ABD Başkanı Trump 2017 savunma bütçesini neden artırıyor?

ABD savunma bütçesi çalışan asker ve sivil personelin  maaşını, eğitimini, sağlık masrafını, silah, teçhizat, tesis  masraflarını ve bakımını kapsamaktadır. Kara, Deniz, Hava Kuvvetleri, Sahil Güvenlik,  Ulusal Muhafız güçleri bu bütçe içindedir.

Son sekiz yılın savunma bütçesi yıllık ortalaması 650 milyar $'dır  ve yaklaşık 3700 milyar $ olan ABD federal bütçesinin %18'i (650/3700) ve üçüncü büyük kalemidir. ABD federal bütçesinin %25'i sağlık, %24'ü sosyal güvenlik, %18'i savunma, %6'sı borç faizi, %3'ü eğitim ve kalan %24'ü, diğer alanlardaki harcamalardır. 

Savunma bütçesinde en büyük harcama kalemleri operasyon, bakım %35, personel maaşı %23, tedarik %16 ve silah geliştirme arge'sidir %12.

ABD savunma bütçesi,  bu alanda en çok harcayan yedi (7) ülkenin Çin+Rusya+Suudi Arabistan+Fransa+İngiltere+Hindistan+Almanya, harcamaları toplamından daha fazladır.       ABD'nin silah harcamaları Obama döneminde 2009-2016 yıllarında 75.7 milyar $ -64.1 milyar $  aralığında  kalmış ortalaması yaklaşık yetmiş (70) milyar $'dır. Obama önceki dönemlere göre  harcamaları azaltmıştır.  

Şimdi Trump askeriyeyi güçlendirmek amacıyla 54 milyar $ lık artış içeren bir savunma bütçesi yapacak, doğal olarak diğer bölümlerin bütçeleri azalacaktır. Özellikle bütçede payı az olsa da (%1'den az) dış yardımlarda kesinti yapılacağı vurgulanmaktadır.

Söz konusu savunma artışı gemi, uçak yapımı için ve Güney Çin Denizi ile Hürmüz Boğazındaki ABD güç artışı için kullanılacaktır. Trump'ın karadaki 480 bin aktif gücünü 540 bine çıkaracağı ve  Deniz piyade (Marine) askerlerini 10 bin asker daha artıracağı ve  276 gemiden 350 gemiye çıkacağı ve savaş uçak sayısını da 1100'den 1200'e çıkaracağı belirtilmektedir.

ABD bütçesi Temsilciler Meclisi  (435 üyeli) ve Senato'da (100 üyeli) tartışılacaktır. Ancak her ikisinde de Cumhuriyetçiler çoğunluktadır ve bütçe için bir çözüm bulacaklardır.

Trump'ın politikası istihdamı ve yatırımı teşvik odaklıdır. ABD'de yeni iş alanlarını zenginler, müteşebbisler  kâr edeceklerine inandıklarında kuracaktır. Yatırım parayla olur ve para zengindedir.

Trump orta sınıfın vergi yükünü azaltarak alım gücünü artırmayı, harcanacak para kalmasını  ve yatırımı sınırlayan düzenlemeleri kolaylaştırarak büyük firmaların ABD içinde yatırımını, istihdamı teşvik etmektedir. Amerika'nın elektrik, su, yol, köprü, hava alanı altyapısını yenileyerek işsizliği azaltmayı hedefliyor. ABD'ye gelecek ürünleri de vergilendirerek biraz pahalandıracaktır. Amerikalı işsiz kalıp oturacağına biraz pahalıya üretip, iç pazarında satabilecektir.

Trump, daha önce Reagan'ın (1981-1989) yaptığı ve başarılı olduğu vergileri basitleştirme, azaltma, düzenlemelerin kolaylaştırılması, askeri harcamaları artırmak, halkın sesine kulak vermek örneklerini biliyor ve Kendisi de uygulamak istiyor.

Japonya'da ekonomiyi canlandırma amaçlı Abenomics politikası kısmen başarılı oluyor. Sebebi, Japon harcama odaklı değil, nüfus yaşlı, ihracat zorlaştı. Ama durgunluk sonrası çark dönmeye başladı ve Tokyo 2020 olimpiyatlarına hazırlanıyor.

ABD'de orta ve fakir  tabaka Amerikalı iş bulur kazanırsa, eskisi gibi Amerikan rüyasını gerçekleştirmek için harcayacaktır.

Trump döneminde savunma bütçesi artışı yeni sistemler için harcanıp, bir önceki nesil ürünler tüm Dünya'daki uygun bulunan alıcılara  muhtemelen satılacaktır. Müşterinin istemesinden daha çok dış politikaya odaklı, müşteri uygun mu sorusunu inceleyen bürokrasi sınırlanarak,  kâr oranı yüksek olan bu alan daha teşvik görebilecek ve ABD silah ve mühimmat ihracatını artıracaktır. Silah mühimmat satışı oldukça kârlıdır. Uzun dönemde satış bedeli kadar lojistik destek, bakım imkanı olabilmektedir. Satışlar, ABD politik gücünü artırmaktadır.

ABD'nin 2011 yılı silah mühimmat ihracatı 66.3 milyar $ iken biraz da petrol fiyatları düşüşü sebebiyle 2016 yılı ihracatı 33.6 milyar $'a düşmüştür. Obama dönemi silah mühimmat ihracat ortalaması yaklaşık 35 milyar $'dır (34.85 milyar $).ABD askeri silah sistemleri ve mühimmat satışı Suudi Arabistan ve Körfez Ülkelerine devam etmektedir. Muhtemelen İran'a karşı bir Hava Savunma Sistemi kurulacaktır. Silah endüstrisinin  beklentisi, Ukrayna krizi, İran tehdidi, Suriye iç savaşı, Çin baskısı, Kuzey Kore tehditi dikkate alınarak, Avrupa Birliği Doğu Avrupa Ülkeleri, Ortadoğu ülkeleri, Hindistan, Japonya, Güney Kore, Tayvan isteklerinin karşılanması ve  bu alanda ihracatın teşvik görmesidir. 

Esasen Dünya silah ihracatında ABD %33 payla birinci, Rusya %23 payla ikinci ve Çin %6.2 payla üçüncüdür. İyi zamanlarda ABD payı %40'a kadar çıkmaktadır. Bölgesel ihtilaflar silah satışlarını artırmaktadır.

Sonuç:Bazı Amerikalılar Trump yönetiminin "Zenginlerin ve Generallerin Yönetimi" olacağını söylemeye başlamıştır. Ancak sosyal güvenlik, sağlık sorunları ekonomi iyi gidiyorsa daha kolay çözülebilir. Eskiden de hazinesindeki altınları bozdurup sefere çıkan, yol, köprü, saray yaptıran iş veren, ekonomiyi çeviren Hükümdarlar, Krallar, sanat eserleri yaptıran Papa'lar  başarılı oluyordu. Trump da başarabilir ve Amerikan refahı artabilir.

Kaynak:

Donald Trump promises 'historic' increase in US military budget, Samuel Osborne  27 Feb 2017