Ahilik Haftası Münasebetiyle

 Ahilik Teşkilatı Osmanlı tarihinden günümüze kadar gelen önemli yapı taşlarından biridir. Genel olarak 16 - 22 Eylül tarihleri arasında kutlanmaktadır.

Ahilik, kelime olarak, Arapça’ da  “kardeşim” anlamına gelen “Ahî” kelimesinden gelmektedir. Bunun yanında, Ahî kelimesinin Türkçe kökenli “Akı” kelimesinden geldiğini savunanlar da vardır. Akı kelimesi “eli açık, mert, cömert, sofrası geniş ve yiğit” gibi anlamlara gelmektedir.
Anadolu halkının ekonomik ve kültürel yaşamında önemli bir boyut oluşturan Ahilik; dürüstlüğün, sevginin, dostluğun, yardımlaşmanın, hoşgörünün, bilginin ve dayanışmanın sanat ile birleşimidir. Bu anlamda Ahiliğin, işçinin, çalışanın, üretenin, namuslu kazancın, namuslu ticaretin ve adaletli yönetimin simgesi olduğunu söyleyebiliriz.

Ahilin genel merkezi Kırşehir’dir diyenler vardır.  Orta Anadolu’nun bugün kendi halinde bir kent olan Kırşehir için, Anadolu’da Türk’ün ve Türklüğün mukadderatının çizildiği yerdir. Bu topraklarda Yunus Emre, Hünkâr Hacı Bektaş-ı Veli, Âşık Paşa, Şeyh Edebali Gül şehri, Süleyman Türkmani ve Ahi Evran gibi değerler hep bu topraklarda yetişmişlerdir. Eserleriyle tüm Anadolu’ya çağdan çağa, kuşaktan kuşağa rehber olmuşlar ve ışık tutmuşlardır. Yeri gelmişten  cümlesini saygıyla ve rahmetle anıyorum.

İşte Ahi Evran, mesleği, yaşantısı ve mücadelesiyle günümüz insanının ihtiyacı olan bir insan modelini de bu Ahilik Teşkilatı ile birlikte ortaya koymaktadır. Ahi Evran ( 1171- 1261)  yaşantısıyla bu teşkilatının önemli örneklerinden biridir. Hatta Ahilin kurucusudur. Ani Evran Kırşehir’de yatmaktadır. Kırşehir’den başka  Ahilik teşkilatı Kayseri, Sivas, Konya, Ankara, Denizli  ve Anadolu’nun birçok  kentlerinde  özellikle  ticaret esnafı arasında  yaygın bir şekilde  kuruluşundan günümüze  kadar  yaşamasını  devam etmiştir.

Ahilikte Önemli açık ve kapalı kavramlar vardır, bunlardan bazıları şunlardır:

Ahinin eli açık (cömert) olmalı

Kapısı açık olmalı (konuk sever) olmalı,

Sofrası açık olmalı (ikramdan kaçınmamalı).

Gözü kapalı olmalı, kimseye kötü gözle bakmamalıdır,

Kimsenin ayıbını, kusurunu araştırmamalıdır,

Beli kapalı olmalı (hiçbir kimsenin ırzına, namusuna göz dikmemelidir),

Hiçbir kimsenin haysiyet ve şerefine dokunmamalıdır, bu konuda hakarette bulunmamalıdır.

Anaya, babaya iyilik ve ihsanda bulunmalı, yakın akrabayı korumalıdır,

Arkadaşlarına ve komşularına iyi davranmalıdır, büyüklere karşı saygılı ve hürmetli olmalıdır,

Sözünde ve işinde dürüst olmalı,

İyi huylu ve güzel ahlaklı olmalı,

Hizmette ayırım yapmamalıdır,

Adaletli davranmalıdır,

Yalandan uzak durmalı ve başkasının malına göz koymamalıdır.

Asla hırsızlık yapmamalıdır,

Başkalarının hatalarını yüzüne vurmamalı,

Dostluğa önem vermelidir, hiçbir kimseyi azarlamamalı ve dedikodudan uzak kalmalıdır,

Güler yüzlü ve tatlı dilli olmalıdır.

Cömert, ikram ve kerem sahibi olmalıdır,

Daima Hakkı gözetmelidir,

Yardımsever olmalıdır,

Öfkesine hâkim olmalıdır,

Sır saklamasını bilmelidir,

Suçluya yumuşak davranmalıdır,

Dost ve akrabayı yeri gelince ziyaret etmelidir,

İçi, dışı, özü sözü bir almalıdır,

Kötü söz ve hareketlerden uzak durmayı bilmelidir,

Makam ve mevki sahibi iken mütevazı olmalıdır,

Güçlü ve kuvvetli olduğu zaman affetmeği de bilmelidir,

İkramda ve iyilikte bulunduğu zaman başa kakmamalıdır.(1)

• 1- Ahi Evran ve Ahilik, Doç. Dr. M. Fatih KÖKSAL, Kırşehir Valiliği yayınları No:5. Genişletilmiş 2. Baskı.2008.

------------------------------------------------------------------------------

        GÜZEL BİR HABER: 

       Milli Güreşçimiz Rıza KAYALP, 4. kez dünya şampiyonu olmuştur.    

       Rıza KAYAALP’ı gönülden kutluyor, başarılarının devamı diliyorum.

        Abdülkadir GÜLER

        17.09.2019-  SÖKE