Kapadokyalı bir Muallim:Vasileios Ioannidis

Bu zatı muhteremin pederi Nevşehirli Kavlakoğlu Ioannis ve validesi Niğde civarında Fertek karyesinden Karacaoğlu ailesine mensup olup, 1849 senesinde Nevşehir’de tevellüd etmiştir.

Pederi kuyumcu eşrafından olduğundan, mahdumu Vasileios’u dahi kendi sanatına almak arzusu ile cüzü tahsil-i ibtidaiyeden sonra beraberinde çalıştırmak ister isede, kendisinin tahsil-i ilme şevk ve arzusu fevkalade olduğundan, dayısı bulunan meşhur meyhaneci ustalarından Avram Ağa Karacaoğluna iltica ederek 12 yaşında olduğu halde mumaileyh ile beraber İstanbul’a gelir ve M. tou G. Sholi’ye[1] (Megale tou Genous Schole – Fener Lisesi) idhal edilir. Mekteb-i mezkure bir müddet devam ettikten sonra tahsiline daha ziyade ciddiyet vermek üzere Atina’ya gider ve oradan gerek pederine ve gerek dayısına masarifini göndermeleri için doğrudan ve bilvasıta müracaat ve rica eder ise de, bir şeye muvaffak olamadığından, biçare son derece perişaniyete duçar (düştüğünden - f.d.) olur ve çok kerre acz ve yataksız kalarak ağaç altlarında yatmaya mecbur olur. Fakat bunca zaruret ve müşkilat kendisinin tahsil-i ilme olan meyl ü şevkini kesr (kırılmak - f.d.) etmez, bilakis bir kat daha tezyit eder. Dayısı Avram Ağa, nihayet her ne vasıta ile oldu ise, senede 20 lira göndermeyi taahhüt edinerek böylece Atina’da tahsiline devam eder ise de, meblağ-ı mezkur taayyüşine (geçimine - f.d.) asla kafi olmadığından yine pek çok darlık ve sıkıntı çeker.

Bunca müşkilat ve sıkıntı ile bir iki sene daha tahsilde kesb-i iktidar ettikten sonra Atina’da bir kaç ehl-i servetin çocuklarını akşamları progimnasis (ders verme –çalıştırma-f.d.) etmek sureti ile tedarik eylediği akçe (para - f.d.) ile artık dayısının sene besene tenzil etmiş olduğu tahsisatında tesiri kalmayarak kemal-i germi (hararetle- kızgınlıkla - f.d.) ile mektebine devam eder ve ikmal-i tahsile muvaffak olur.

İkmal-i tahsilden sonra Nevşehir’e pederinin nezdine (yanına - f.d.) gider ve birinci sene Niğde mekteplerinde didaskalosluk ederek, ikinci sene dahi Bor mektebini, iki didaskalos (öğretmen - f.d.) ancak idare edebilirken, kendisi yalnız olarak idare etmek şartı ile deruhte eder ve beş sene zarfında gösterdiği fevkalade sebat ve gayret ve usul-i tedrisiyesindeki intizam sayesinde Bor mektebini emsallerine faik (yüksek - f.d.) derecede terakki ve hüsn-i hale reşide (doğru yola sevketme - f.d.) eder.

Badehu (bundan sonra - f.d.) Fertek mekteplerine fazla maaşla davet olunarak tıpkı muvaffakiyetle çalışarak iki üç sene sonra maiyetine iki muavin didaskalos daha tayin edilir ve mektebi adeta bir Sholarheion derecesine getirirki, talebelerinden ekserisi beray-ı tahsil (tahsil için - f.d.) Dersadet’te M. tou G. Sholi’nin (Megale tou Genous Schole –Fener Lisesi) beşinci sınıfına ithal olunduğu gibi ekseriside kesb etmiş (elde ettiği, kazandığı - f.d.) olduğu kafi derecede iktidar sayesinde başka mektebe gitmeksizin didaskalos olabilmişlerdir. Hatta dava vekili ve siyasi-i muhterem Pantelaki Kosmidis Efendi, kendi şakirdlerinden olup, Ellinika’yı başka mektepte tahsile görmediğini daima müftehirane beyan ederler.

Fertek’te mütemadiyen sekiz sene tedristen sonra, Niğde’nin Kayabaşı mekteplerine tayin olunur. Lakin burada yalnız bir sene kalarak, Deneyi’de (Yeşilburç - f.d.) bulunan ailesinin rahatsızlığından dolayı oraya gitmeye mecbur olur. Deneyi mekteplerini dahi üç sene idare ederek mektebi muntazam bir hale getirmiş ise de, karyede husule gelen ittifaksızlık sebebinden istifa eder ve Nefs-i Niğde’nin mekteplerine celb olunur. Lakin ailesinin rahatsızlığından muztarib olarak üç senelik kontratını fesh etmeye mecbur olur ve tekrar Deneyi’ye gelip iki sene daha burada icrayı tedris eyler.

O esnada, bunca senelerden beri muallimlikte gösterdiği iktidar ve liyakati Kaisareia (Kayseri) Metropoliti müteveffa Ioannis Efendinin nazarı dikkatini celb eder ve Ieratiki Sholi (Papaz Okulu-f.d.) için davet edilir.

