5 dakikada Epikür

Antik çağ filozoflarından olan Epikür, hepimizin mutluluğu bulabileceğini iddia etmektedir, tabii onu doğru yerde arama koşuluyla… Ona göre hayatta mutsuz olanlar bunu yanlış yerde arayanlardır.

Epikür’ün geliştirdiği ahlak felsefesinin ana düşüncesi mutluluktur. Filozofun ana görevi de mutluluğa giden yolu araştırmaktır. Doğru yolu ve yaşamı bulabilmek için gerekli olan bilginin üretilmesi de mantık aracılığıyla olacaktır. Doğru bilgi olmadan, doğru eylemlilik olmayacaktır. Bunun ölçütü, duyu verileri ile haz ve acı duyumlarıdır.

Epikür’e göre; insan, tanrı ve ölüm korkusundan kurtulmalıdır. Kuruntulardan ve ön yargılardan arınılarak buna ulaşılabilir. Ölümsüzlük  ya da ruh göçü yoktur. Şöyle ki; “Ölümden korkmak anlamsızdır, çünkü yaşadığımız sürece ölüm yoktur, ölüm geldiğinde ise artık biz yokuz…”

Felsefesinde istenç özgürlüğü fikri vardır. İnsan, mutlak ve kaçınılmaz bir zorunluluğun kölesi olamaz. O, kendi kaderini belirleyebilir. Felsefenin görevi ise, insana bunun kanıtlanmasıdır. Elbette insan iradesi birçok içsel ve dışsal koşul tarafından belirlenmektedir ancak insan bunlara rağmen kendi kararını verebilmekte, hatta içinde bulunduğu koşullar hakkında da kararlar alabilmektedir, bu anlamda koşullarına mutlak anlamda bağlı değildir.

Kural, insan için bir hapishanedir. Çünkü, insanı hapseder ve onun özgürlüğünü elinden alır. Epikür’e göre ‘ETİK’ temeldir. İnsana neyin doğru neyin yanlış, yani mutluluğa ulaşmak için neyin yapılması, neyin yapılmaması gerektiğini gösterir.

Bilgelik, erdemdir. Erdem, doğru yaşamaktır. Doğru yaşamak da mutluluğu aramak ve ona ulaşmakla bağlantılıdır. Bilgeliğe yaraşan insani ilişki biçimi dostluktur.

Ampirist ve materyalist düşünce geleneği, Epikür’ü öncüleri arasında değerlendirmektedir. Ampirizm, deneycilik demektir. Bilgi, duyumlar sayesinde deneyimle kazanılabilir. İnsanın zihninde doğuştan bir bilgi yoktur. İnsan zihni, bu nedenle boş bir levha (tabula rasa) gibidir.  Bilginin kaynağında aklı gören rasyonalizm geleneğine karşılık deneycilik, her tür bilginin sonradan deneyimle kazanılacağından bahseder.

Beş dakikamızın sonuna yaklaşırken Epikür’den sözlerle bitirelim:

-Özgürlük, kendi kendine yetmenin en yüce meyvesidir.

-Asla mutlu olmayan insan, hiçbir şeyle mutlu olamaz.

-Gizlilikte yaşa!

-Eğer bir insanı mutlu etmek istiyorsanız, onun zenginliğini arttırmak yerine, tutkularını eksiltin…