Çinliler döner yerse ne olur???

Düşünsenize Çinlilere döner sattığınızı. 1.3 milyar adam sizin büfelerinizden döner alıyor. Adamlarınız içerde arı gibi çalışıyor. Hemen yandaki dev Amerikan zincir lokantaları da size bakıp "ah" çekiyor böyle bir şey mümkün mü? Sihirli dönerimizi gelin hep beraber inceleyelim....

İngilizler zamanında şöyle demiş "Çinliler 2 santim daha uzun kumaş giyse bizim fabrikalar bir sene fazla çalışır" Nüfusun gücünü adamlar zamanında bu sözle epey bir güzel anlatmışlar. Gelelim günümüze son yılların tartışmasız bir numaralı ekonomisi Çin'e. Dünyanın dört bir yanından yılda bizim çektiğimiz sermayenin kat kat fazlası geliyor (70-80 milyar $). Çin kimine göre tehlikeli kimine göre emin adımlara büyüyor. Kim ne derse desin şu anda gerçek şu ki dünyanın neresine giderseniz gidin her yerde karşınıza "Made in China" çıkıyor.

Almanından Amerikalısına dünya oturmuş bu ülkeyi dikkatle izliyor. Tabi ki dünyanın para basma makineleri olan zincir lokantalar, araba firmaları, kıyafet üreticileri pastadan pay alabilmek için bu dev ekonomiye akıyor. Son zamanlarda bu dev ekonominin kasasında biriken para ise 1 trilyon doları aştı (2006 rakamı). Kim bu pastadan pay almak istemez ki?

Ben şu anda Tayvanda okuduğum için her şeyi çok daha net görmeye başladım. Çin’in hemen güney doğusunda olan bu şirin ada her ne kadar Çin tarafından ülke olarak tanınmasa (Çin burayı kendisinin sayıyor) da Tayvan dünyanın sayılı ekonomik güçlerinden biri olarak(17.Büyük ekonomi) ekonomideki yerini aldı. Taipei'den yaptığım gözlemlerden yola çıkarak düşündüm ki ya biz Çinlilere döner yedirsek ne olur?

Düşünsenize zincir lokantalarımız açılmış ve 2008 Pekin Olimpiyatları'nda dünyaya döner yediriyoruz. Dünya tarihinde sadece 200 yıllık geçmişini kullanan ABD bir hamburgeri ve kolasıyla bizi ona katlıyorsa bizim oturup bir düşünmemiz gerek. Bu firmalar günden güne güçlenirken biz ise dış ülkelerdeki zincirleşememe cezasını çekmeye devam ediyoruz. Avrupa’da çok ta iyi yerlere gelmiş olan yatırımcılarımız var ama Avrupa’nın durumunun pekte iyi olmadığı bir dönemde neden bizden birileri bu tarafları keşif etmiyor. İnanın büyük fırsat kaçıyor.

Duyduğum kadarıyla Pekinde dönerciler var ama yapanlar Uygurlarmış yani kendilerine yetecek kadar uğraşıyorlar, çok yatırım yapmadan yapılmış ufak boylu büfeler. Markalaşma, gelecek vizyonu zincir olma düşüncesi yok. Diğer kentleri pek bilmiyorum ama yinede herhangi atılmış bir adım yok, haberlerini alıyorum. Taipei'ye gelirsek burada sadece 1 tane büfe var, o da büfe bile denemez derme çatma bir yer. İşlek bir cadde üzerinde ve Mısırlı bir kişinin evet Mısırlı bir adam?? gelip burada Türk dönerini tadını biraz değişik şekilde satıyor. Fena da değil yani, Çinliler seve seve yiyor. Çok temiz bir görüntüsü yok hatta pis bile denebilir. Düşünüyorum!! Bir sermaye sağlayan cesur girişimcimiz ile başlansa ve arkası gelse olmaz mı? Zaten geç kalmışız kalacağımız kadar, 2008'de Pekin'de olimpiyatlarda bize ancak arka sokaklardan yer verirler ABD'liler çoktan girdiler bile pazara, Taipei’de aynı, her yer Amerikan restoranları ile dolu, bir de 16-18 milyonluk Shanghai’yı ve finans merkezi 7 milyonluk Hong Kong’u düşünün, ha bu arada dünyanın en çok gelir getiren kumarhaneleride şu anda Çin’in Macao isimli bölgesinde yılda 5 milyar $ dolar basıyorlar!! ABD’liler mi? Onlar çoktan gelmiş, diğer Avrupalılarda burada...

