun, neden olmasınlar ki!"

Bunlar birkaç farklı örnek, daha bilmediğimiz, duymadığımız birçok yöntem olduğu kesin. İşin acı tarafı şu ki, tarım sektörüne getirilecek bir ÖTV indiriminin de fazlasıyla suiistimal edileceği gerçeği.

Sonuç olarak; bu uygulamanın adil olmadığını ve son verilmesi gerektiğini düşünüyorum ya da aynı uygulamanın akaryakıta bağımlı diğer sektörlerde de yürürlüğe girmesini.(özellikle tarım sektörü)

AMA, AMA, AMA, her şeyden önemlisi, sosyal ahlak değerleri kuvvetli, hiçbir şeyin suiistimal edilmediği bir toplum ve bir ülke arzu ediyorum.

http://blog.milliyet.com.tr/sosyal-ahlak-ve-turkiye/Blog/?BlogNo=508985

Herkese sonsuz saygılarımı sunuyorum.  22.10.2015 / Özkan SARI