Yüzüklerin Efendisi

Yüzüklerin Efendisi, yani her şeyin başlangıcı…

Sizlere, bu başyapıtın film tarafından değil de kitap tarafından bahsedeceğim. Yüzüklerin Efendisi nedir? Nerede geçmektedir? Ve nasıl ortaya çıkmıştır?

“Öncelikle Yüzüklerin Efendisi nerede geçmektedir?” sorusu ile başlamak istiyorum.

 Yüzüklerin Efendisi, yazarı J.R.R Tolkien’in hayali dünyasındaki Orta Dünya kıtasında geçmektedir. Tolkien Yüzüklerin Efendisi’nden önce Orta Dünya da bir çok kitap yazmıştır. Bunlar ilk olarak çocuklarına öykü yazmasıyla ortaya çıkmaya başlamıştır.

 “Nasıl ortaya çıkmıştır?” sorusuna ise, sizlere Tolkienden biraz bahsederek başlamak istiyorum.

Tolkien 1892 yılında Güney Afrika’da doğmuştur. Dilbilim ve Eski İngilizce konularında uzmanlaşarak Oxford Üniversitesi’nde İngilizce Profesörü oldu. Mezuniyet yıllarından sonra ise Orta Dünya hakkındaki kısa öykülerine başladı.

İlk ciddi romanı Simirillion’u yazdıktan sonra kitabı yayınevlerine gönderdi. Kitap Orta Dünya’da geçmekle birlikte, Sauron’un ortaya çıkması, Güç Yüzükleri’nin yapılması gibi konuları içeriyordu. Her şeyin başlangıcını anlatmaktaydı. Fakat yayınevleri  kitabı basmayı reddettiler.  Muhtemelen bu dehanın saçmalamış olduğunu düşünmüşlerdi.

Daha sonra ise  “Hobbit” kitabını yazdı Tolkien. Ve bu kitap basıldı. Lakin roman çok eleştiri aldı. Hatta bazıları, böylesine deneyimli bir profesörden, saçmalıklar içeren bir romanın çıkmasına çok sinirlenmişti. Ve Tolkien bu roman ile eleştirilerin odağı haline geldi.

Muhtemelen Hobbit’ten sonra  Orta Dünya ile ilgili kitap yazmaktan vazgeçmiş olmalıydı. Bu fikre Tolkien’in arkadaşlarına, editörlerine ve yapımcılarına yazmış olduğu mektupları okuduğum için ulaşıyorum. Çünkü Tolkien mektuplarından birisinde, şöyle bir cümle kullanmıştı: “ ‘Hobbit’in devamını yazmaya karar verdim’.-Yüzüklerin Efendisi- Ve şimdiden yedi bölüm oldu. Fakat şundan eminim:bu bir masal değil.”

Sonra Hobbit’in devamı ile Yüzüklerin Efendisi’ni ortaya çıkarttı. O tepkilere aldırış etmeden bu işe devam ederek, kendi dünyasını oluşturma yolunda emin adımlarla ilerledi. Ve bu şaheser, günümüzde mevcut olan bütün Fantastik Romanların öncüsüdür. Bunu net bir şekilde söyleyebilirim. Çünkü Yüzüklerin Efendisi’nden sonra Fantastik Edebiyat’a büyük bir önem verildi. Ve Tolkien günümüzde bu işin “babası” olarak sıfatlandırılıyor.

 Ve acıdır ki: yayınevlerinin beğenmediği Simirillion, Tolkien öldükten sonra oğlu Cristopher Tolkien tarafından basılmıştır. Daha sonrasında ise bunu bir çok şey izlemiştir.

Tolkien öldükten sonra basılan tek kitap Simirillion değildi. Eğer yanlışsam affedin ama yaklaşık on beş kitap daha yayınlanmıştı. Bunların arasında “Tom-Bombadil’in Maceraları” ve “Kayıp Öyküler Serisi” vardı.  Ve Tolkien’in en son eseri 2009 yılında basılmıştır.

“Yüzüklerin Efendisi nedir?” sorusuna geldik.

Kitabı şu an elimde ve roman’ın arkasındaki bir paragrafta aynen şöyle yazıyor:

“Dünya ikiye bölünmüştür; denir Tolkien’in yapıtı söz konusu olduğunda: Yüzüklerin Efendisi’ni okumuş olanlar ve okuyacak olanlar. Artık Türkiyeli okur da okumuş olanlar tarafına geçebilecek!”

Muhtemelen Yüzüklerin Efendisi’nin konusunu bilmeyen yoktur fakat ben yine de birkaç cümle ile özetleyeceğim.

Yüzüklerin Efendisi, Frodo ve Sam adındaki iki hobbit’in tek yüzüğü Hükümdağı ateşine atmak için yapmış oldukları destansı yolculuğu anlatmaktadır. Bu konunun en basit hali. Bunun yanı sıra dostları olan Gandalf, Aragorn, Legolos gibi isimler bu iki hobbit’İn yolunu açmak için yaptıkları mücadelelerin yanında Orta Dünyadaki katıldıkları destansı savaşları anlatır.

Bir açıdan bakarsanız bir fantezi romanı, başka bir açıdan baktığınızda, insanlık durumu, sorumluluk, iktidar ve savaş üzerine bir roman. Bir yolculuk, bir büyüme öyküsü;fedakarlık ve dostluk üzerine, hırs ve ihanet üzerine bir roman.

Kısacası, Yüzüklerin Efendisi Fantastik Edebiyat’ın başlangıcı…