Eee peki biz nerdeyiz? Türkiye'de kalarak büyürsek sadece kendimizi kandıracağız ve yeni yeni Çin'lerin yaratılmasını mı bekliyeceğiz? Çok bekleriz arkadaşlar çok, bu treni kaçırmak üzereyiz. 1.3 milyarlık kaynayan bir ekonomi ve rakiplerin gelip çoktan yerini aldığı kocaman bir Pazar.

Bunları şimdilik bırakıp tekrar Taipe'deki Mısırlının cirolarına bakalım ve bunu nasıl olur da katlarız bir hesaplayalım. Adam tek başına derme çatma da olsa hesapladığım kadarıyla günde 200-250 döner satıyor, içecek satamıyor çünkü yeri yok alıp oturma imkanınız ise sadece iki sandalye ile sınırlı ama yine de kuyruk oluyor insanlar. Düşünsenize bizim markanın burada olduğunu ki bu şehrin nüfusu 3 milyon civarı bir de Çin’i düşünün fena mı olur? TürkDöner isimli 30 tane belki de daha fazla zincirin Uzakdoğu'ya yayılması. Hem bu sayede bir çok yan ürünümüzüde getiririz buralara.

Neyse 250 döner dedik, tanesi 60-70 NT(Taiwan Para Birimi) ne satılıyor, kaşarlısı 70 NT sadesi 60 NT bizim paramıza göre 2.5 YTL civarı ediyor. Yani bu adam günde bu kadar vasat bir şekilde 15.000 NT kazanıyor. Buda eşittir, günde 600 YTL. Aylık hesap ile 18.000 YTL yıllık hesap ile 216.000 YTL demek. Hem de hiçbir reklam olmadan, müşteri kazanmaya yönelik bir hareket olmadan, arkadaki fon müziği ise Arap müziği bangır bangır çalıyor ve bu kendi çapındaki bu girişimci bize ufak bir örnek sunuyor. Bir de bizim o mis gibi döneri kaliteli bir biçimde güzel güzel koltukların olduğu içeceklerin satıldığı nüfusu 10-15 milyonu bulan Çin şehirlerinde sevdirsek bu miktarın kaçla katlanacağı aklınıza geliyor mu? Üstelik bir çokta yabancı var bu şehirlerde, hatta bana döneri tanıyan bir çok Amerikalı, Alman ve Fransız "Ya açsanıza burada bir dönerci" diye espriler yaptı.

Türkiye’de okumuş Tayvanlı gençler ise hala döneri unutamamışlar. Bu Pazardan yıllık 7-10 milyon $ kazanmak hiç de hayal değil. Bu rakam ise sadece (Shanghai, HongKong, Taipei, Pekin, Macao), ben toplam 10 restoran tahmininden yola çıktım yani her on nokta ekleyişiniz artı 7-10 milyon $ demek. (Türkiye'de bir ABD hamburger fast-food markası 23 ilde 143 noktada, aynı zamanda dünyada da 61 ülkede 11.230 noktada. 2006'da sadece Türkiye'de 140 milyon $ ciro yapmış ve 35-40 milyon kişiye hizmet vermiş. Bu örnekten neler çıkarılabildiğine iyi bakmak gerek:). Bir zamanlar hayal edemezlerdi ama işte bakın ne duruma gelmiş bu marka. Bizim neden yok? Bizim döner hamburgerden kötü mü? Hiç bile değil. Siz de kendi hesaplarınızı bir yapın büyük şehirlerde iseniz bir bakın bizim Markalı dönerciler ne satıyor eminim hesaplayınca Çin'deki pazarın büyüklüğüne şaşıracaksınız milyonlarca doları geçen rakamlara ulaşacaksınız.

Anlayacağımız şudur ki Çinliler döneri SEVİYOR. Ama dönerimizi ne yazık ki başkaları sahiplenmiş. İleride daha çok şeyimizi sahiplenirler. Bizler birbirimizle meşgulken atı alan çoktan Çin’i geçer. (Tüm rakamlar kendi hesaplarım sonucunda ortaya çıkmıştır. Yatırım yorumu olarak alınmak yerine potansiyelin önemi vurgulanmak istenmiştir.) Çinlilerin bol bol "kes bir yarım ekmek" demesi dileğiyle.. Esen kalın…