Bu davete icabetle, mekteb-i mezkurde göstermiş olduğu iktidar ol derecede takdir olunur ki bir sene Kathigitislik (Lise öğretmeni - f.d.) ettikten sonra mektebin idareside (Dieuthintis – Müdür - f.d.) kendisine tevdi olunur.

Halbuki bir takım Didaktor unvanına (günümüzdeki anlamı doktoralı hoca-profesor - f.d.) haiz Kathigitisler tarafından haset edildiğini görerek mektebin idaresini terk etmiş ve bir sene daha Kathigitislikte kalıp 1892 senesinde kendi muhib (sevdiği - f.d.) dostu olan Nevşehir mekteplerinin meşhur didaskalosu Filippos Aristoulos Efendinin marifeti ile Nevşehir mekteplerine celb olunur ve bir sene Aristoulos Efendiye muavinlik ettikten sonra mumaileyh 4 seneyi mütecavüz hocalıktan el çekerek yerine kendisi geçmiştir.

Nevşehir’de üç sene kaldığı müddetçe mektebinin idaresine fevkalade dikkat eylediği gibi gerek talebeleri ve gerek ahali tarafından say ü gayreti matlup derecede takdir olunmuş ise de kendisi Malakopi (Melakopı - Derinkuyu - f.d.) mekteplerinin idaresini tercih etmiş ve iki sene sonra 1897 senesinde vücudu zaafiyete duçar olduğundan terki dağdağayı hayat eylemiştir.

Müteveffa Vasileios Ioannidis, ömrünü tekmil muallimlikle geçirerek sırf bu meslek için yaratılmış ve her gittiği yerde son derecede iktidar ve intizam ve usulü tedrisiye ve talimiyesi ile nevresidekani (gençlere inanmış - f.d.) millet ve vatanı ihya derecesine sarf-ı gayret ve hayat eylemiş bir zat olmakla bihakkın (hakkıyla - f.d.) namı namı umum Anadolulularca hörmetle yad olunacaktır. Merhum Vasileios Ioannidis’in mütalaaperverliği hakikaten şayan-ı tezkardır. (zikredilmeye layık - f.d.) Vakti müsait oldukça telifat-ı mütenevviyeyi (çeşitli basılmış kitaplar - f.d.) mütalaa ve ezber ile geçirdiği ve yatağında dahi saatlerce ve bazı sabaha kadar mütalaa ve tetebbuata daldığı malumdur.

Kendisi, muallimlik gibi mukaddes ve mühim ve gayet ağır bir vazife altında 27 sene hayatını feda ettiği halde refikayı hayatı cihetinde bahtsızlığı ve uzun bir süren hastalıktan sonra vefat etmesi ile kalan öksüz kız çocuklarının talim-i terbiyesi için gösterdiği itina ve hasis (çabuk, çok aceleci - f.d.) zaten asabi olan mizacını büsbtün zayıf düşürmüştür. Hayatta iken kemale ermiş olan iki kızlarını everip, diğer ikisini Kaisareia’da Ieratiki Sholi’nin Dieuthintisliği (müdürlüğü - f.d.) esnasında Kentrikon Parthenagogeion’a (Merkez Erkek Okulu) idhal eder ve iki küçüklerinide kayın validesi nezdine bırakır. Lakin çocuklarının perişaniyete giriftar (düşmüş - f.d.) olmasını gören merhum Vasileios Ioannidis buna çare-saz (çare bulan - f.d.) olmak üzere Kayserili Fifrosini namında bir didaskalissa ile ikinci defa akdi izdivaç eyler, lakin mezbure dahi bir sene sonra vaz-ı hamle (doğum - f.d.) esnasında vefat etmesi ile çocukları meydanda kalır ise de, üçüncü kızı Maria’nın izdivacında etmiş olduğu muvaffakiyet, aile felaketlerinin tesirini oldukça tahfif (hafifletmek - f.d.) eder.

Filhakika, damadı hayırperver V.F.Aristovulos Efendi, Vasileios Ioannidis’in vefatından sonra kalan diğer üç nefer öksüz ve sagire kızlarını kendi hanesinde siper ve muhafaza edip, kemale erdiklerinde her üçünüde evlendirmek gibi azim bir siyanet (koruma - f.d.) ve mürüvvette bulunduğu gibi ahiren mumaileyh V.F.Aristovulos Efendi müteveffanın oldukça ehemmiyetli olan kitaplarından bir çoğunuda Papa Georgios Cemiyeti islahiyesine hibe etmekle azim bir vatanperverlik ibraz etmiştir.

Müteveffa Vasileios Ioannidis, kendi say ü gayreti neticesi olara Elliniki Alfavitarion, Paidiki Hristomatheia, Pragmatognosia namı ile birkaç eserler dahi neşretmiştir.

[1] 1881’de Zarifis ve diğer Fenerli zenginlerin yardımıyla kurulan Megale tou Genous Sholie yada başka bir deyişle Fener Lisesi.