21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günün Ardından

Geçtiğimiz günlerde 21 Aralık günü Dünya Kooperatifçilik Gününü kutladık. Bu gün kutladığımız kooperatifçilik günlerinden sadece biri idi. Çünkü dünyada her yıl iki kooperatifler günü kutlanmaktadır. Birincisi Rochdale Haksever Öncüleri Kooperatifinin kurulduğu 21 Aralık tarihini dikkate alan Dünya Kooperatifçilik Günü kutlamasıdır Diğer bir kooperatifçilik günü de Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin kurulduğu 5 Temmuz 1895’i dikkate alan gündür. Her iki günde kooperatifçilik konusunda dünyada farkındalığın artırılmasına katkı sağlamaktadır.

Birinci kutlama gününün seçildiği Rochdale Haksever Öncüleri kooperatifi,  İngiltere’de, Manchester’in bir varoşu olan Rochdale’de 21 Aralık 1844’de kurulmuştur. Rochdale tüketim kooperatifi açılırken İngiliz işçi hareketinin önceki kooperatif deneyimlerinden faydalanılmıştır. Bugünkü kooperatifçilik ilkelerine benzer kurallar dünyada ilk defa ortaya konmuştur.

Diğer bir kooperatifçilik günü olarak seçilen  günde ise Uluslararası Kooperatifler Birliği’nin kurulduğu 5 Temmuz 1895’i dikkate alan gündür. ICA Genel kurulunda alınan bir karar ile 1995 yılından beri Uluslararası Kooperatifler Günü olarak Temmuz ayının ilk cumartesi günü kutlanan ve Birleşmiş Milletler tarafından da resmen kabul edilen gündür.  

İkinci kutlama günün belirlenmesinde en önemli neden dünyada değişen ekonomik politikalar çerçevesinde, insani ve çevre değerlerini bir tarafa bırakmak isteyen, serbest piyasa ekonomisini kendi beklentilerine göre şekillendirmeye çalışan çevrelerin kooperatiflere karşı yarattıkları olumsuz havayı yok etmektir. Yaşanan global krizler karşısında kooperatiflerin kooperatiflerin başardıklarını dünya ile paylaşmaktır. Dünya kooperatifçilik hareketinin dünya genelinde yaşadıkları sorunlar ve bu sorunlar karşısında kooperatiflerin önemini ortaya koyma çabasıdır.

Bu nedenle 1980’li yılların ikinci yarısında Uluslararası  Kooperatifler  Birliği (ICA) ve  Kooperatifleri Tanıtma ve Geliştirme Komitesi (COPAC) üyeleri kooperatif hareketlerin uyumlaştırılması konusunda çalışmalar başlattı.  Bu çalışmaların ardından 16 Aralık  1992 tarihinde 47/90 nolu BM kararı ile  bir Uluslararası Kooperatifler Günü oluşturulmasına karar verildi. BM,ICA'nın 100. Kuruluş  yılı olan 1995 yılının temmuz ayının ilk cumartesi günününUluslararası Kooperatifler Günüolarak kutlanmasınakararverdi. Böylece ICA’nın 1923’den beri her yıl kutladığı 21 Aralık Dünya Kooperatifçilik Günü, yanında Temmuz ayının ilk cumartesi günüde Uluslararası kooperatifçilik günü olarak kutlanmaya başlandı..  

BM 23 Aralık 1994 tarihve 49/155 sayılı karar ile de örgüte üye üye hükümetlerin kooperatiflerin ulusal kalkınma stratejileri hazırlanırken ekonomik, sosyal ve çevresel sorunların çözümüne olan katkısının dikkate alınmasını, üye ülkelerin kooperatiflerin faaliyetlerini engelleyen hukuki ve idari sınırlamaları yeniden gözden geçirmelerini önerdi. Ayrıca başta hükümetler, olmak üzere konu ile ilgili uluslararası örgütleri de 47/90 sayılı karar çerçevesinde her yılın temmuz ayının ilk cumartesi gününü uluslararası kooperatifler günü olarak kutlamaya  davet etti

Böylece 1995 yılından beri kutlanan Uluslararası Kooperatifler Günü her yıl bir tema seçilerek kutlanmaya başlandı. Bu temalarla dünyadaki güncel sosyal ve ekonomik gelişmeler ve de sorunlar karşısında kooperatiflerin ortaya koyacağı çözümlere dikkat çekildi. 2014 yılında da “Kooperatif işletmeler : herkes için sürdürülebilir bir kalkınmayı sağlamak» başlığı tema olarak seçildi. Kalkınmada kooperatiflerin önemi ortaya kondu.

 Bugün birçok ülkede birinci kooperatifçilik günü yerine temmuz ayının ilk cumartesi Uluslararası kooperatifçilik günü olarak dikkate almaya başlamıştır Tabii kooperatifçilik günlerinin hangisi kutlanırsa kutlansın bir ülkede kooperatifçilik hareketinin nereleri başardığını ve neleri başaracağının gösterilmesi bakımından önemlidir. Çünkü günümüz dünyasının da karşı karşıya kaldığımız global sorunları çözmek içinde buna ihtiyacı vardır. Kısacası bugüne kadar izlenen politkaların açtığı yaraların sarılmasında toplumda kopan imece ve dayanışma bağlarının yeniden kurulmasında çözüm kooperatiflerdir.