Çırağan Olayı !

Osmanlı'nın Batılılaşma hareketleri ve Tanzimat ile gelen değişim süreci hayli sancılıydı... Kendini yenileme ve kurumlarını gözden geçirme olaylarıyla bu süreç devam ederken pek çok sıkıntı yaşandı.


19'uncu yüzyıl, Osmanlı'nın millet olarak yüzyıllardır birarada tuttuğu harcın milliyetçilik hareketleriyle dağıldığı ve toplumsal değişim süreci içerisinde ayakta kalmaya çalıştığı bir yüzyıldı.


Her şey büyük bir değişim içerisindeydi. Okur yazar bürokrat kesimin yönetime gelmesiyle, demokrasi ilk olarak tartışılıyor ve daha fazla özgürlük isteyen bir kesim ortaya çıkıyordu...


2'nci Abdülhamid tahttayken yaşanan 1877 Osmanlı-Rus Savaşı gerginliği neticesinde ilk meclis kapatıldı. İşte tam bu sıralarda 5'inci Murad, yeniden tahta çıkarılmak istendi. 5'inci Murad 1876 yılında tahttan indirilmiş ve annesi ile birlikte Çırağan Sarayı'na hapsedilmişti.


Bu amaçla gizli bir örgüt kuran ve Rumeli göçmenlerini, 5'inci Murad tahta yeniden dönerse Ruslara karşı savaş açılacağı ve toprakların geri alınacağını söyleyerek yanına alan Ali Suavi, 20 Mayıs 1877 tarihinde, birkaç yüz göçmen dolu mavnalarla Kuzguncuk iskelesinden hareket ederek Çırağan rıhtımına çıktı.


Bir kısmı da, Ortaköy Mecidiye Câmii önünde toplandı... Eli silâhlı, sopalı kalabalık, nöbetçileri, bahçıvanları, saray ağalarını etkisiz hâle getirerek, saray avlusunu doldurdu...


Bu esnada Çırağan Sarayı'nda yemek servisi yapılmaktaydı ve 5'inci Murad dairesinden sofaya çıkarak Ali Suavi ile konuşmaya başladı. Geleceğini önceden haber almıştı zaten...


Beşiktaş ve Yıldız karakollarından gelen zaptiyeler, içeride bulunan baskıncıları süngülemeye başladılar. Beşiktaş muhafızı Yedi Sekiz Hasan Paşa, demir topuzlu sopasıyla Ali Suavi'yi öldürdü. Uşaklar 5'inci Murad'ı hemen uzaklaştırıp ayrı bir bölüme götürdüler. Baskında pek çok kişi öldü. Saray açıklarında demirlemiş donanmadan gelen bahriyeliler de olaya müdahâle ettiler. Ölenler arabalara doldurulup, Beşiktaş sırtlarında gömüldü.


5'inci Murad ise evvelâ Malta Köşkü'ne götürüldü. Çırağan Sarayı dört bir koldan kuşatmaya alınarak, içerisi tekrar gözden geçirildikten sonra yeniden saraya getirilerek, bu defa sarayın görevlileri için yapılmış olan Feriye dairesine kapatıldı.