İzmir'in Ezanları

Son zamanlarda, böylesine sık duymaya alışık olmadığım, makam ve nota formu korunarak harikulade icra edilmekte olan ezanlar dinlemeye başladım Karşıyaka’daki evimin balkonunda. Ve hemen ardından da biri bitip diğeri başlayan, kötü ve eğitimsiz sesler tarafından, sırf okunması gerektiği için okunan ve iman sahibi mütedeyyin insanlarımızı bile rahatsız eden ezanları, neredeyse hiç duyamadığımı fark ettim.

Ufak bir araştırmadan sonra, bir süreden beri İzmir’de ezanların merkezi sistemden okunduğunu öğrendim. Benim gibi bir musiki gönüllüsü için serin imbatlı bir İzmir gecesinde, balkonunuzda oturmuş tavşankanı çayınızı içerken, eğitimli ve harikulade bir sesten, Hicaz makamında icra edilen müthiş bir yatsı ezanı dinlemenin zevkine ve gönül ikliminizde meydana getirdiği uhrevi hoşluğun tadına doyum olmaz inanın.

Bu durumu yazmayı düşündüm ama öncelikle konuyu tam olarak ve ilk elden öğrenmek adına İzmir İl Müftülüğü ile bağlantı kurdum. Çok kısa bir süre içinde İzmir İl Müftü Yardımcısı Sayın İlyas Öztürk bana döndüler. Kendilerinden de aldığım bilgiler doğrultusunda konunun ayrıntılarını sizlerle paylaşmak istiyorum.

Öncelikle belirtmeliyim ki İzmir Müftülüğü, merkezi sistemden ezan okunması uygulamasına 2008 yılının Kasım ayında geçmiş. Buradan da, benim bu durumun farkına varabilmem için yaz gelip, balkon sezonunu açmamın gerektiği anlaşılıyor tabi ki.

Uygulama başladığında, tüm İzmir genelinde duyulan o ezanlar, Kemeraltı’ndaki tarihi Hisar Camii’nde okunmaktaymış. Ancak Hisar Camii, Vakıflar Müdürlüğü tarafından onarıma alınınca, yine bir başka Kemeraltı camii olan Şadırvanaltı Camii’nden icra edilmeye devam edilmiş. Halen de oradan okunmaktaymış.

Sayın İzmir İl Müftü Yardımcısı’na, ezanların kimler tarafından okunduğunu sordum. Müftülük bünyesinde, bu konuyla ilgili olarak bir komisyon kurulmuş. Bu konuda istekli, gönüllü ve tabi ki ehil olan müezzinler arasından, şu anda görev yapmakta olan 17 kişi belirlenmiş. Bu ekip, İstanbul Müftülüğü’nde kısa bir musiki eğitimine de tabi tutulmuş.

Ezan okuma eğitimlerini veren kişinin ve bazı müezzinlerin de konservatuar eğitimli olduklarını ifade etti, kısa telefon görüşmemizde Sayın İlyas Öztürk.

Son olarak, İzmir İl Müftü Yardımcısı’na; çok merak ettiğim genel bir konuyu sordum. Bu da, vakit ezanlarının belirli makamlarda okunması hususuydu. Zira bu konularla ilgili olduğum için önceleri de yapmış olduğum araştırmalarda, okuduğum ve taradığım kaynaklarda farklı şekillerde bilgilere rast gelmiştim.

Kendileri Bana; sabah ezanının saba, öğle ezanının uşşak, ikindi ezanının rast, akşam ezanının segah, yatsı ezanının ise hicaz makamlarında okunmasının, uygulamadaki genel kabul görmüş bir alışkanlık olduğunu ifade ettiler. Pek tabi ki bu durumun, dinen bir bağlayıcılığı yok.

Değerli dostlar, çok bilinen bir ifade vardır. Kur’an ve Ezan; Arabistan’da indi, Mısır’da okundu, İstanbul’da yazıldı denir. Yani biz hat sanatımızla ileri çıkmışken, güzel okuma konusunda Mısır ün yapmıştır. Ama Ben de diyorum ki Türkler de, en az Mısırlılar kadar güzel okumaktadırlar.

Pek bilinmez ama Dünya tarihinin en çok okunan ve bilinen müzik eserlerinin başında Üstad Itri Dede’nin, segah makamındaki muhteşem “Tekbir”i gelmektedir. O nağmeleri samimiyetle dinleyip de etkilenmeyecek insan evladı yok gibidir.

Son olarak vermiş oldukları bilgilerden ve nazik ilgilerinden dolayı İzmir İl Müftü Yardımcısı Sayın İlyas Öztürk’e ve bu çok yerinde ve başarılı uygulamaları için İzmir İl Müftülüğü’ne teşekkürler ediyorum.

Yarın başlayacak ve İslam inancında kutsiyeti yüksek olan “üç aylar” nedeniyle de tüm inananları tebrik ediyor; insanlığa sağlık, barış ve huzur getirmesini temenni ediyorum.


Bazılarının tabiriyle "Gavur İzmir"in, harikulade "Ezan-ı Muhammedi"lerini dikkatle dinleminizi; gönülden tavsiye ediyorum. İnanın, anlamak isteyenlere çok şeyler anlatacaktır...


Not: İzmir İl Müftü Yardımcısı İlyas Öztürk Bey, bugün Beni telefonla aradılar. Yazımla ilgili teşekkürleriyle birlikte, bir konu hakkında düzeltmede bulundular. Ben de bu düzeltme ve ilave bilgileri, memnuniyetle paylaşmak istiyorum.

İzmir'in ezanlarını okuyan, özel olarak seçilmiş müezzinler, bu seçimden sonra tabi tutuldukları kısa musıki eğitimlerini İstanbul Müftülüğü'nde değil, İzmir Müftülüğü bünyesinde gerçekleştirmişler. Eğitmen/hocaları ise İstanbul'dan gelmiş. Konservatuar çıkışlı bir ilahiyatçı olan eğitmen Sayın Habil Öndeş, aynı zamanda ezan icraında İstanbul tarzını yerleştirmeye ve kabul ettirmeye çalışan bir değerli san'at ve din adamı imiş. (A.S.-29/06/2009)



Diğer İzmir yazılarımdan bazıları:

@ "İzmir'in Adamları": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=128237

@ "İzmir'in Keneleri": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=180146

@ "İzmir'in Bayrakları": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=42528

@ "İzmir'in Asansörü": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=23845

@ "Dün Sabah İzmir, Aşık Olmuş Gibiydi": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=158918

@ "Şemikler Ne Demek Usta?": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=148367

@ "İzmir'in Kardanadamı": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=153254

@ "İzmir Sırılsıklam, Islaktı Gözlerim Gibi": http://blog.milliyet.com.tr/Blog.aspx?BlogNo=172258

@ Tüm İzmir yazılarım için: http://blog.milliyet.com.tr/Arsiv.aspx?UyeNo=472576&KategoriNo=114



Not: Yazı fotoğrafı www.panoramia.com adlı siteden alınmıştır.