Hacı Bektaş-ı Veli Kimdir?

Sevgi, muhabbet kaynar, yanan ocağımızda .
Bülbüller şevke gelir, gül açar bağımızda .
Hırslar, kinler yok olur aşk meydanımızda .
Arslanla, ceylan dosttur kucağımızda .

Ruhumuza huzur ve sevgiyi yayarak bizleri bambaşka alemlere sürükleyen bu derin sözler, Türk İslam Düşünürlerimizden olan Horasan ereni Hacı Bektaş-ı Veli’ye aittir..

Bu anlamlı sözlerin ışığında Hacı Bektaş-ı Veli'yi tanımak, bilmek ve aydınlanmak!

Hacı Bektaş-ı Veli, Horasan’ın Nişabur kentinde, Seyyid İbrahim Sani ve Şeyh Ahmet kızı Hatem Hatun’un oğlu olarak ve insan sevgisini, altın bir gönülle sunmak için, dünyaya gelir.. (Tahmini 1243-1248)

Annesinden ve babasından da eşitlik ve insan sevgisine dayalı bir aile terbiyesi aldığı söylenilen Hacı Bektaş-ı Veli'nin böyle bir çocukluk dönemi geçirerek büyüdüğü söyleniyor..

Hacı Bektaş-ı Veli kendi desturuyla da ilerlerken ne gibi düşüncelerle yol almıştır?

Türkistan Piri Hoca Ahmet Yasevi Kültür Ocağı’nda bir dönem eğitim almış ve müsbet ilim tahsil etmiştir.. Ünlü düşünür, Ahmet Yesevi Okulunda matematik, fizik, edebiyat, felsefe ve diğer bilimlerin de eğitimini alan Hacı Bektaş-ı Veli, daha sonra, Ahmet Yesevi’nin halifelerinden olan, Şeyh Lokman Perende’nin tasavvuf derslerinden de faydalanır.

Şair Ömer Hayyam, Feridettin Attar, Şeyh Numan’dan da feyz aldığı biliniyor.. Ve o zamanlarda bilim adamı ve düşünürün yetiştiği engin bir kültür birikimi olan şehirmiş Horasan..

Türk ve Dünya İslam Tarihinde derin ve benzersiz bir düşünce ilmi bırakan Hacı Bektaş-ı Veli’nin Tanrı ve insan sevgisiyle yoğrulmuş dünyasını bilmek, hissetmek ve onu tanıyıp anlamaya çalışmak ne doyurucu bir nimet olur değil mi?

İnsan sevgisine hasret bizlere!
İşte onun dünya görüşünü ve felsefeni anlatan sözlerinden örnekler :

Ara bul

İncinsen de incitme

Kadınları okutunuz

Eline, diline, beline sahip ol.

Her ne ararsan, kendinde ara

Arifler hem arıdır, hem arıtıcı

Marifet ehlinin ilk makamı edeptir

İnsanın cemali, sözünün güzelliğidir

Hiçbir milleti ve insanı ayıplamayınız

Nefsine ağır geleni kimseye tatbik etme

İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır

Düşünce karanlığına ışık tutanlara ne mutlu

Nebiler veliler insanlığa Tanrının hediyesidir.

Hacı Bektaş-ı Veli'ye ait olan bütün sözler sanki gümüşten incilerdir.. Onun felsefesinin yolu, sevgiden, barıştan başka yol değildir . Bu yol bilim yoludur, inanç yoludur, insanlık yoludur..

Hacı Bektaş-ı Veli, Horasan’dan aldığı eğitimin tokluğuyla, aydınlığıyla daha ileri bir dünya görüşünü savunup benimsemiş, arkasından gelecek nesillere de aşağıdaki öğütlerini miras bırakmıştır..

“Tarikatın, tasavvuf yolunun ilk makamı, bir alime canı gönülden bağlanıp, tövbe etmektir. Tövbe, canı gönülden olan pişmanlıktır ve mutlaka yapılmalıdır. Tövbe ederken gözyaşı dökmelidir. Tövbeyi kabul edecek Allahü Tealadır. Tövbe ettikten sonra O'na tevekkül etmelidir. İkinci makamı, talebe olmaktır. Üçüncü makamı, mücahede, nefse zor gelen, nefsin istemediği şeyleri yapmaktır. Dördüncü makamı, hocaya hizmettir. Beşinci makamı, korkudur. Altıncı makamı, ümitli olmaktır. Yedinci makamı, şevktir ve fakirliktir. Marifetin birinci makamı edep, ikinci makamı, korkudur. Üçüncü makamı, az yemektir. Dördüncü makamı, sabır ve kanattır. Beşinci bakamı, utanmaktır. Altıncı makamı, cömertliktir. Yedinci makamı, ilimdir. Sekizinci makamı, marifettir. Dokuzuncu makamı, kendi nefsini bilmektir."

Bizler şu an, araştırıp okuyup öğrenmekle nasiplendik ama inşallah gerçek manada anlayanlardan da oluruz..Gönül sultanlarımızdan olan, Hacı Bektaş-ı Veli'yi gönül muhabbetimizle, sevgimiz saygımızla ve hayır dualarımızla anıyoruz.. Allah bütün velilerimizden razı olsun.

Yazımı bitirirken, Hacı Bektaş-ı Veli'nin derin sözleriyle hayata iki söz etmek istiyorum!

Mükemmel insanların aksayan tarafları daha çok göze batar.
Okunacak en büyük kitap insandır..
Alimin uykusu, cahilin ibadetinden üstündür..
İlimden gidilmeyen yolun sonu karanlıktır..
Türk milleti cihana hakim olmak için yaratılmıştır.

Hacı Bektaş-ı Veli (1281 - 1338)

Araştırmalarıma fayda sağladığım, Nevşehir Valiliği Kültür hizmetlerine kalbi teşekkürlerimi yolluyorum efendim. Saygılarımla..

(25.05.2006) ''Melekler yüreğinizden öpsün''

Sabiha Rana