Yıllık izinlerin çok parçalı kullanımı

Yıllık izinlerin kullanımı

Ülkemizde yıllık izinlerin kullanımı elbette Avrupa ülkelerindeki gibi uluslar arası geziye dönüşmüyor. İnsanlarımız genellikle yıllarca önce ayrıldıkları ve yılda bir kez hasret giderdikleri memleketlerine ve akrabalarına uğramak amacıyla izin kullanmaktadırlar.

Son yıllarda gelir seviyesinde yükselme olan çalışanlar özellikle yazın sahillere veya uzun bayram tatillerinde otellere gidiyor ise de bu genel içinde fazla yer tutmamaktadır.

Peki yıllık izinlerini memleketine bile gitmeden çalışmakta olduğu büyük şehirde geçirenler yok mu? Hem de azımsanmayacak kadar.

Burada yıllık izinlerin kullanımında iş kanunun emredici hükmü olan 53. Madde ile başlayan ve asıl olarak 56. Madde ile getirilen sınırlamanın artık gereksiz kaldığına inanıyorum. Bu maddede “Ancak, 53 üncü maddede öngörülen izin süreleri, tarafların anlaşması ile bir bölümü on günden aşağı olmamak üzere en çok üçe bölünebilir.”

Özellikle izinlerin en çok üçe bölünmesi gibi bir emri vaki var ki bu talep işçiler içinde bağlayıcı. İşçiler İstanbul’dan Adapazarı’na her hafta cumartesileri izin alarak 2 gün gitmek istiyor ve yasa buna engel.

Ben bu yasal düzenlemenin işçinin isteği halinde 14’e bile bölünebilir anlamı kazandırılması gerektiğini savunuyorum. İşveren her seferinde böyle bir uygulama yasada yok deyip geri çevirdiğinde işçi yasal düzenlemeyi yapana çatmaktadır. Zira muhatap bir yerde düzenlemeyi yapandır. Peki neden istediği süre kadar yıllık izinden kullanamasın. 2 gün, 3 gün şeklinde. Burada yasa koyucu başta anlattığımız hikayeyi dikkate almaktadır. İnsanlar evlerine memleketlerine gitsinler ve orada bir nefes alıp 10 gün kaybolsunlar istiyor. Bu süre dinlendirici olsun ve insanlar maral kazanarak işine dönmekle iş kazalarını azaltsın ve verimlilik artsın istiyorlar.

Ama isteyen özellikle yakın iller için isteyen her istediğinde yıllık izninden bir kısmını kullanamadıkça 365 gün içinde 14 gün izin alacağın var denmiş olmanın anlamı kalmıyor.

Ha hiç iznini kullanmayan insanlar da yok değil. Ben aynı şehirde çalışıyorum buradan çıkıp bir yere gideceğim yok ki. Neden yıllık izin kullanayım. Eğer bunun yerine yıllık izin ücreti verilse daha güzel. Diyen işçilerde az değil. Ama yasa buna da izin vermez. Bu konuda haklı olabilir. Zira ekonomik yönden iyi durumda olmayan Türk işçileri büyük bir oranda izin parası olmayı izin kullanmaya tercih eder. Öyle ki, fazla mesaiye kalan işçiler fazla mesai ücreti için kendilerini şanslı hissediyorlar.

Zaten Brezilya ve Arjantin’den sonra dünyanın en çok fazla mesai yaptıran ülkesiyiz. Ne hikmetse bunu da anlamıyorum. İşler 8-9 saatte bitmiyor da ilave 2 saatte bitiyor.

Burada verimi ya çalışma gayreti düşen işçinin işverene daha fazla maliyet yüklediğinin çoğu işveren farkında bile değil. Yeni bir vardiya ile canla başla çalışan işçiler yerine yorgun işçilerle 2-3 saat daha devam etmeye çalışıyorlar. Hatalı ürün, fire, iş kazası artıyor tabi. Maliyet kime, işverene elbette.

Ben yıllık izinlerde sürenin serbest bırakılması işçi ile işverenin anlaşmasıyla dilerse iznin tamamının birer günle kullandırılabilmesini savunuyorum ve bunu dile getirdim.

Hayırlı iş hayatı dileğimle.

Muammer MURAT

İnsan kaynakları yönetim danışmanı

14.9.2011